Wa habibi: O υπέροχος λιβανέζικος ύμνος της Μ. Παρασκευής που διασκεύασε ο Γκάτσος

Ανατριχίλα προκαλεί στους αραβόφωνους χριστιανούς όλου του κόσμου και όλων των δογμάτων το άκουσμα της Feirouz, ή και της ακόμη παλαιότερης Um Kulthum, να ψάλλει το Wa Habibi, έναν από τους πιο όμορφους ύμνους της Μεγάλης Παρασκευής.

Ο ύμνος, που αποτελεί ένα μοιρολόι για τον θάνατο του Ιησού, διασκευάστηκε στα ελληνικά από τον Νίκο Γκάτσο, και έγινε γνωστός στο ελληνικό κοινό με τον τίτλο «Μάνα μου» και τη φωνή του μεγάλου ερμηνευτή της παραδοσιακής ποντιακής μουσικής Χρύσανθου.

Στη συνέχεια το τραγούδησε με μεγάλη επιτυχία στις συναυλίες της η Χάρις Αλεξίου, η οποία μάλιστα το τραγούδησε και στην αραβική του εκδοχή. 

Από τότε, πολλές επανεκτελέσεις έχουν γίνει, με πιο χαρακτηριστικές εκείνες των αδελφών Βουγιούκλη (Ελένη και Σουζάνα), αλλά και η πιο πρόσφατη της Μυρτώς Γιαννοπούλου και της Ντορίτας Χωραφά. Και στις δυο επανεκτελέσεις, το τραγούδι παρουσιάζεται και στις δύο γλώσσες.

Ιδαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η μουσική, η οποία, όπως πληροφορούμαστε μεσα από το forum της ιστοσελίδας του Γιώργου Νταλάρα, αποτελεί δύο διαφορετικούς ύμνους του χριστιανισμού:  Ως wa habibi («αγαπημένε μου») είναι παλιά μελωδία από το ρεπερτόριο των Μαρωνιτών (των χριστιανών δηλαδή του Λιβάνου), με στίχους στα αραβικά, ενώ ως «Adieu paure Carnavau» είναι αποκριάτικο τραγούδι με στίχους στο provencal (γλώσσα της Νότιας Γαλλίας, ξαδέρφη με τα γαλλικά, τα ιταλικά κλπ), η μελωδία αποδίδεται στον Ιταλό συνθέτη Pergolesi (1710-1763). Αποκριάτικο εδώ δεν θα πει χαρούμενο: λέει για το «Carnavau» (carnaval, απόκρια) που ήταν κάλος άνθρωπος, αλλά φτωχός, και πέθανε, και άφησε «στην γυναίκα του τίποτα, και στα παιδιά ακόμα λιγότερα».

Χαρακτιριστική είναι η εκτέλεση της Σαββίνας Γιαννάτου με τον Ayoub Bout και τον Miquel Gil, όπου τραγουδούν μαζί το Adieu paure Carnavau και το Wa Habibi.

Οι στίχοι του Wa Habibi στα ελληνικά:

Αγαπημένε μου, σε τι κατάσταση είσαι!

Μάρτυρας έγινες, σε γέμισαν λαβωματιές.

Όταν στην ελαιώνα γονάτισες

προσευχήθηκε η γη, έκλαψαν οι ελιές…

Αγαπημένε μου, πώς φεύγεις!

Και η πίστη σου, θα χαθεί κι αυτή;

Οι στίχοι της διασκευής του Νίκου Γκάτσου:

Μάνα μου μάνα
στο δρόμο μου σπείρανε
πίκρα κι αψιθιά.
Μάνα μου μάνα
τα νιάτα μου γείρανε
κάτω απ΄τα σπαθιά.

Ουρανέ μου
στείλε μου νερό
να ποτίσω την έρημο
να φυτρώσει
λουλούδι δροσερό
στο κορμί μου τ΄αέρινο
μάνα μου μάνα
την άνοιξη φέρε μου
πάνω στο σταυρό.

Μάνα μου μάνα
ηλιόλουστη μέρα μου
πότε θα σε βρω.

Ουρανέ μου
διώχ΄τη συννεφιά
να περάσω τα σύνορα
κι ένα βράδυ
πάνω στα βουνά
να χτυπήσω τα σήμαντρα
μάνα μου μάνα
στα χέρια μου σήμερα
καίνε τα καρφιά.

Ουρανέ μου
στείλε μου νερό
να ποτίσω την έρημο
να φυτρώσει
λουλούδι δροσερό
στο κορμί μου τ΄αέρινο
μάνα μου μάνα
τον ήλιο σου φέρε μου
πάνω στο σταυρό.