"Ο Μεγάλος (ξεχασμένος) Πόλεμος. Η επιρροή του στην τέχνη"

Ένας «Άλλος Τόπος» Επικοινωνίας και Πολιτισμού γεννήθηκε στο Ηράκλειο Αττικής. Φιλοδοξεί  να συστηθεί και να αξιολογηθεί μέσα από την πολιτιστική του διαδρομή. Αφετηρία στην πολιτιστική διαδρομή του, το διήμερο αφιέρωμα «100 χρόνια μετά: Ο Μεγάλος (ξεχασμένος) Πόλεμος. Η επιρροή του στην τέχνη».

Το αφιέρωμα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο με προβολές ταινιών και ομιλίες, θα πραγματοποιηθεί στο Πολύκεντρο «Ηλέκτρα Αποστόλου» του Δήμου Ηρακλείου Αττικής (Κουντουριώτου και Νεότητος), στις  2 και 3 Δεκεμβρίου 2014, στις 7.30μμ.

Την πρώτη ημέρα, Τρίτη 2 Δεκεμβρίου, η Επίκουρος Καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών  Έλλη Λεμονίδου ξετυλίγει πτυχές από την ξεχασμένη και για πολλούς άγνωστη ιστορία του πολέμου που δίκαια ονομάσθηκε «μεγάλος». Ήταν άλλωστε η πρώτη παγκόσμια σύγκρουση του 20ου αιώνα που για πολλούς ιστορικούς έληξε το ‘45 και όχι το ‘18. Για τον «πρωτοφανέρωτο πόλεμο» που σήμανε το τέλος του προηγούμενου διανοητικού σύμπαντος (σύμφωνα με τον ιστορικό Έρικ  Χοπσμπάουμ) θα μιλήσουν ο ιστορικός  τέχνηςΠαναγιώτης Παπαδόπουλος και ο κριτικός κινηματογράφου Γιάννης Ζουμπουλάκης.Συγκεκριμένα θα αναφερθούν στην επιρροή που άσκησε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος στα γράμματα και στις τέχνες, τότε αλλά ακόμα και σήμερα.

Στο αφιέρωμα για τα εκατό χρόνια από την έκρηξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο «Άλλος Τόπος – Επικοινωνίας και  Πολιτισμού»  θα προβάλλει δύο ταινίες.  Την πρώτη ημέρα του αφιερώματος, Τρίτη 2 Δεκεμβρίου, θα προβληθεί η ταινία (μυθοπλασίας, με στοιχεία τεκμηρίωσης) του Μίχαελ Γκάουμνιτζ «Πρώτα Χριστούγεννα στα χαρακώματα». Την Τετάρτη 3 Δεκεμβρίου, θα προβληθεί η  κορυφαία, αντιπολεμική, σαρκαστική ταινία «Ο Μεγάλος Πόλεμος» του Μάριο Μονιτσέλι.Προλογίζει ο σεναριογράφος και μέλος του «Άλλου Τόπου» Επικοινωνίας και Πολιτισμού Θάνος Ξηρός. Για τον «Άλλο Τόπο» και τους στόχους του θα μιλήσει η εκπαιδευτικός  Ανθή Χαρώνη. Συντονίζει η δημοσιογράφος Δήμητρα Κουντή. Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Λίγα στοιχεία για τις ταινίες.

«Πρώτα Χριστούγεννα στα χαρακώματα» (2005) του σκηνοθέτη, γραφίστα και ζωγράφουMichael Gaumnitz. Ο γεννημένος στη Δρέσδη (1947) Γαλλικής υπηκοότητας σκηνοθέτης προσφέρει μια αυθεντική προσέγγιση των γεγονότων του Δεκεμβρίου του 1914 καθώς αντλεί το υλικό του από τα  γράμματα των στρατιωτών των εχθρικών δυνάμεων που γιόρτασαν ειρηνικά στη νεκρή ζώνη την παραμονή των Χριστουγέννων. Οι περιγραφές για εκείνα τα πρωτόγνωρα Χριστούγεννα στα χαρακώματα του δυτικού μετώπου μοιάζουν με αυτήν: «Η βραδιά στο Πλούχστιρτ της Φλάνδρας ήταν κρύα και υγρή την παραμονή των Χριστουγέννων. Γύρω στα μεσάνυχτα, βρετανοί στρατιώτες άκουσαν από τις γραμμές των Γερμανών μια χορωδία να ψάλει την «Άγια Νύχτα» και είδαν κεράκια να τρεμοσβήνουν σ’ ένα υποτυπώδες  χριστουγεννιάτικο δέντρο. Αν και συνηθισμένοι να πυροβολούν  στο παραμικρό φως που εμφανιζόταν στον ορίζοντα, αυτή τη φορά κοντοστάθηκαν. Το πνεύμα των Χριστουγέννων είχε φωλιάσει στις καρδιές τους. Οι Βρετανοί ανταπέδωσαν με τα δικά τους κάλαντα και σε σύντομο χρονικό διάστημα οι εκπρόσωποι των δύο εχθρικών δυνάμεων συναντήθηκαν στη νεκρή ζώνη, παρακούοντας τις εντολές των ανωτέρων τους. Ήταν μια μικρή ανταρσία και από τις δύο πλευρές, που σταμάτησε για λίγο τον πόλεμο» (πηγή: Σαν Σήμερα).

«Ο Μεγάλος πόλεμος» (1959) του Μάριο Μονιτσέλι, με τους Βιτόριο Γκάσμαν, Αλμπέρτο Σόρντι, Σιλβάνα Μανγκάνο εντάσσεται στις κορυφαίες αντιπολεμικές ταινίες που συνέβαλλαν στην αναγέννηση, ως ένα μεγάλο βαθμό, της ιταλικής κωμωδίας. (Η ταινία θα προβληθεί την Τετάρτη 3/12, ώρα έναρξης 7.30 μμ).

Ο Μονιτσέλι γύρισε 42 ταινίες μεγάλου μήκους και 14 μικρού (ντοκιμαντέρ ή συμμετοχές σε συλλογικές ταινίες). «Κανένας άλλος σκηνοθέτης (εκτός ίσως από κάποιους Αμερικανούς που όμως εκτελούσαν διαταγές των στούντιο και δεν διάλεγαν τα θέματά τους) δεν γύρισε τόσο πολλές και τόσο διαφορετικές μεταξύ τους ταινίες. Από το 1934 μέχρι το 2006 μπόρεσε να περιγράψει, συνήθως με κωμικό αλλά συχνά και με δραματικό τρόπο, εβδομήντα χρόνια ιταλικής ιστορίας! (Ανταίος Χρυσοστομίδης)».

Εντυπωσιακός και ο αριθμός των επιτυχιών του. Ας θυμηθούμε μερικές: Ο Τοτό ψάχνει σπίτι, (1949), Κλέφτες κι αστυνόμοι, (1951), Ο κλέψας του κλέψαντος, (1958), Ο μεγάλος πόλεμος(1959), Οι σύντροφοι (1963), Οι γενναίοι του Μπρανκαλεόνε (1966), Το κορίτσι με το πιστόλι(1968), Θέλουμε τους συνταγματάρχες, ταινία εμπνευσμένη από το πραξικόπημα στην Ελλάδα, με τον Τονιάτσι (1973), Έλα στο σπίτι να γνωρίσεις τη γυναίκα μου ( (1974), Οι εντιμότατοι φίλοι μου(1975), Τα νέα τέρατα (1977), Ο ανθρωπάκος (1977), Τα ρόδα της ερήμου (2006).·