Ένα στα τέσσερα δημοφιλή βίντεο για την πανδημία στο YouTube διασπείρει ψεύδη

Η παραπληροφόρηση για θέματα δημόσιας υγείας είναι κατά την τωρινή πανδημία πολύ πιο εκτεταμένη από ό,τι σε ανάλογες περιπτώσεις στο παρελθόν (πανδημία γρίπης Η1Ν1, ξεσπάσματα ιών Έμπολα και Ζίκα). Περισσότερα από ένα στα τέσσερα βίντεο, ανάμεσα στα πιο δημοφιλή στο YouTube, περιέχουν παραπλανητικές ή ανακριβείς πληροφορίες σχετικά με τον κορονοϊό SARS-CoV-2 και τη νόσο Covid-19, όπως αποκαλύπτει η πρώτη έρευνα του είδους της.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη Χάιντι Όι-Γι-Λι της Ιατρικής Σχολής του καναδικού Πανεπιστημίου της Οτάβα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό “BMJ Global Health”, μελέτησαν το περιεχόμενο των αγγλόφωνων βίντεο σχετικά με την πανδημία, τα οποία έχουν τις περισσότερες θεάσεις στο YouTube, όπως αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Τα 69 βίντεο που αναλύθηκαν (με συνολικά σχεδόν 258 εκατομμύρια θεάσεις), τέθηκαν στο «μικροσκόπιο» όσον αφορά τις πληροφορίες που παρέχουν για τα συμπτώματα της νόσου, τον τρόπο εξάπλωσης της, τις πιθανές θεραπείες, την επιδημιολογία της κ.α. Δυστυχώς τα επιστημονικά και επίσημα (από υγειονομικές αρχές) βίντεο, ενώ βρέθηκαν να είναι πιο ακριβή και χρήσιμα, δεν έχουν μεγάλη δημοτικότητα. 

Διαπιστώθηκε ότι τα 19 από τα 69 δημοφιλέστερα βίντεο (ποσοστό 27,5%), τα οποία είχαν συνολικά 62 εκατομμύρια θεάσεις, περιείχαν παραπλανητικές ή ανακριβείς πληροφορίες. Για παράδειγμα, περιέχουν ισχυρισμούς ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν ήδη βρει θεραπεία για τον κορονοϊό αλλά αρνούνται να την διαθέσουν στην αγορά, ότι σε ορισμένες χώρες κυκλοφορούν πιο θανατηφόρα στελέχη του κορονοϊού από ό,τι σε άλλες, καθώς επίσης κάθε είδους εξωφρενικές θεωρίες συνωμοσίας, αλλά και ρατσιστικά σχόλια.

Για μια «ιδιαίτερα ανησυχητική κατάσταση, αν ληφθεί υπόψη η τεράστια θεαματικότητα αυτών των βίντεο» έκαναν λόγο οι ερευνητές. «Η εκπαίδευση και η συμμετοχή του κοινού είναι ζωτική για τη διαχείριση αυτής της πανδημίας, ώστε να διασφαλιστεί η κατανόηση από το κοινό και συνεπώς η τήρηση εκ μέρους του των μέτρων δημόσιας υγείας», τονίζουν. Προσθέτουν ότι «το YouTube είναι ένα ισχυρό αναξιοποίητο εκπαιδευτικό εργαλείο που πρέπει να επιστρατευθεί από τους επαγγελματίες της υγείας».

Η μελέτη επισημαίνει ότι ενώ υπάρχει καλής ποιότητας πληροφόρηση διαθέσιμη στο YouTube από κυβερνητικές υπηρεσίες και διεθνείς οργανισμούς, συχνά είναι δυσνόητη και όχι δημοφιλής στους χρήστες, με αποτέλεσμα να μην έχει τη δέουσα απήχηση.