Μαρίκα Νίνου – Σαν Άστρο: Ρεμπέτικα, χορός και ακροβασία

Μια θεατρική παράσταση με ζωντανά ρεμπέτικα τραγούδια αλλά και χορό-ακροβασία, που ξετυλίγει το νήμα της σύντομης και πολυτάραχης ζωής της ακροβάτισσας που έγινε μεγάλη λαϊκή τραγουδίστρια: της Μαρίκας Νίνου αλλά και ίδιας της εποχής της, κατά τη διάρκεια της οποίας πρόλαβε να αναπτυχθεί , να εδραιωθεί αλλά και να ξεκινήσει να παρακμάζει το αυθεντικό ρεμπέτικο τραγούδι.

Η αρμένικης καταγωγής Μαρίκα Νίνου γεννήθηκε εκατό χρόνια πριν, το 1922, πάνω σε ένα καράβι με το οποίο φυγαδεύτηκαν πρόσφυγες από την καιόμενη Σμύρνη. Πέθανε μόλις το 1957. Μετά τον Εμφύλιο, σε μια Ελλάδα που αναζητούσε ταυτότητα αλλά και εκτόνωση, η Μαρίκα Νίνου υπήρξε μια από τις λίγες γυναίκες που διεκδίκησαν και κατέκτησαν τη θέση τους στο ανδροκρατούμενο ρεμπέτικο πάλκο.

Μέσα στα επτά χρόνια της καριέρας της ως λαϊκής τραγουδίστριας, η Μαρίκα Νίνου πρόλαβε όχι μόνο να συνεργαστεί με σπουδαίους συνθέτες και να πει αξέχαστα τραγούδια -από τα «Καβουράκια» και την «Ταμπακιέρα» μέχρι το «Τί σήμερα τί αύριο τί τώρα» – αλλά και να δημιουργήσει έναν ολόκληρο μύθο γύρω από την ερμηνευτική ικανότητα και τη μνημειώδη σκηνική της παρουσία, που ήταν πρωτόγνωρη για τα δεδομένα του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού της εποχής. Όμως και η συνεργασία της με τον Βασίλη Τσιτσάνη μυθοποιήθηκε όσο καμμιά άλλη, συμβάλλοντας στη γέννηση ενός πρώιμου “star system” που χτίστηκε σιγά-σιγά μέσα από τις ρεκλάμες, τις ειδήσεις και τις φήμες στις «κοσμικές» στήλες των εφημερίδων, τις μαρκίζες έξω από τις κοσμικές ταβέρνες. Η ελληνική κοινωνία άλλαζε και μαζί άλλαζαν και οι κανόνες του παιχνιδιού στο πάλκο, στη δισκογραφία, στο ίδιο το λαϊκό τραγούδι.

Σήμερα το ρεμπέτικο και τα ήθη του ανήκουν πιά στο παρελθόν. Όμως τραγούδια του Τσιτσάνη, του Παπαϊωάννου, του Χιώτη και άλλων σημαντικών συνθετών της εποχής παραμένουν ζωντανά μέσα από τις ανεπανάληπτες ερωτικές και μόρτικες ερμηνείες της Μαρίκας Νίνου, που ξεσηκώνουν μέσα μας τον αιώνιο ελληνικό καημό, εκείνη τη βαθιά νοσταλγία για όσα ζήσαμε ή όσα θα θέλαμε να είχαμε ζήσει.

«Η Μαρίκα Νίνου, με την περιπετειώδη της ζωή, τους εραστές της, με τις βαθιές, προσωπικές καταστροφές της, σηματοδοτεί τη μετάβαση της ελληνικής λαϊκής μουσικής σε μια νέα φάση. Ατμοσφαιρική, μυθώδης, ερωτική, ερμηνεύτρια τραγουδιών που σημαδεύουν για πάντα τη νεοελληνική εποποιΐα, στην ταβέρνα του Τζίμυ, δεκαετίες πριν, διαμορφώνει ένα ολόκληρο μουσικό ρεύμα που αργότερα θα αναγνωριστεί ως μια συνιστώσα της γνήσιας, σχεδόν καταφατικής φύσης που χαρακτηρίζει αυτόν τον μεσογειακό, ανατολίτικο κόσμο». – Μάνος Χατζιδάκις

Η παράσταση χρησιμοποιεί μια πρωτότυπη φόρμα που συνδυάζει τη ζωντανή μουσική και το τραγούδι με τη δραματοποιημένη αφήγηση και το χορό-ακροβασία.

Η δραματουργία, με άξονα γνωστά και λιγότερο γνωστά ρεμπέτικα τραγούδια που ερμηνεύονται επί σκηνής, ζωντανεύει μια εποχή που χάθηκε μαζί με τα ήθη και τους πρωταγωνιστές της, μέσα από πρωτότυπα κείμενα αλλά και αυθεντικές γραπτές ή προφορικές μαρτυρίες, συνεντεύξεις, επιστολές της ίδιας της Μαρίκας, των οικείων της, των συνεργατών της αλλά και προσφύγων από τη Σμύρνη, γνωστών και λιγότερο γνωστών καλλιτεχνών, συναδέλφων, φίλων και «εχθρών» της Μαρίκας Νίνου και όλου εκείνου του κόσμου που σήμερα συνηθίζουμε να αποκαλούμε ρεμπέτικο.