Διαφωνεί με Στουρνάρα ο Ντάισελμπλουμ: «Η Ελλάδα έχει κάποιο δίκιο για τη μη περικοπή στις συντάξεις»

Ο πρώην πρόεδρος του Γιούρογκρουπ, σε άρθρο του που δημοσιεύεται στο προσωπικό του ιστολόγιο προτρέπει το Γιούρογκρουπ να δείξει ευελιξία και να ασχοληθεί με τα συνταξιοδοτικά συστήματα άλλων χωρών, όπως της Γερμανίας που, όπως λέει, τα τελευταία χρόνια κάνει βήματα προς τα πίσω αντί να προχωρά σε μεταρρυθμίσεις.

«Έχοντας μόλις βρει από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα στήριξης, η Ελλάδα βρίσκεται και πάλι στην ατζέντα του Γιούρογκρουπ. Αυτή τη φορά, για τις μεταρρυθμίσεις που είχαν συμφωνηθεί προηγουμένως για τις συντάξεις. Η ελληνική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι περαιτέρω περικοπές των συντάξεων είναι περιττές, επειδή ήδη υπάρχει υπεραπόδοση όσον αφορά τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος και αυτό δημιουργεί δημοσιονομικό χώρο για την εφαρμογή άλλων κοινωνικών πολιτικών ή για την περικοπή των φόρων. Οι δανειστές, που εκπροσωπούνται από την τρόικα, εμφανίζονται επικριτικοί. Ιδίως το ΔΝΤ, που προειδοποιεί ότι κάτι τέτοιο στέλνει “άσχημα μηνύματα στις αγορές”. Ποιος έχει δίκιο εδώ;» διερωτάται ο Ντάισελμπλουμ.

Η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος στην Ελλάδα στοχεύει να το καταστήσει βιώσιμο. Η Ελλάδα έχει κάνει πολλά σ’ αυτόν τον τομέα, συνεχίζει ο Ντάισελμπλουμ υπενθυμίζοντας: «Η ηλικία συνταξιοδότησης θα φτάσει στα 67 και ότι οι συνταξιούχοι πλέον πληρώνουν για την ασφάλιση υγείας. Τα μελλοντικά οφέλη συνδέθηκαν με τις εισφορές, οι επιχορηγήσεις όπως το ΕΚΑΣ καταργούνται. Τα επιδόματα τέκνων στο συνταξιοδοτικό σύστημα διακόπτονται. Όλα τα κεφάλαια συγκεντρώνονται σε δύο συνταξιοδοτικά ταμεία. Και τέλος, το χάσμα μεταξύ εισφορών και δαπανών θα αντιμετωπιστεί με το προσωρινό πάγωμα των παροχών και την αύξηση των εισφορών. Όπως πάντα, η εφαρμογή όλων αυτών στην Ελλάδα θα απαιτήσει μεγάλη προσοχή».

Η συζήτηση σήμερα, σημειώνει, αφορά εκείνη την ομάδα των συνταξιούχων που μπήκαν στο σύστημα πριν από τη μεταρρύθμιση του 2016, όταν εισήχθη ο νέος τρόπος υπολογισμού. «Θα πρέπει η σύνταξή τους να προσαρμοστεί προς τα κάτω, με βάση αυτόν τον νέο τρόπο υπολογισμού; Πιστεύω ότι οι Έλληνες έχουν κάποιο δίκιο όταν επισημαίνουν ότι αυτό το μέτρο δεν έχει διαρθρωτικές επιπτώσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Μακροπρόθεσμα, δεν αποφέρει πολλά οικονομικά οφέλη, καθώς οι συνταξιούχοι θα βγουν φυσικά από το σύστημα. Με άλλα λόγια, δεν συμβάλει στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του συστήματος. Φυσικά, βραχυπρόθεσμα θα δημιουργούσε δημοσιονομικό χώρο ο οποίος -κάτι πολύ ευπρόσδεκτο- θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για άλλες κοινωνικές δαπάνες ή για φοροελαφρύνσεις. Όπως έχουν σήμερα τα πράγματα, ο δημιοσονομικός χώρος θα είναι διαθέσιμος φέτος και το επόμενο έτος. Το 2017 συμφωνήσαν στο Γιούρογκρουπ ότι η Ελλάδα θα παρουσιάσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% για μια πενταετία. Πολλοί έλεγαν ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει, όπως οι στόχοι έχουν ήδη υπερκαλυφθεί επί δύο συνεχόμενα έτη. Το ΔΝΤ έλεγε ότι αυτό είναι αδύνατο, όμως την περασμένη εβδομάδα αναπροσάρμοσε την πρόβλεψή του, ακριβώς στο 3,5%. Το κλειδί εδώ, δίπλα στην ανάκαμψη της οικονομίας, είναι η βελτίωση στην είσπραξη φόρων. Ο επιπρόσθετος χώρος, που φέτος χρησιμοποιήθηκε ήδη για στοχευμένες αυξήσεις στα επιδόματα τέκνων, αυξάνεται με την πάροδο του χρόνο, αφήνοντας επίσης περιθώριο για τις άκρως απαραίτητες φοροελαφρύνσεις για την πραγματική οικονομία» αναφέρει.

Ενώ, όπως λέει ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, οι Έλληνες βρίσκονται σε καλό δρόμο, άλλες ευρωπαϊκές χώρες ακυρώνουν τις μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό. «Στη χώρα μου, την Ολλανδία, η αυξημένη ηλικία συνταξιοδότησης (σήμερα στα 66, συνδέεται με το προσδόκιμο ζωής) αμφισβητείται στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις μεταξύ συνδικάτων και εργοδοτών. Στην Ιταλία, τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού έχουν ήδη συμφωνήσει να μειώσουν την ηλικία συνταξιοδότησης (σήμερα στα 66). Και στη Γερμανία (η ηλικία συνταξιοδότησης στα 65) η κυβέρνηση επιδεινώνει μια ήδη κακή κατάσταση. Η “Rentenversicherung” (σ.σ. “ασφάλιση συνταξιοδότησης”) που καταβάλει η σημερινή γενιά εργατών και υπαλλήλων, αντιστοιχεί περίπου στο 80% της μέσης σύνταξης. Τα συνταξιοδοτικά ταμεία στη Γερμανία κατέχουν μόνο το 13% του γερμανικού ΑΕΠ. Ο αριθμός των ατόμων άνω των 65 ετών στη Γερμανία ήδη είναι από τους υψηλότερους στον κόσμο (μαζί με την Ιαπωνία, την Ιταλία και την Ελλάδα) και το 2035 σε κάθε εργαζόμενο θα αντιστοιχεί ένας συνταξιούχος. Αυτός ο εργαζόμενος θα πρέπει μέχρι τότε να συνεισφέρει τον μισό μισθό του για το κόστος των συντάξεων και της υγειονομικής περίθαλψης. Αν δεν αλλάξει κάτι, οι κυβερνητικές δαπάνες θα εκραγούν. Το πλεόνασμα στον προϋπολογισμό θα εξαφανιστεί μέσα σε λίγα χρόνια, το χρέος θα φτάσει το 208% το 2060. Πολύ υψηλότερο από το σημερινό ελληνικό χρέος».

«Αφού ελήφθησαν ορισμένα χρήσιμα μέτρα μεταξύ 2000-2005, αφότου ανέλαβε η κυβέρνηση της Μέρκελ στα τέλη του 2005, δεν έχουν αναληφθεί μεταρρυθμίσεις. Έγιναν όμως βήματα προς τα πίσω. Η έκθεση του ΟΟΣΑ “Συντάξεις με μια ματιά” δείχνει ότι ο πρόσφατος νόμος “Flexirentengesetz” δίνει τη δυνατότητα να επιλέξουν είτε να συνεχίσουν να εργάζονται είτε να συνταξιοδοτηθούν πρόωρα στα 63 όσοι έχουν μακρύ επαγγελματικό βίο (45 χρόνια). Ο ΟΟΣΑ επισημαίνει ότι αυτή η ευελιξία στην πράξη θα αποδειχθεί μονόδρομος, και πάλι προς την πρόωρη συνταξιοδότηση».

Έτσι, όταν το Γιούρογκρουπ συζητήσει τα επόμενα βήματα για το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα, ίσως διαπιστώσει ότι υπάρχει περιθώριο ευελιξίας, δεδομένων των αποτελεσμάτων στην Ελλάδα μέχρι τώρα. Ίσως θελήσει να δαπανήσει λίγο περισσότερο χρόνο για τα συνταξιοδοτικά συστήματα των άλλων, για παράδειγμα της Γερμανίας, καταλήγει ο Ντάισελμπλουμ.