Falsos positivos: Η φρικτή πρακτική που στοίχισε τη ζωή σε χιλιάδες αμάχους στην Κολομβία

Το ειδικό δικαστήριο που ιδρύθηκε στο πλαίσιο της διαδικασίας ειρήνης στην Κολομβία διενεργεί έρευνα για την πιθανή ύπαρξη 17 ομαδικών τάφων που εκτιμάται πως περιέχουν τα λείψανα εκατοντάδων άμαχων που δολοφονήθηκαν από στρατιωτικούς, μετέδωσε το δίκτυο Caracol χθες Δευτέρα.

Βρέθηκαν τεκμήρια για την ύπαρξη τέτοιων τάφων σε τέσσερις επαρχίες στο βόρειο τμήμα της χώρας, σύμφωνα με τις πληροφορίες του δικτύου, που επικαλείται την Ειδική Δικαιοδοσία για την Ειρήνη (JEP), δικαστικό όργανο που ιδρύθηκε δυνάμει της συμφωνίας ειρήνης του 2016, όπως μεταδίδουν ξένα πρακτορεία και αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Τα λείψανα πιστεύεται πως ανήκουν σε θύματα μιας πρακτικής που είναι γνωστή στην Κολομβία με την ονομασία falsos positivos («ψευδή θετικά»): άμαχοι δολοφονούνταν από στρατιωτικούς και παρουσιάζονταν σαν αντάρτες ώστε οι δράστες να εξασφαλίζουν προαγωγές, επιδόματα, άδειες και διακοπές.

Εξωδικαστικές εκτελέσεις από στελέχη του στρατού καταγγέλλονταν για δεκαετίες, ειδικά από τη δεκαετία του 1980 και μετά. Όμως ο αριθμός τους αυξήθηκε εκθετικά επί των ημερών του Άλβαρο Ουρίμπε στην προεδρία (2002-2010). Οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των θυμάτων έχουν τεράστια απόκλιση ανάλογα με την πηγή: κυμαίνονται από τα 2.250 ως τα 10.000.

Εκατοντάδες στρατιωτικοί έχουν καταδικαστεί για τέτοιες δολοφονίες, αλλά ως σήμερα ουδείς ανώτερος αξιωματικός έχει λογοδοτήσει για την πρακτική αυτή.

Για τους φόνους αμάχων διενεργούνται έρευνες από το JEP, που άρχισε το έργο του αφού τέθηκε σε εφαρμογή η συμφωνία ειρήνης της προηγούμενης κυβέρνησης της Κολομβίας με την οργάνωση πρώην ανταρτών Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας-Λαϊκός Στρατός (FARC-EP). Η συμφωνία είχε σκοπό να μπει τέλος στον εμφύλιο πόλεμο που μαίνεται για πάνω από πέντε δεκαετίες στη χώρα των Άνδεων.

Το Σάββατο, το ειδικό δικαστήριο ανακοίνωσε ότι ιατροδικαστικοί άρχισαν την εκταφή 50 και πλέον θυμάτων από ομαδικό τάφο σε κοιμητήριο στον δήμο Νταβέιμπα, στην επαρχία Αντιόκια.

Εκπρόσωποι οικογενειών θυμάτων λένε ότι ενδέχεται να βρίσκονται χιλιάδες θύματα σε τέτοιους ομαδικούς τάφους.

Υπάρχουν τεκμήρια για τέτοιους τάφους στον δήμο Σαν Ονόφρε και δύο αγροκτήματα στην επαρχία Σούκρε, τόνισε η Ντιάνα Σαλαμάνκα του Εθνικού Κινήματος Θυμάτων Κρατικών Εγκλημάτων (MOVICE) σε δηλώσεις της στο Caracol.

Σύμφωνα με το JEP, η έρευνα βασίζεται στη μαρτυρία τουλάχιστον ενός πρώην στρατιωτικού. Το υπουργείο Άμυνας επιβεβαίωσε σε ανακοίνωσή του την Κυριακή στελέχη των ένοπλων δυνάμεων συνεργάζονται με το ειδικό δικαστήριο.

Όσοι πρώην αντάρτες και στρατιωτικοί συνεργάζονται με το JEP καταδικάζονται σε συγκριτικά πολύ επιεικέστερες ποινές.

Κατά τις πρώτες πληροφορίες της έρευνας, στον ομαδικό τάφο στη Νταβέιμπα έχουν ενταφιαστεί άρρενες από την εφηβεία ως τη μέση ηλικία, 15 ως 56 ετών, που ζούσαν στη Μεδεγίν. Κάποια από τα θύματα έπασχαν από αναπηρία, σύμφωνα με το JEP.

Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι παραμένουν μέχρι και σήμερα επισήμως αγνοούμενοι στο πλαίσιο του εμφυλίου πολέμου στην Κολομβία, ο οποίος εκτιμάται πως στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 260.000 ανθρώπους.