Πάνος Σκουρολιάκος: «Αυτή η κυβέρνηση θα αφήσει ένα κατεστραµµένο τοπίο στον πολιτισμό»

Στο προεκλογικό πρόγραµµα της Νέας ∆ηµοκρατίας δεν υπήρχε λέξη για τον πολιτισµό. Παντελής απουσία ουσίας, οράµατος, δέσµευσης. ∆εν είχε η Ν∆ άποψη και σχέδιο για τη λεγόµενη βαριά βιοµηχανία του τόπου; Είχε, και µάλιστα λεπτοµερές πρόγραµµα, το οποίο όµως δεν έπρεπε να ανακοινώσει. Γιατί αν αποκάλυπτε στον ελληνικό λαό τι σχεδιάζει στο πεδίο του πολιτισµού, µάλλον θα έχανε παρά θα κέρδιζε ψήφους και εξουσία.

Όµως από την παρουσίαση της κυβερνητικής πολιτικής οι προθέσεις άρχισαν να ξεκαθαρίζουν, το σχέδιο άρχισε να ξετυλίγεται και βήµα βήµα ξεκίνησε το ξήλωµα του πολιτιστικού αγαθού ως δηµόσιου και κοινωνικού αγαθού. Στις 22 Ιουλίου του 2019 λοιπόν η κ. υπουργός έκανε λόγο για «αυτοχρηµατοδοτούµενο πολιτισµό», εισάγοντας στον δηµόσιο διάλογο µια προϋπόθεση αθώα αλλά ταυτόχρονα και απαξιωτική για τον πολιτισµό. Ναι, οι δηµόσιες δράσεις θα πρέπει να συνυπολογίζουν το κόστος και σε έναν βαθµό να είναι ανταποδοτικές. Ταυτόχρονα όµως εµφανίζεται το συγκεκριµένο αγαθό ως κάτι όχι και πολύ αναγκαίο, που θα µπορούσε αν δεν «αυτοχρηµατοδοτείται» και να λείψει. Παρακολουθώντας τις τοποθετήσεις κατά τη διάρκεια των προγραµµατικών δηλώσεων της κυβέρνησης της Ν∆ διαπιστώνει κανείς πως οι εξαγγελίες του υπουργείου Πολιτισµού βρίσκονται σε απόλυτη συµφωνία µε το συνολικό κυβερνητικό αποτύπωµα που καταλήγει σε µια οικονοµίστικη αντιµετώπιση και του πολιτισµού.

Με τη σηµερινή κυβέρνηση µπαίνουν σε τροχιά νέες αντιλήψεις για τον ρόλο που διαδραµατίζουν τα διάφορα ιδρύµατα και οι χορηγοί στα πολιτιστικά δρώµενα εντός της δηµόσιας σφαίρας. Η στήριξη που παρέχουν στο κράτος τούς εκχωρεί ένα κάποιο είδος εξουσίας ή απολαβών; Εφευρίσκονται λοιπόν διάφορες φόρµες συνεργασιών, ενώ ως δεινοί γλωσσοπλάστες οι επικοινωνιολόγοι της κυβέρνησης προικίζουν την υπουργό µε όρους όπως «τράπεζα νέου τύπου φιλελληνισµού», µετατρέποντας ανέµελα τους Ελληνες σε φιλέλληνες, προσκαλώντας ταυτόχρονα συνεργασίες από το εξωτερικό µε το θέµα του οικονοµικού οφέλους να κυριαρχεί επί της αξίας και του συµβολισµού του πολιτιστικού µας πλούτου. Έτσι λοιπόν αυτή η κυβέρνηση πέρασε νόµο σύµφωνα µε τον οποίο θα µπορούµε να «δανείζουµε» αρχαιότητες σε µουσεία ή άλλους χώρους της αλλοδαπής για 50 χρόνια. Πάλι καλά, γιατί η αρχική πρόταση της κ. υπουργού ήταν για 100 χρόνια.

Και εδώ ήρθε και το θέµα των µαρµάρων του Παρθενώνα. Θα µπορούσαµε να τα δανειστούµε στέλνοντας στους Βρετανούς κάποια άλλα. Ενδιαφέρον εµφανίζεται το γεγονός ότι το ίδιο ακριβώς υποστήριξε ο κ. Μητσοτάκης τις πρώτες µέρες της πρωθυπουργίας του. Μας ενηµέρωσε πως ενόψει της επετείου της Επανάστασης του 1821 θα ζητήσει τον δανεισµό των γλυπτών από το Βρετανικό Μουσείο, παραβιάζοντας την εθνική γραµµή για το ζήτηµα της επιστροφής τους. Τότε το είχαµε αποδώσει σε γκάφα. Εξηγήσαµε πως αν δεχτούµε να δανειστούµε τους αρχαιολογικούς µας θησαυρούς, είναι σαν να αναγνωρίζουµε την κυριότητα των Βρετανών επί των µαρµάρων. Αλίµονο όµως. Καµία γκάφα δεν διέπραξε ο κ. Μητσοτάκης. Οργανωµένο σχέδιο ήταν, που ξετυλίχθηκε µε µεγάλη δεινότητα και όσο µπορούσαν εν κρυπτώ. Ας συνδυάσουµε αυτό το σχέδιο µε τη µετατροπή των µουσείων από κρατικά σε ΝΠΙ∆ µε το ∆Σ τους να αποφασίζει για την τύχη των θησαυρών τους παρακάµπτοντας το ΚΑΣ και άλλους ελεγκτικούς επιστηµονικούς θεσµούς.

Επίσης, ακόµη περιµένουµε νέα για το πώς αντιµετώπισαν το υπουργείο Πολιτισµού και η κυβέρνηση το θέµα της παράνοµης ανέλκυσης µιας λίθινης αρχαίας άγκυρας και ενός κανονιού του 17ου-18ου αι. στα Αντικύθηρα από γνωστό εφοπλιστή, το ίδρυµα της οικογένειας του οποίου προµήθευσε παγουρίνα στους µαθητές της χώρας. Από την άλλη, σάλο έχουν προκαλέσει οι εργασίες στην Ακρόπολη παρά τις αντιρρήσεις σηµαντικών επιστηµόνων και την παραίτηση µέλους του ∆Σ του Μουσείου της Ακρόπολης.

Και η βήµα βήµα εφαρµογή µιας πολιτικής στα κρυφά συνεχίζεται. Τον περασµένο Ιούνιο ψηφίστηκε διάταξη σύµφωνα µε την οποία επιτρέπεται η απεικόνιση µνηµείων για εµπορική χρήση από ιδιώτες χωρίς την άδεια του Ταµείου Αρχαιολογικών Πόρων. Παριστάνοντας τους αµελείς, έρχονται τον ∆εκέµβριο και ψηφίζουν νέο νόµο σύµφωνα µε τον οποίο ο ιδιώτης όχι µόνο µπορεί να αναπαράγει πιστά αντίγραφα, αλλά επιπλέον θα έχει στην κατοχή του και τη µήτρα, το καλούπι του αντικειµένου.

Βεβαίως όλες αυτές οι πολιτικές προωθούνται από έναν γερό µηχανισµό που σε χρόνο µηδέν έστησαν η Ν∆ και η κ. Μενδώνη, καθώς άλλαξαν εν µια νυκτί τη σύνθεση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συµβουλίου, το οποίο πλέον συµφωνεί µε όλες τις επιλογές τους, ενώ ξήλωσαν όλα τα ∆Σ των εποπτευόµενων φορέων από το ΥΠΠΟΑ. Από τις πρώτες ενέργειες της υπουργού δε ήταν η φροντίδα της για το «αµαρτωλό ταµείο» των υπαλλήλων, για τη δράση του οποίου έχουν απαγγελθεί κατηγορίες για πέντε κακουργήµατα σε 17 υπαλλήλους.

Πολυεθνική εταιρεία χρησιµοποιεί σκίτσο της Ακρόπολης επάνω στα προϊόντα της χωρίς άδεια από τις υπηρεσίες και χωρίς καµία αντίδραση για την προστασία του δηµόσιου συµφέροντος.

Η κ. Μενδώνη ζητά και παίρνει από το ΚΑΣ νέα γνωµοδότηση για τη µεταφορά των αρχαιοτήτων στον σταθµό Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη. Η διεθνής κατακραυγή δεν συγκινεί κανέναν.

Η αδειοδότηση της Ε∆ΕΜ, του νέου συλλογικού φορέα των δηµιουργών για τα πνευµατικά και συγγενικά τους δικαιώµατα, αργεί και στερεί την περιουσία από την ΕΥΕ∆, όπως είχε δροµολογήσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Με την έλευση της πανδηµίας οι δηµιουργοί εξαιρούνται στην ουσία από οποιοδήποτε µέτρο στήριξης. Επικοινωνιακά τάζονται πολλά, οι περιορισµοί και εξαιρέσεις όµως αφήνουν τη συντριπτική πλειονότητα εκτός. Το πρόγραµµα «Ολη η Ελλάδα ένας πολιτισµός» που υποτίθεται ότι θα βοηθούσε τους καλλιτέχνες κατευθύνεται σε ολίγους και συγκεκριµένους, προκαλώντας τις διαµαρτυρίες του καλλιτεχνικού χώρου.

Το αναβατόριο της Ακρόπολης για τα εµποδιζόµενα άτοµα που θα ήταν έτοιµο από το καλοκαίρι του ’19 καθυστερεί. Τον Μάιο του 2020 αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ εµποδίζεται να επισκεφθεί τον χώρο εργασιών.

Τον Οκτώβριο του ’20 έρχεται στο φως η χρηµατοδότηση µιας αστικής µη κερδοσκοπικής εταιρείας από το ΥΠΠΟΑ για να χρηµατοδοτήσει µε τη σειρά της το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Γιατί δεν πηγαίνουν τα χρήµατα κατευθείαν από το ΥΠΠΟΑ στον εποπτευόµενο φορέα του;

Μέσα σε ενάµιση χρόνο έχουν καταφέρει να αλλάξουν το τοπίο του πολιτισµού επί τα χείρω. Κάθε µέρα που περνά οι άνθρωποι και οι τέχνες, τα γράµµατα, η δηµιουργία βιώνουν όλο και περισσότερες ήττες. Όταν φύγει από την εξουσία αυτή η κυβέρνηση φοβάµαι πως θα αφήσει πίσω της ένα τοπίο εντελώς κατεστραµµένο.

Αυτοί οι άνθρωποι είναι αδίστακτοι.