Ο εφιάλτης των πλαστικών απειλεί την Ελλάδα

Οι αριθμοί που αποτυπώνουν τη ρύπανση χτυπούν κόκκινο συναγερμό και η απεξάρτησή μας από το πλαστικό είναι μονόδρομος. Περισσότερο από 80% των θαλάσσιων απορριμμάτων είναι πλαστικά. Τα προϊόντα τα οποία καλύπτονται από την καινούρια νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελούν το 70% των συνολικών θαλάσσιων απορριμμάτων. Εξαιτίας του αργού ρυθμού αποσύνθεσης, το πλαστικό συσσωρεύεται σε θάλασσες, ωκεανούς και παραλίες. Τα πλαστικά υπολείμματα εντοπίζονται σε είδη, όπως οι θαλάσσιες χελώνες, οι φώκιες, οι φάλαινες, αλλά και στα πουλιά, αλλά επίσης σε ψάρια και οστρακοειδή και ως εκ τούτου στην ανθρώπινη τροφική αλυσίδα. Λαμβάνοντας υπόψη του αυτά τα στοιχεία, το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε έναν νέο νόμο σχετικά με την οριστική απαγόρευση των πλαστικών αντικειμένων μιας χρήσης, όπως πιάτα, μαχαιροπίρουνα, καλαμάκια, μπατονέτες.      

Η απαγόρευση για τα πλαστικά μαχαιροπίρουνα μιας χρήσης, τις μπατονέτες, τα καλαμάκια και τους αναδευτήρες ποτών από πλαστικό θα τεθεί σε ισχύ από το 2021. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να πετύχουν το στόχο για συλλογή 90% των πλαστικών μπουκαλιών μέχρι το 2029, ενώ τα πλαστικά μπουκάλια θα πρέπει να προέρχονται τουλάχιστον κατά 25% από ανακυκλωμένο υλικό μέχρι το 2025 και 30% μέχρι το 2030. Η συμφωνία ενισχύει επίσης την εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», εισάγοντας καθεστώς αυξημένης ευθύνης για τους παραγωγούς. Αυτό το νέο καθεστώς θα ισχύει και για τα αλιευτικά εργαλεία, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι παραγωγοί, και όχι οι αλιείς, θα επιβαρύνονται με το κόστος συλλογής των απολεσθέντων στη θάλασσα εργαλείων.      

Με αφορμή την Κοινοτική Οδηγία, το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και η δημοσιογράφος Κάτια Παπαδοπούλου πραγματοποίησε έρευνα για την πλαστική ρύπανση στην Ελλάδα, όπου παρουσιάζονται στοιχεία από μελέτες και εκθέσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων WWF και Greeenpeace, φιλοξενούνται οι πρωτοβουλίες και κινήσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος και του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, ενώ τη δική της θέση παρουσιάζει η MKO Eco Rec (Oικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης). Τέλος, χαρτογραφείται το πρόγραμμα «Sea Change Greek Islands» του κοινωφελούς ιδρύματος Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη, το οποίο προωθεί την σταδιακή κατάργηση των πλαστικών και την πλήρη αντικατάστασή τους στις ελληνικές θάλασσες. 

Σαν να ρίχνουμε στη θάλασσα σχεδόν 23.000 αεροπλάνα Boeing 747 κάθε χρόνο

Η εικόνα της πλαστικής ρύπανσης στην Ελλάδα είναι απογοητευτική. Σύμφωνα με την Greenpeace, καθημερινά στην Ελλάδα σερβίρονται κατά μέσο όρο 1.000.000 πλαστικά ποτήρια μόνο για καφέ. Κάθε χρόνο χρησιμοποιούνται 4,3 δισ. πλαστικές σακούλες (πριν την εφαρμογή του περιβαλλοντικού τέλους), 2 δισ. πλαστικά μπουκάλια για νερό και αναψυκτικά και 300 εκατ. πλαστικά ποτήρια του καφέ. Στην Ελλάδα καταναλώνονται εκτός σπιτιού κάθε χρόνο 315.000 σάκοι καφέ, που σημαίνει 1,2 δισ. καφέδες. Σύμφωνα με στοιχεία της αγοράς, το 60% αφορά κρύο καφέ, από το οποίο το 50% είναι takeaway. Επομένως, χρησιμοποιούνται 300 εκατομμύρια πλαστικά ποτήρια μίας χρήσης για καφέ ετησίως (σύμφωνα με στοιχεία μετρήσεων και εκτιμήσεων της Greenpeace με βάση διαθέσιμα στοιχεία της αγοράς μετρήσεις), ενώ περίπου 40 τόνοι πλαστικού καταλήγουν στο φυσικό περιβάλλον κάθε μέρα!