Τα φαντάσματα των προέδρων

Ο Μάο Τσετούνγκ πίστευε (και το χρησιµοποίησε επιτυχώς) ότι «η µεγάλη αναταραχή αποτελεί εξαίσια κατάσταση». Ο Μάο βέβαια δεν είχε την τύχη να ζήσει την αναταραχή τύπου ΣΥΡΙΖΑ, η οποία δεν επιβεβαιώνει καµιά ανατρεπτική προσδοκία απέναντι στο κατεστηµένο αλλά φλερτάρει µε τη γελοιότητα, τροφοδοτώντας καθηµερινά την απαξίωση. Τα στελέχη του κόµµατος που κυβέρνησε επί τέσσερα χρόνια και στη συνέχεια επέµενε ότι θα ανατρέψει την επιζήµια κυριαρχία του Μητσοτάκη σήµερα επιµελώς έχουν µετατραπεί σε δηµοσιολογούντες µετ’ ευτελείας και πολιτικολογούντες µετά µαλακίας (στο σηµείο αυτό, για να προλάβω τους χωροφύλακες του καθωσπρεπισµού, η προηγούµενη φράση είναι παράφραση ρήσης από τον «Επιτάφιο» του Περικλή. Οπου «µαλακία» η µαλθακότητα).

 

Το κόµµα που λειτουργούσε έστω µε την πλαδαρότητα φιλοτεχνικού συλλόγου σήµερα δεν έχει κανένα χαρακτηριστικό σύγχρονου και πολύ περισσότερο προοδευτικού κόµµατος. Τα µέλη και οι ψηφοφόροι του σε όλη τη χώρα βλέπουν µε απόγνωση και βασανιστική απορία την ηγετική του οµάδα να µετατρέπεται σε άµορφο χυλό στον οποίο έχουν ανακατευτεί φιλοδοξίες, σκοπιµότητες και ιδιοτέλεια. Το χειρότερο είναι ότι περιβάλλουν τη µικρότητα στην οποία έχουν περιπέσει µε υποτιθέµενες αναγκαιότητες υψηλού σκοπού και ευθύνης. Παλιά µου τέχνη κόσκινο.

Πού πήγαν όλες εκείνες οι επικλήσεις στη συλλογικότητα, την κοινή δράση, στις µεγάλες ιδέες µε τις οποίες θα µπόλιαζαν την κοινωνία ολόκληρη για να τη σώσουν; Γιατί χάθηκαν τα πολιτικά όνειρα και οι µεγαλόστοµοι ιεραπόστολοί τους παράγουν κάθε µέρα εφιάλτες, µε χειρότερο αυτόν που υπόσχεται τη διαιώνιση του καθεστώτος Μητσοτάκη και την πλήρη απογοήτευση;

 

Στο τέλος της δεκαετίας του 1980, όταν κατέρρευσε ο υπαρκτός σοσιαλισµός µαζί µε το Τείχος του Βερολίνου, µπήκε σε κοινή θέα και συζητήθηκε ένας από τους βασικούς λόγους της κατάρρευσης. Η κοσµοθεωρία που είχε στο επίκεντρό της τον άνθρωπο έκανε τα πάντα στο όνοµά του (ακόµη και εγκλήµατα), αλλά όχι για τον άνθρωπο. Σήµερα, τηρουµένων των αναλογιών, η ιστορία του ΣΥΡΙΖΑ αποδεικνύει το ίδιο πράγµα. Οσα συµβαίνουν υποτίθεται ότι συµβαίνουν στο όνοµα του συλλογικού καλού, αλλά οι πρωταγωνιστές τους αποδεικνύουν ότι δεν µπορούν να ανταποκριθούν ούτε στο «συλλογικό» µέσα στο κόµµα. Η δε αξιοπρέπεια του κοινωνικού συνόλου για την οποία θυσιάζονται έχει χαθεί, ενώ δεν µπορούν να διαφυλάξουν ούτε την προσωπική τους αξιοπρέπεια. Τα πολιτικά προγράµµατα και οι πολιτικές «υψηλών απαιτήσεων» έχουν ξεπέσει σε αντιπαράθεση καταγωγίου.

Ως λύση στην κατάντια επιδεικνύουν έναν άλλο χυλό-µόρφωµα, αυτόν της κεντροαριστεράς, που θα υλοποιήσει θαυµατουργά τις µεγάλες προσδοκίες. Το γιατί δεν µπορούν σήµερα να µοιράσουν δύο γαϊδουριών άχυρο και να επιδείξουν δύο γραµµάρια σεβασµού αλλά θα κάνουν κάτι σπουδαίο στο µέλλον δεν απαντάται. Παρά τη µικρότητά τους, είναι έτοιµοι για τον µεγάλο σκοπό.

 

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανος Κασσελάκης, ο οποίος εκλέχθηκε (ο δεύτερος κατά σειρά) για να τα αλλάξει όλα, το τελευταίο και πολύ κρίσιµο διάστηµα για το κόµµα ασχολείται µε το να αλλάζει το µενού στο πολυσυζητηµένο γλέντι του γάµου του. Η τελευταία φορά που ασχολήθηκε τόσο πολύ η Ελλάδα µε γάµο πολιτικού ήταν στον γάµο του Ακη Τσοχατζόπουλου στο Four Seasons στο Παρίσι κι αυτό δεν του βγήκε σε καλό. Ο Κασσελάκης, µε ή χωρίς τις εσωτερικές και πολλές φορές στηµένες πιέσεις εναντίον του, καταφεύγει στον πολιτικό µεσσιανισµό χωρίς να µπορεί να πείσει ότι διαθέτει την τεχνογνωσία, την ειλικρίνεια και τον µηχανισµό για να προχωρήσει σε πράξη. Την ίδια ώρα που το κόµµα του φαντάζει αδύναµο και ασθενικό, αναπληρώνει το έλλειµµα µε τις φωτογραφίες της σωµατικής του ενδυνάµωσης από το γυµναστήριο. Οχι, δεν είναι σοβαρά πράγµατα αυτά.

Φταίει ο Κασσελάκης, αναφωνούν βολικά οι αντίπαλοί του στο κόµµα. Οχι, δεν φταίει ο Κασσελάκης. Ο Κασσελάκης είναι το σύµπτωµα ενός κόµµατος που είναι στο ίδιο δωµάτιο µε τον ελέφαντα εδώ και χρόνια αλλά δεν βλέπει ούτε τον ελέφαντα ούτε τη δυσωδία της συµβίωσης µαζί του. Για να επανέλθω σε ιστορικό παράδειγµα από τον υπαρκτό σοσιαλισµό: αν η κατάρρευσή του οφειλόταν, όπως επιµένουν πολλοί ακόµη και σήµερα, στον Μιχαήλ Γκορµπατσόφ που τον «πρόδωσε», τότε τι σόι σοσιαλισµός ήταν, αλήθεια, που τον οδήγησε στον γκρεµό ένα και µόνο άτοµο; Αν ο ΣΥΡΙΖΑ καταστρέφεται λόγω του ξένου προς αυτόν Κασσελάκη και τα µέλη του κόµµατος τον επιλέγουν αντί των πεφωτισµένων και αρχιερέων της βαριάς πολιτικής, τότε ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει να είναι αυτό που λέει ότι είναι.

 

Και ενώ συµβαίνουν όλα αυτά, ένα φάντασµα πλανιέται πάνω από την Ελλάδα, που θα έλεγε και ο Κάρολος Μαρξ, το φάντασµα του Αλέξη Τσίπρα. ∆ηµοσιολόγοι, δηµοσιογράφοι, κύκλοι, κέντρα και παράκεντρα χρησιµοποιούν το όνοµά του για να στηρίξουν από όνειρα ως συνωµοσίες. Μελλοντικοί υποψήφιοι πρόεδροι του ΣΥΡΙΖΑ τηλεφωνούν σε στελέχη βεβαιώνοντας ότι έχουν τη στήριξή του, παλιά στελέχη βάζουν φωτιά βεβαιώνοντας ότι τον αναπτήρα τον έχουν πάρει από τα δικά του χέρια και ψιθυρολόγοι φτιάχνουν σενάρια οραµατιζόµενοι ότι δηµιουργούν πολιτική πραγµατικότητα. Τι σχέση έχει µε αυτά ο ιστορικός πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ;

 

Ο Αλέξης Τσίπρας επέλεξε πριν από ένα χρόνο να αποχωρήσει µε αξιοπρέπεια, παίρνοντας θαρραλέα την ευθύνη για την εκλογική ήττα. Οταν ήταν πρωθυπουργός αδικήθηκε από την Ιστορία, έχοντας να αντιµετωπίσει πρωτοφανείς καταστάσεις κι ένα θηριώδη πόλεµο που ξέφευγε από το πλαίσιο της πολιτικής αντιπαλότητας. Οταν όµως ήταν στην αντιπολίτευση αδικήθηκε από τον εαυτό του. Επέτρεψε το πολιτικό του αισθητήριο αλλά και η αποδοχή του κόσµου να παραδοθούν στην κοµµατική νωθρότητα και την απραξία. Αντί να ανατρέξει στα ιδιαίτερα στοιχεία που τον έφεραν στην εξουσία και τον κράτησαν µε υψηλό ποσοστό στην αντιπολίτευση ώστε να κάνει την πολιτική του έφοδο την κατάλληλη στιγµή, κατέληξε να ακούει δηµοσκόπους, παρατρεχάµενους και επαγγελµατίες του εκφοβισµού που κατασκεύαζαν τη µετάλλαξη αυτού που ήταν. Εχασε τη δύναµη του προσωπικού παραδείγµατος, υποτάχθηκε στη στατιστική των συσχετισµών και αντικατέστησε την οραµατική πολιτική του µε τακτικισµούς εντός και εκτός των τειχών στα οποία περικλείστηκε. Η επιλογή της αδράνειας και της απραξίας για να δικαιολογηθεί ονοµάστηκε µετριοπάθεια και πολιτική συναίνεση.

Η λογική της συναίνεσης και αυτοί που την εισηγήθηκαν είχαν φυσικά και τις επιτυχίες τους. Πολλοί από τους συνεργάτες και εισηγητές της προς τον Τσίπρα τότε υπηρετούν επιτυχώς σε καίριες θέσεις σε τράπεζες και οργανισµούς, απολαµβάνοντας προνόµια. Περιµένοντας τον Μητσοτάκη να πέσει σαν ώριµο φρούτο, σάπισε ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ.

 

Ο Αλέξης Τσίπρας αποτελεί µεγάλο πολιτικό κεφάλαιο. Συµβολίζει για την Ελλάδα την πρόοδο και την αλλαγή που ωστόσο δεν κατάφερε να φέρει. Κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να σταθµίσει και να αναλύσει ο ίδιος. Η απλουστευτική ανάλυση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε για τη Novartis ή τις τηλεοπτικές άδειες αποτελεί εµπειρισµό στελεχών σαν αυτά που σφάζονται σήµερα στον ΣΥΡΙΖΑ για µια καρέκλα. Αν πραγµατικά ο Τσίπρας θεωρεί ότι µπορεί και πρέπει να παίξει ρόλο στο πολιτικό σκηνικό, πρέπει πρωτίστως να απαγορεύσει να περιφέρουν το φάντασµά του. Γιατί για να υπάρχει φάντασµα πρέπει να υπάρχει και νεκρός.

 

ΥΓ.: Και ακόµη ένα διδακτικό παράδειγµα από τον υπαρκτό σοσιαλισµό: µετά την πτώση του οι µεγαλόστοµοι κοµµατικοί γραφειοκράτες που τον έστησαν τερατωδώς µεγαλούργησαν ως µετέπειτα κροίσοι, µαφιόζοι και νταραβεριτζήδες του καπιταλισµού.