Μετά το στραγγάλισμα της ελευθερίας του Τύπου σειρά έχουν τα social media

«Παντού στον κόσμο, στις ΗΠΑ, στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πολώνουν τον δημόσιο διάλογο και μετατρέπουν τη δημόσια σφαίρα σε μια σύγχρονη εκδοχή του Πύργου της Βαβέλ, όπου μιλάμε διαφορετικές γλώσσες και ακούμε μόνο εκείνους που μοιράζονται τις ίδιες απόψεις με εμάς».

Αυτά του έγραψαν, αυτά διάβασε στο Κογκρέσο ο πρωθυπουργός. Για να μην τον αδικήσουμε, θα μπορούσε να είναι από τα σημεία που ενέταξε ο ίδιος στην ομιλία του. Άλλωστε, όπως έχουν επισημάνει επτά διεθνείς οργανώσεις Τύπου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης «έχει εμμονή με τον έλεγχο της πληροφορίας».

Τα «γαλόνια» που έχουν ραφτεί στην πρωθυπουργική επωμίδα για την περιστολή της ελευθερίας του Τύπου φαίνεται πως ταξίδεψαν μαζί του στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Απόδειξη είναι η ερώτηση που δέχτηκε κατά τη συνέντευξη που παραχώρησε στο Πανεπιστήμιο GeorgeTown, η οποία απαντήθηκε με σχήματα εναλλακτικής πραγματικότητας και έκδηλη αμηχανία.

Κι αν ο Κυρ. Μητσοτάκης κατάφερε να κατρακυλήσει η χώρα πιο χαμηλά κι από τα επίπεδα του Όρμπαν εξαιτίας της δολοφονίας Καραϊβάζ, των ρεβανσιστικών διώξεων Βαξεβάνη – Παπαδάκου, των παρακολουθήσεων Μαλιχούδη – Κουκάκη από την ΕΥΠ και την καταστολή εναντίον δημοσιογράφων, η αδιαπραγμάτευτη αποστροφή του προς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προκαλεί το ερώτημα μήπως έχει σκοπό να ξεπεράσει και τον Ερντογάν.

Η παράλληλη κοινωνική σφαίρα των social media είναι το τελευταίο πεδίο που παραμένει ανόθευτο από τον πρωθυπουργικό και εν γένει κυβερνητικό παρεμβατισμό. Όχι, δεν πρόκειται για χώρο ήπιας ανταλλαγής απόψεων, ούτε κορωνίδα δημοκρατικού διαλόγου. Η αμφιλεγόμενη λειτουργία των αλγορίθμων (Cambridge Analytica), οι παρακολουθήσεις (Stalking) και οι δολοφονίες χαρακτήρα (flak) έχουν μετατραπεί σε αποδεκτό ρίσκο όσων τα χρησιμοποιούν.

Πρόκειται, όμως, για έναν κοινωνικό χώρο που -ακόμα και από ακαδημαϊκή σκοπιά- αναγνωρίζεται ότι έχει συμβάλλει στη «δημοκρατικοποίηση» της ενημέρωσης. Δεκάδες ζητήματα βρέθηκαν στο επίκεντρο της κεντρικοπολιτικής επικαιρότητας επειδή είχαν ως αφετηρία τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Υπουργοί «ξηλώθηκαν» -ακόμα και αυθημερόν- για τις αναρτήσεις τους, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που νομοθετήματα τροποποιήθηκαν ή οδηγήθηκαν στις καλένδες εξαιτίας της έντονης διάδρασης μέσα στη «ψηφιακή γυάλα».

Σε διεθνές επίπεδο, η Αραβική Άνοιξη, οι Indignados (οι «Αγανακτισμένοι» της Ισπανίας) και εσχάτως το Woke αποτελούν κινηματικές εκφράσεις με κοινό χαρακτηριστικό τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Τα παραδείγματα αυτά συνθέτουν ένα τρίπτυχο που προκαλεί αντιλαϊκιστική έξαρση σε εκείνους που θεωρούν πως η «αιρετή ολιγαρχία» χέρι – χέρι με τον «τεχνοκρατικό ελιτισμό» είναι η εγγύηση της γραμμικής κοινωνικοοικονομικής εξέλιξης, ακόμα κι αν αυτή οδηγεί σε μετα-δημοκρατικές θεσμικές εκφάνσεις.

Τα λόγια του πρωθυπουργού δεν ειπώθηκαν τυχαία εκεί που ειπώθηκαν. Αντιλαμβάνεται τις επιπτώσεις που θα είχε η μονομερής παρέμβαση στον τρόπο λειτουργίας των πλατφορμών. Δεν πρόκειται για «κάποια γαλλική ΜΚΟ», αλλά για αμερικανικούς κολοσσούς. Γι΄ αυτό και φρόντισε να προλειάνει το έδαφος, ενώ στο εσωτερικό έχει δώσει στο πρόσφατο παρελθόν αρκετά δείγματα γραφής επί των προθέσεών του.

Το πρόβλημα του Κυρ. Μητσοτάκη δεν είναι ότι «ακούμε μόνο εκείνους που μοιράζονται τις ίδιες απόψεις με εμάς». Ακριβώς αυτήν την κατάσταση πασχίζει να παγιώσει στο μιντιακό τοπίο της χώρας. Ποιος αμφιβάλλει ότι τα κεντρικά δελτία ειδήσεων θυμίζουν φιλαρμονική που τη διευθύνει ο ίδιος «αόρατος» μαέστρος; Σε ανάλογο βηματισμό πορεύονται φιλοκυβερνητικές εφημερίδες και ιστοσελίδες που καμιά φορά από τη ζέση τους για κυβερνητική προπαγάνδα αναρτούν αφιλτράριστα τα non-paper του Μαξίμου.

Ο πρωθυπουργός αποτυπώνει τη νεοφιλελεύθερη ροπή αποψίλωσης των κεκτημένων του μεταπολεμικού φιλελευθερισμού. Η τάση αυτή μπορεί να φυσικοποιήσει τα πάντα, ακόμα και τον περιορισμό στοιχειωδών δικαιωμάτων. Έτσι, μπορεί να βαφτίζεται «Πύργος της Βαβέλ» κάθε αντίθετη άποψη προκειμένου η διαφωνία να θεωρηθεί παρέκκλιση και λαϊκισμός, ενώ η συμφωνία κρίνεται a priori ως αρετή.

Όσο τα social media αλλοιώνουν την επίπλαστη εικόνα που πλάθουν τα παραδοσιακά Μέσα για τον πρωθυπουργό, όντας πολλαπλασιαστής της δημοσκοπικής του υποχώρησης, τόσο θα εντείνει τη στοχοποίηση τους. Ο λαϊκός παράγοντας δεν μπορεί παρά να περιχαρακώσει το πιο αδιαμεσολάβητο μέσο επικοινωνίας που κρατά στα χέρια του και τα πληκτρολόγιά του. Ειδικά, τώρα που ζούμε στη δημοσιογραφική εποχή των παγετώνων.

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr