Ο Άδικος Κόσμος του Αντώνη Καφετζόπουλου. Και της Ελλάδας.

Ο Αντώνης Καφετζόπουλος μιλάει στο Κουτί της Πανδώρας για τον “Άδικο Κόσμο”, και την άδικη Ελλάδα.

Ήσαστε πάνω από 2 ώρες στη Μαδρίτη, περιμένοντας στο αεροδρόμιο να λήξει η λευκή απεργία των ελεγκτών στην Ελλάδα, ψάχνοντας να βρείτε αν υπήρξε άλλη ελληνική ταινία με 2 βραβεία.
Εντάξει, δεν ξέρουμε και καλά, δεν είμαστε ιστορικοί, αλλά ειλικρινά δεν θυμάμαι άλλη ταινία. Τα φεστιβάλ έχουν κανονισμούς, συνήθως οι επιτροπές μοιράζουν τα πράγματα. Το συγκεκριμένο φεστιβάλ για να ενθαρρύνει αυτή τη λογική έχει ένα κανόνα που λέει όχι πάνω από 2 βραβεία σε μια ταινία. Ως εκ τούτου, το να πάρεις 2 βραβεία στο Σαν Σεμπαστιάν είναι μεγάλο πράγμα, είναι αρκετά βαρύ. Επίσης, δε θυμάμαι να έχει πάρει άλλος έλληνας ηθοποιός 2 βραβεία σε διεθνή φεστιβάλ, αλλά μπορεί να κάνω και λάθος.
Αυτό δε μας λέει κάτι για τη γενικότερη κατάσταση του ελληνικού σινεμά;
Όχι, γιατί παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια μας προσέχουνε, δηλαδή ενδιαφέρονται να δούνε τι σκατά είναι αυτή η ελληνική ταινία, μήπως είναι κάτι καλό, τη βλέπουνε με άλλο μάτι, τουλάχιστον οι Ευρωπαίοι, δε νομίζω ότι συμβαίνει με τους Αμερικάνους. Απλώς η αμερικανίδα συνάδελφος που ήταν πρόεδρος της επιτροπής είναι ένας άνθρωπος αρκετά του κλίματος αυτού, δηλαδή του πως παίζουμε μέσα στην ταινία, πως είναι η ταινία, και μεταξύ αστείου και σοβαρού πριν φύγω από Ελλάδα όταν μου είπανε ποιος είναι πρόεδρος είπα «άμα είναι η Φράνσις, έχουμε ελπίδες». Αποδείχτηκε ότι έτσι ήταν, γιατί η ίδια υποστήριξε πολύ τον «Άδικο Κόσμο».
Μιλήσατε και με την ίδια αρκετή ώρα…
Ναι, από την κουβέντα αυτή και από τον τρόπο με τον οποίο μας άφησε να τη μονοπωλήσουμε το βράδυ μετά την απονομή, κάθισε μαζί μας, δεν πήγε σε άλλους, τα πίναμε, κουβεντιάζαμε, κατάλαβα ότι της άρεσε πολύ αυτό που είδε και μετά της άρεσε και η παρέα, για να κάτσει.
Αυτό πως σας έκανε να νιώσετε;
Πολύ ευχάριστα, την εκτιμώ πολύ, μ αρέσει και ο τρόπος της και η ζωή της και αυτά που έχει κάνει. Αν ένας άνθρωπος που εκτιμάς, που δεν ξέρει ούτε το όνομά σου και πως προφέρεται, σε βλέπει και σε υποστηρίζει τόσο θερμά, αυτό είναι το απόλυτο όνειρο κάποιου, να είναι απολύτως άγνωστος κάπου και να εκτιμάνε το έργο του.
Όπως και με την «Ακαδημία Πλάτωνος», 2 χρόνια πριν, σε μικρότερο ίσως βαθμό.
Όχι, εκεί υπήρχε μια αίσθηση ότι λίγο μας αδικήσανε, ότι δικαιούμεθα τουλάχιστον άλλο ένα βραβείο, σκηνοθεσίας ή καλύτερης ταινίας, αυτό έλεγε ο κόσμος στο δρόμο, ξέρετε επειδή είναι πιο μικρή η πόλη και συμμετέχει ενεργά στο φεστιβάλ, ήταν πολύ έντονο αυτό, να σε σταματάνε στο δρόμο και να σου λένε «είστε της ελληνικής ταινίας; Αυτή μας άρεσε φέτος!»
Θέλω να σταθούμε λίγο σε κάτι που μου είπε ο κ. Τσίτος, ότι αυτού του είδους οι ταινίες που πάνε σε φεστιβάλ είναι μη εμπορικού χαρακτήρα, ενώ αντικειμενικά είναι ανώτερες, αν όχι ανώτατες, από το μέσο όρο. Γιατί ονομάζονται λοιπόν μη εμπορικές; Λείπει κάτι από αυτές ή κάτι από την κοινωνία μας;
Όχι, λείπει κάτι από το σύστημα διανομής ταινιών. Στην Ελλάδα το έχουμε πολύ έντονα, υπάρχουν μόνο οι μεγάλες αλυσίδες, οι οποίες σκοτώνουν στην κυριολεξία τις ταινίες μέσα σε 1-1.5 εβδομάδα. Αν στη μια βδομάδα η ταινία πάει πάρα πολύ καλά θα την κρατήσουν και 2η και 3η βδομάδα, αν δεν πάει πάρα πολύ καλά και πάει απλώς καλά, θα τη βάλουν στα κουτιά, για DVD, και τελειώνει η ζωή της. Αυτό παγκοσμίως λίγο-πολύ συμβαίνει, απλώς σε κάποιες χώρες υπάρχει και ένα παράλληλο κύκλωμα διανομής για ταινίες που πηγαίνουν άνθρωποι που αγαπούν το σινεμά και δεν τρελαίνονται μόνο τελευταίο blockbuster. Παρ’ όλα αυτά, η ιδιομορφία αυτής της χώρας είναι ότι ακόμα κι αυτές οι ταινίες του παράλληλου κυκλώματος δεν αρκούν, δηλαδή μια καλή ταινία του Γούντι Άλεν δεν θα κάνει πάνω από 50.000 εισιτήρια. Με τόσα εισιτήρια δεν μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε μια ελληνική ταινία, δε γίνεται. Αυτό συμβαίνει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, με εξαίρεση τη Γαλλία, που έχει μεγάλη παραγωγή και μεγάλη διανομή. Ως εκ τούτου, γι αυτό υπάρχουν οι νόμοι σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, όπου χρηματοδοτείται η εθνική κινηματογραφία, υπάρχουν ακόμα και ευρωπαϊκά προγράμματα για αυτό το σκοπό. Στην Αμερική δεν υπάρχει αυτή η ανάγκη γιατί η βιομηχανία είναι υγιής, είναι εξαγωγική.
«Φιλίπ, όποτε γουστάρεις εγώ παίζω και σε άλλη ταινία»
Ναι, είναι αυτά τα αστειάκια που κάνουμε που και που… Η ουσία, το σοβαρό μέρος της συνεργασίας μου με το Φίλιππο, είναι το εξής: Εγώ είμαι 30 χρόνια στη δουλειά και έχω πάει σε διαγωνιστικά φεστιβάλ 2 φορές. Αυτές τις 2 ήταν με ταινίες του Φίλιππου, πρόπερσι και τώρα. Πήγα 2 φορές και πήρα 2 βραβεία. Ούτε μεγάλη πείρα έχω από αυτά τα πράγματα, ούτε ήτανε μέσα στον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμουνα αυτή τη δουλειά. Όμως, το γεγονός ότι σε 2 ταινίες ενός σκηνοθέτη, μετά από 30 χρόνια, πάω κάπου που δε με ξέρει κανένας και αποφασίζουν οι άνθρωπο, και πολύ διαφορετικοί άνθρωποι, να μου δώσουν 2 φορές βραβείο, ένα πράγμα μπορεί να σημαίνει, ότι οφείλω στον Τσίτο κάτι πολύ σημαντικό, με κάνει να είμαι πολύ καλός ηθοποιός στις ταινίες του. Απ’ την άλλη, αν ρωτήσει κανείς το Φίλιππο, θα πει ότι κι αυτός οφείλει πολλά στους ηθοποιούς. Υπάρχει μια μεγάλη αμοιβαιότητα σε αυτά. Το σίγουρο είναι ότι μετά από τόσα χρόνια διακρίνομαι στο εξωτερικό και αυτό συμβαίνει με τις ταινίες του Φίλιππου. Μιλάει από μόνο του αυτό. Γι’ αυτό και του το είπα, ξέρει πολύ καλά ότι θα παίξω όποτε θέλει σε όποια ταινία θέλει. Απλά να βρίσκουμε και κάνα φράγκο, γιατί από αυτό ζούμε (γελάει).
Με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και γενικά με τη χρηματοδότηση, τι συνέβη;
Το ΕΚΚ είναι σε λήθαργο, υπολειτουργεί, περιμένει τον καινούριο του κανονισμό τον οποίο το ίδιο κατασκευάζει. Όλα αυτά γίνονται πάρα πολύ αργά και χωρίς να θέλω να κατηγορήσω τους συγκεκριμένους ανθρώπους που δουλεύουν, γιατί τον εκτιμώ τον Καραντινάκη που έχει αναλάβει τη Διεύθυνση, αλλά, προφανώς, έχουμε μάθει να δουλεύουμε σε ρυθμούς που δεν είναι αντάξιοι των περιστάσεων, και όταν η περίσταση είναι ότι ο μοναδικός πια, λόγω οικονομικής κρίσης, χρηματοδότης του ελληνικού κινηματογράφου που θα μπορούσε να κινεί κάπως τα πράγματα είναι κλειστός, επειδή φτιάχνει τον εσωτερικό του κανονισμό, αυτό εξ’ αντικειμένου και εξ’ αποτελέσματος είναι κατώτερο των περιστάσεων. Το Κέντρο χρωστάει κάποια λεφτά σε ταινίες που έχουν ήδη γίνει, είμαστε όλοι σε τραγική κατάσταση, όσοι ασχολούμαστε με το σινεμά, γιατί πιθανόν κι αυτοί που ασχολούνται με την τηλεόραση να είναι σε τραγικότερη, αλλά αυτό είναι ένα άλλο πράγμα, τα κανάλια υποβάθμισαν το ρόλο τους και κάνουν σήριαλ, ιδιωτικές επιχειρήσεις είναι, ας κάνουν ό,τι θέλουν. Εδώ όμως, ο σκοπός ύπαρξης αυτού του Κέντρου είναι άλλος, είναι να βοηθάει και να προωθεί την εθνική κινηματογραφία. Αξίζει να σημειώσουμε ότι το ΕΚΚ αναβαπτίστηκε με τη λαϊκή ψήφο των αντιπροσώπων στη Βουλή, με τον καινούριο νόμο, τον οποίο έχω την εντύπωση ότι όλες οι πτέρυγες της Βουλής τον ψήφισαν με μισή καρδιά, δεν είχαν καμία όρεξη να ασχολούνται με εμάς, αυτή την εντύπωση μου έδωσαν. Το αντικείμενο αυτού του νόμου είναι να μπει σε μια άλλη βάση η χρηματοδότηση. Μας άρεσαν αυτά που έλεγε ο νόμος, τα υποστηρίξαμε, και δεν εφαρμόζεται. Δεν εκταμιεύονται καν εκείνα τα στοιχειώδη χρήματα για να επιβιώσουν οι άνθρωποι που έχουν κάνει ήδη ταινίες. Θα πρότεινα στο Γερουλάνο να δώσει τους 2 μισθούς του. Και για να μη φανεί ότι το κάνει για λαϊκίστικους λόγους, ας πάει στο ταμείο του Κέντρου και ας τους καταθέσει κρυφά, τους μισθούς του Αυγούστου και του Σεπτεμβρίου, είναι αρκετοί 2 υπουργικοί μισθοί για να καλύψουν την κρίσιμη τρύπα που είναι αρκετά γραφεία με ανθρώπους έτοιμους να πηδήξουν απ τα παράθυρα επειδή δεν έχουνε πάρει αυτές τις 50 ή 40 ή 60 χιλιάδες που τους χρωστάει το κέντρο.

Δείτε εδώ το ρεπορτάζ για τη βραβευμένη ταινία “Άδικος Κόσμος”