Αντιαμερικανικό όνειρο

Ένα αντιπολεμικό κίνημα πρέπει να αποφεύγει να έχει συγκεκριμένο στόχο κάποια χώρα εισβολέα; Μήπως είναι καλύτερα να αιτείται την ειρήνη, χωρίς να μπαίνει στα παιχνίδια της πολιτικής; Μήπως η φιλία και η αλληλεγγύη των λαών αρκούν ως ζητούμενα σε μια διαδήλωση για την ειρήνη;

Η αλήθεια είναι ότι όλα τα αντιπολεμικά κινήματα του παρελθόντος που θυμόμαστε η απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις θα ήταν ένα ξερό “όχι”. Από το αντιπολεμικό κίνημα του Βιετνάμ μέσα στις ΗΠΑ και τα αντιαποικιακά κινήματα σε Ινδία, Αλγερία και αλλού, έως την Ελλάδα των διαδηλώσεων της δεκαετίας του ‘60 για το Κυπριακό και των “λαϊκών δικών” του Συντάγματος για τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία.

Ο αντιαμερικανισμός σε άλλες εποχές αποτελούσε το καύσιμο που ενεργοποιούσε τα ειρηνιστικά κινήματα. Οι πιο επικριτικοί, φυσικά στην αμερικανική εξωτερική πολιτική ήταν πάντα οι ίδιοι οι Αμερικανοί. Αυτοί πρώτοι δημιουργούσαν πρόβλημα στις ηγεσίες τους και στις αποφάσεις που έπαιρναν στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου, αλλά και αργότερα. Τα πιο συγκλονιστικά κείμενα για τον πόλεμο στο Βιετνάμ ή τον μακαρθισμό γράφτηκαν από Αμερικάνους. Οι υπόλοιποι ακολουθούσαμε ασθμαίνοντας.

Στην Ελλάδα ο αντιαμερικανισμός έχει γερές ρίζες. Τις πότιζαν επιμελώς κατά κύριο λόγο οι ίδιες οι αμερικανικές ηγεσίες στη διάρκεια των δεκαετιών του ‘60 και του ‘70. Ο Μπιλ Κλίντον ως Πρόεδρος των ΗΠΑ το αναγνώρισε και, ως ένα βαθμό, απολογήθηκε γι’ αυτό κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα το 1999. Επιπλέον στην Ελλάδα ο αντιαμερικανισμός συνδέθηκε με τον μακαρθισμό μοιραία και αρκετά πρόχειρα. Ο μακαρθισμός ήταν μια κατάσταση που η πολιτική ηγεσία εξαπέλυε ανελέητο κυνηγητό κατά των ίδιων των καλλιτεχνών μέσα στην τρέλα του Ψυχρού Πολέμου εντός της επικράτειας των ΗΠΑ. Δεν κυνηγούσαν, για παράδειγμα, τον Πικάσο στο Παρίσι. Εδώ, πέρα από τις ανοησίες της κας Μενδώνη και κάποιων άλλων ομοίων της σε άλλες χώρες, συναντάμε και καλλιτέχνες που οι ίδιοι απαγορεύουν τα δικά τους έργα στη Ρωσία, όπως για παράδειγμα οι Pink Floyd. Κακώς κατά τη γνώμη μου, αλλά συμβαίνει. Κι αυτό, σε κάθε περίπτωση, δεν είναι μακαρθισμός.

Όμως στην Ελλάδα ως γνωστόν πρώτα πάει το συναίσθημα και μετά ακολουθούν τα υπόλοιπα, αν ακολουθήσουν ποτέ. Μπορεί ο καθένας να φανταστεί τι θα γινόταν στη χώρα αν την επέμβαση στην Ουκρανία δεν την είχε κάνει ο Πούτιν, αλλά το ΝΑΤΟ. Μπορούμε εύκολα να φανταστούμε το σκηνικό: κρεμάλες με τον Μπάιντεν, ο Σολτς ως Χίτλερ, “φονιάδες των λαών Αμερικάνοι”, “να κλείσουν τώρα οι βάσεις ΗΠΑ-ΝΑΤΟ” κλπ κλπ. Η Ρωσία όμως δεν είναι συνδεδεμένη με δικά μας τραύματα. Κι εμείς έχουμε μάθει να βλέπουμε τον κόσμο μέσα από τα τραύματά μας. Ο αντιαμερικανισμός εδώ δεν χωράει, δεν ερμηνεύει τα γεγονότα. Δεν υπάρχει σερίφης, αλλά τσάρος. Όμως δεν έχουμε εκπαιδευτεί να διαδηλώνουμε κατά του τσάρου, αλλά κατά του σερίφη. Το αίτημα για την ειρήνη προκειμένου να κατατεθεί, προϋποθέτει σερίφη κι ας μην υπάρχει. Κι ας φιμώνουμε εμείς οι ίδιοι τη φωνή μας στον κόσμο της ασάφειας. Δεν πειράζει. Μην χαλάσει το αντιαμερικανικό όνειρο. Το τραύμα να μην κλείσει.

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr