Ο Μένης Κουμανταρέας γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Το 1948 έζησε για έξη μήνες κοντά στον αδερφό του πατέρα του στο Λονδίνο, όπου και ήρθε σε επαφή με την εκεί πολιτιστική κίνηση. Τον επόμενο χρόνο αποφοίτησε από το Πρότυπο Λύκειο Αθηνών Κάρολος Μπερζάν και φοίτησε κατά καιρούς στη Νομική και Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, χωρίς να ολοκληρώσει τις σπουδές του.Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στο ναυτικό και εργάστηκε κατά καιρούς (σχεδόν είκοσι χρόνια) σε ναυτιλιακές και ασφαλιστικές εταιρείες.
Το 1961 ξεκίνησε να συνεργάζεται με το περιοδικό Ταχυδρόμος και την επόμενη χρονιά εκδόθηκε το πρώτο του βιβλίο, η συλλογή διηγημάτων Τα μηχανάκια. Κείμενά του δημοσιεύτηκαν σε πολλά λογοτεχνικά περιοδικά, όπως τα Εκλογή, Ηριδανός, Επιθεώρηση Τέχνης, Οδός Πανός, η λέξη και άλλα. Τα έργα του μεταφράστηκαν στα αγγλικά,γαλλικά και γερμανικά.
Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας οδηγήθηκε τρεις φορές σε δίκη για το διήγημα του Το Αρμένισμα. Το 1972 σπούδασε με υποτροφία στο Βερολίνο για έξι μήνες. Από το 1982 ζούσε αποκλειστικά από τη συγγραφική του δραστηριότητα.Το 1987 το μυθιστόρημα του Η φανέλα με το εννιά μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Παντελή Βούλγαρη.
Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, μέλος του Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και της Κρατικής Ορχήστρας Ελληνικής Μουσικής του Σταύρου Ξαρχάκου.
Είχε τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος το 1967 για Το Αρμένισμα και το 1997 για το Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω, με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος το 1976 για τη Βιοτεχνία υαλικών και το 2002 για το Δύο φορές Έλληνας και με το βραβείο Blue Book στην Παγκόσμια Έκθεση Βιβλίου στην Φρανκφούρτη το 2001 για το μυθιστόρημά του Ο ωραίος λοχαγός. Το έργο του είναι το εξης:
- Τα μηχανάκια 1962 Φέξης
- Το αρμένισμα 1967 Εστία
- Τα καημένα 1972 Κέδρος
- Βιοτεχνία υαλικών 1975 Κέδρος
- Η κυρία Κούλα 1978 Κέδρος
- Το κουρείο 1979 Κέδρος
- Σεραφείμ και Χερουβείμ 1981 Κέδρος
- Ο ωραίος λοχαγός 1982 Κέδρος
- Η φανέλα με το εννιά 1986 Κέδρος
- Πλανόδιος σαλπιγκτής 1989 Κέδρος
- Η συμμορία της άρπας 1993 Κέδρος
- Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω 1996 Κέδρος
- Η μέρα για τα γραπτά κι η νύχτα για το σώμα 1999 Κέδρος
- Δυο φορές Έλληνας 2001 Κέδρος
- Νώε 2003 Κέδρος
- Η γυναίκα που πετάει 2006 Κέδρος
- Θυμάμαι τη Μαρία 2007 Εκδόσεις Καστανιώτη
- Το show είναι των Ελλήνων 2008 Κέδρος
- Σ΄ένα στρατόπεδο άκρη στην ερημιά 2009 Κέδρος
- Ξεχασμένη Φρουρά 2010 Εκδόσεις Καστανιώτη
- Οι αλεπούδες του Γκόσπορτ 2011 Κέδρος
- Θάνατος στο Βαλπαραΐζο 2013 Εκδόσεις Πατάκη
- Ο θησαυρός του χρόνου 2014 Εκδόσεις Πατάκη