Προέβλεψαν τη χρεοκοπία… και αρνήθηκαν να το πιστέψουν

Κάτι παραπάνω από 2 χρόνια πριν, το 2009, όπως αποκαλύπτουν οι New York Times, υπήρχε μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για την ελληνική οικονομία. Στο προσχέδιο έκθεσης που γράφτηκε τότε, γίνεται σαφής αναφορά στο ενδεχόμενο χρεοκοπίας της ελληνικής οικονομίας.

Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας τότε άσκησε πιέσεις για να μην βγει στην επιφάνεια η συγκεκριμένη μελέτη και δεν ήταν η μόνη που ήθελε να κλείσει τα μάτια σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Τραπεζίτες, πολιτικοί, πολιτικοί αναλυτές και διαμορφωτές της κοινής γνώμης δεν ήθελαν να ακούσουν το οτιδήποτε αφορούσε μια πιο ρεαλιστική ματιά στην ελληνική οικονομία που τότε δεν είχε μπει στη δίνη των σύγχρονων αρνητικών εξελίξεων.

Στο μακροσκελές άρθρο της Αμερικανικής εφημερίδας με τίτλο «Οι αρνήσεις που παγίδεψαν την Ελλάδα» ο υπότιτλος είναι σαφής «Η προειδοποίηση ήταν ξεκάθαρη: η Ελλάδα ήταν εκτός ελέγχου». Το χρονικό της κρίσης περιλαμβάνει έλληνες και ξένους αξιωματούχους που αρνούνται να δουν κατάματα το πρόβλημα της ελληνικής και ευρωπαϊκής κρίσης.

Η κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή αρνήθηκε τα στοιχεία της έκθεσης, οδήγησε τη χώρα σε εκλογές που ήξερε ότι θα χάσει και πέταξε την καυτή πατάτα στη κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου που θα έπρεπε να διαχειριστεί το υπέρογκο χρέος. Ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου αρνήθηκε οποιαδήποτε συζήτηση για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους κάτι που αργότερα παρουσίασε ως επιτυχία και η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο ισχυρός άνδρας κ. Τρισέ πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αρνήθηκε να βάλει στην ημερήσια διάταξη εξ αρχής την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους αφού κάτι τέτοιο θα υπονόμευε το ευάλωτο ευρωπαϊκό τραπεζικό οικοδόμημα που μπορεί να οδηγούνταν σε κατάρρευση.

Όπως γράφουν οι New York Times η άρνηση του ΔΝΤ να δημοσιοποιήσει το προσχέδιο της μελέτης που το ίδιο συνέταξε «ήταν μόνο ένα μικρό στοιχείο σε ένα ευρύ πλέγμα άρνησης που βοήθησε να οδηγηθεί η Ελλάδα στο χείλος της καταστροφής και απειλεί να διαλύσει το ευρώ» και σημειώνουν  ότι «Πολιτικοί, τραπεζίτες και αξιωματούχοι υποτίμησαν τους κινδύνους. Τα τελευταία δύο χρόνια, πολλοί από τους υπευθύνους πρόσφεραν λύσεις που απλά άφησαν το πρόβλημα να κακοφορμίσει».

Ο Ζακ-Κλοντ Τρισέ, βασικός υπέρμαχος της άρνησης ήταν ο τότε επικεφαλής της ΕΚΤ, ο οποίος επέμενε πως δεν επιτρέπεται σε καμιά ευρωπαϊκή χώρα να πτωχεύσει.

Όπως επισημαίνουν πολλοί ειδικοί, αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες δραστηριοποιούνταν πιο γρήγορα και άμεσα για την αντιμετώπιση του ελληνικού χρέους, αλλά και του ιρλανδικού και του ισπανικού και του ιταλικού, η κρίση που πλήττει σήμερα ολόκληρη την Ευρώπη μπορεί και να είχε ήδη ξεπεραστεί.

Ο Willem H. Buiter, επικεφαλής οικονομολόγων της Citigroup τονίζει ότι «δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία για τον κ. Τρισέ και την Ευρώπη που έκανε μια τόσο λάθος εκτίμηση… Εξαιτίας της άρνησης και των καθυστερήσεων η Ελλάδα θα χρειαστεί να κουρέψει το 85% των χρεών της, το 50 % δεν είναι πια αρκετό».

Ο Bob M. Traa συνέταξε τη συγκεκριμένη έκθεση του ΔΝΤ το 2009 στην οποία δεν δόθηκε η πρέπουσα προσοχή. Αμέσως μετά έγραψε ένα ακόμη σχέδιο στο οποίο ήταν ακόμη πιο αυστηρός λέγοντας «Αν η Ελλάδα ήταν επιχείρηση θα είχε ήδη πτωχεύσει». Μόνο εκ των υστέρων ανοίγουν τις παλιότερες εκθέσεις για να τις επαναξιολογήσουν. Παρόλα αυτά υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι στα πηγαδάκια των διεθνών φόρουμ, αναλυτές, πολιτικοί, και αξιωματούχοι συζητούσαν για την κρίση χρέους πολύ πριν αυτή μπει στην ημερήσια διάταξη όλων των διεθνών Μέσων Ενημέρωσης.

Κατά τους New York Times, που επικαλούνται συνομιλία τραπεζίτη με τον Έλληνα πρωθυπουργό, ο Γ. Παπανδρέου εξέταζε από την περασμένη άνοιξη όλες τις επιλογές, ακόμη και αυτήν της αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ αλλά το κούρεμα του χρέους ήταν τότε ακόμη λέξη ταμπού.

Όταν στα τέλη Ιουνίου, ο επικεφαλής του IIF (Διεθνούς Ένωσης Τραπεζών) Τσαρλς Νταλάρα συναντήθηκε με Παπανδρέου – Βενιζέλο στην Αθήνα και τούς είπε ότι θα χρειαστεί άμεση αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους «εκείνοι έδειξαν έκπληκτοι και σοκαρισμένοι». Από την έκφραση στο πρόσωπο τους «έδειχναν να μην το πιστεύουν» θυμάται ο Τσαρλς Νταλάρα.