Όταν το Αθηναϊκό Πρακτορείο του Μαξίμου «θάβει» τις μεγάλες ειδήσεις

Μια από τις σημαντικότερες ειδήσεις της χθεσινής ημέρας αναφορικά με την αναστολή της καταγραφής αιτημάτων ασύλο από την Ελλάδα απέτυχε (;) να εντοπίσει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Η δημοσιογραφικά προβληματική στάση του ΑΠΕ, έγκειται στην μεταστροφή του τίτλου μιας είδησης ώστε σε πρώτη ανάγνωση να εμφανίζεται σαν στήριξη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στη στάση της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ στην πραγματικότητα, η ανακοίνωση του διεθνούς οργανισμού είχε το ακριβώς αντίθετο περιεχόμενο.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή: 

Το απόγευμα του Σαββάτου, 29 Φεβρουαρίου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωνε μέσω twitter, την πρόθεση της Ελλάδας να πάψει να δέχεται αιτήματα ασύλου από εκείνη την ώρα και για έναν μήνα. 

Μάλιστα, για να δικαιολογήσει τη στάση του επικαλέστηκε το άρθρο 78 (παράγραφος 3) της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης του (TFEU). 

«Το ΚΥΣΕΑ έλαβε την απόφαση να αυξήσει το επίπεδο αποτροπής στα σύνορά μας στο maximum. Από τώρα σταματάμε να δεχόμαστε νέα αιτήματα ασύλου για ένα μήνα. Ενεργοποιούμε το άρθρο 78.3 του για να εξασφαλίσουμε πλήρη ευρωπαϊκή στήριξη», έγραφε στην αγγλόφωνη ανάρτησή του ο πρωθυπουργού.

Τη Δευτέρα το απόγευμα, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες σχολίασε την κυβερνητική απόφαση για τη μη αποδοχή αιτημάτων ασύλου, αλλά και τη στάση των ελληνικών αρχών στα ελληνοτουρκικά σύνορα όπου εμποδίζεται η είσοδος προσφύγων, αφήνοντας πλήρως έκθετη την κυβέρνηση. 

Στην ανακοίνωσή της, η Ύπατη Αρμοστεία αναφέρει: 

«Όλα τα κράτη έχουν το δικαίωμα να ελέγχουν τα σύνορά τους και να διαχειρίζονται τις παράτυπες μετακινήσεις, αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να απέχουν από τη χρήση υπερβολικής ή δυσανάλογης βίας και να διατηρούν συστήματα για τη διεκπεραίωση των αιτημάτων ασύλου με συντεταγμένο τρόπο. 

Ούτε η Σύμβαση του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων ούτε το προσφυγικό δίκαιο της ΕΕ παρέχουν οποιαδήποτε νομική βάση για την αναστολή της καταγραφής αιτημάτων ασύλου. Σε αυτό το πλαίσιο η ελληνική Κυβέρνηση έχει επικαλεστεί το άρθρο 78(3) της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο η διάταξη αυτή προβλέπει τη λήψη προσωρινών μέτρων από το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής και σε διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην περίπτωση που ένα ή περισσότερα Κράτη Μέλη είναι αντιμέτωπα με μια επείγουσα κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την αιφνίδια εισροή υπηκόων τρίτων χωρών, ενώ δεν μπορεί να αναστείλει το διεθνώς αναγνωρισμένο δικαίωμα της υποβολής αίτησης ασύλου και την αρχή της μη-επαναπροώθησης, τα οποία και τα δύο αποτελούν επίσης μέρος του ευρωπαϊκού δικαίου. Οι άνθρωποι που εισέρχονται παράτυπα στην επικράτεια ενός κράτους δεν θα πρέπει επίσης να τιμωρούνται εάν παρουσιάζονται χωρίς καθυστέρηση ενώπιον των αρχών για να ζητήσουν άσυλο». Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την ανακοίνωση εδώ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η παράγραφος 3 του άρθρου 78 της TFEU που επικαλείται η ελληνική κυβέρνηση, αναφέρει επί λέξει: «Εφόσον ένα ή περισσότερα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν επείγουσα κατάσταση, λόγω αιφνίδιας εισροής υπηκόων τρίτων χωρών, το Συμβούλιο μπορεί να εκδίδει, μετά από πρόταση της Επιτροπής, προσωρινά μέτρα υπέρ του εν λόγω κράτους μέλους ή των εν λόγω κρατών μελών. Το Συμβούλιο αποφασίζει μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο». Αφήνουμε στην κρίση του καθενός το αν αυτό το άρθρο δίνει στην κυβέρνηση το δικαίωμα να ακυρώσει ένα θεμελιώδες δικαίωμα…

ΑΠΕ: Όλα καλά κι όλα ωραία… 

Χρειάστηκαν δύο ώρες από την ώρα που στάλθηκε στους δημοσιογράφους η εν λόγω ανακοίνωση, μέχρι το ΑΠΕ να αποφασίσει να στείλει το θέμα στη συνδρομητική του υπηρεσία με το αναγκαίο φιλοκυβερνητικό «spin». Και ας πούμε ότι λόγω Καθαράς Δευτέρας, η καθυστέρηση δικαιολογείται. Το… «spin» όμως δεν δικαιολογείται.

Για το ΑΠΕ λοιπόν, το σημαντικό σκέλος της ανακοίνωσης της Υ.Α. του ΟΗΕ δεν ήταν το σχόλιο για τη νομιμότητα της απόφασης της ελληνικής κυβέρνησης, αλλά μια γενικόλογη φράση για την αποκλιμάκωση της έντασης στα σύνορα Ελλάδας – Τουρκίας.

Μάλιστα, στην είδηση που έστειλε το ΑΠΕ, η αναφορά στην κριτική που ασκεί ο ΟΗΕ στην ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται στην… τρίτη παράγραφο και της αφιερώνονται μόλις τρεισήμισι σειρές.

Ας είμαστε ειλικρινείς: είναι συνήθης παγκόσμια και ως ένα βαθμό αποδεκτή δημοσιογραφική πρακτική ένα μέσο να φέρνει μια είδηση κοντά στο γενικότερο αφήγημά του. Όμως υπάρχουν πολύ συγκεκριμένα όρια εντός των οποίων κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει δεκτό. Η αποσιώπηση ειδήσεων, ή -εν προκειμένω- το «θάψιμό τους» στην τρίτη παράγραφο και κάτω από έναν άσχετο τίτλο με την ελπίδα ότι η πλειοψηφία των αναγνωστών δε θα διαβάσει ολόκληρη την είδηση -και μάλιστα όταν αυτό γίνεται από ένα δημόσιο πρακτορείο ειδήσεων- είναι τουλάχιστον προβληματική.

Αν μάλιστα προσθέσουμε το ζήτημα της προληπτικής λογοκρισίας που είχε επιβληθεί από την ΕΡΤ σε όλους τους δημοσιογράφους των περιφερειακών της μέσων με αφορμή τα όσα έγιναν πριν μια εβδομάδα με τα ΜΑΤ στη Λέσβο και τη Χίο, γίνονται σαφείς οι λόγοι για τους οποίους τόσο η ΕΡΤ όσο και το ΑΠΕ πέρασαν από την αρχή της διακυβέρνησης της ΝΔ στον έλεγχο του γραφείου του πρωθυπουργού. Μάλιστα αξίζει να σημειωθεί ότι η λογοκριτική κίνηση της ΕΡΤ καταδικάστηκε και από τη διεθνή οργάνωση Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα.