Σέριλ Στρέιντ: Συνέντευξη με τη συγγραφέα της "Άγριας"

Για τους τυπικούς, εγκυκλοπαιδικούς λόγους, θα ξεκινήσω το προοίμιο αυτής της συνέντευξης με το εξής απόσπασμα: Η Σέριλ Στρέιντ γεννήθηκε στην Πενσιλβάνια των ΗΠΑ. Είναι συγγραφέας του «Torch», του «Tiny Beautiful Things» και του παγκόσμιου μπεστ σέλερ «Άγρια», το οποίο στην Ελλάδα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Key Books. Πρόσφατα, η «Άγρια» μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη, με τη Ρις Γουίδερσπουν να αναλαμβάνει τον κεντρικό ρόλο, ρόλος που την οδήγησε σε υποψηφιότητα για την ερμηνεία της στα Όσκαρ. Όμως, επειδή τα εγκυκλοπαιδικά στοιχεία είναι πολύ καλά μόνο όταν προετοιμάζεσαι για να παίξεις στο «Ποιος Θέλει να Γίνει Εκατομμυριούχος;» και ελάχιστα σε ωφελούν στην πραγματική ζωή, αφήνω στην άκρη τις «χρήσιμες – άχρηστες» γνώσεις για να δηλώσω πως αυτή η συγγραφέας είναι μια συνταρακτική περίπτωση επιτομής της αναζήτησης της ευτυχίας: όταν η μητέρα της πέθανε και ο γάμος της κατέρρεε και η ίδια έπαιζε επικίνδυνα παιχνίδια με τοξικές ουσίες και ευκαιριακές σχέσεις, πήρε την πιο τολμηρή απόφαση στη ζωή της: ξεκίνησε ολομόναχη μια πεζοπορία 1.800 χιλιομέτρων, ακολουθώντας το «μονοπάτι του Ειρηνικού» στη Δυτική Ακτή, βιώνοντας απίστευτες περιπέτειες μέχρι που στο τέλος κατάφερε να υπερνικήσει τους προσωπικούς της δαίμονες και να ανακαλύψει τον εαυτό της. Αν ζούσε το 19ο αιώνα, η Σέριλ Στρέιντ θα ανήκε στη γενιά των «καταραμένων» αυτοκαταστροφικών ρομαντικών…

Συνέντευξη στην Αφροδίτη Ερμίδη        

-Πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν να αποκαλύψετε τόσο προσωπικές λεπτομέρειες όπως της σεξουαλικής σας ζωής;

Είμαι 46 χρόνων και συγγραφέας από τα είκοσί μου. Όλα αυτά τα χρόνια έμαθα πώς να έχω οικειότητα στο γράψιμο: η συγγραφή είναι μια πράξη που απαιτεί θάρρος όταν πρέπει να είσαι ειλικρινής σχετικά με τη ζωή κάποιου. Μερικές φορές αισθάνομαι λίγο άβολα με τα πράγματα που γράφω, αλλά πιστεύω ότι η λογοτεχνία είναι αποκάλυψη, όχι απόκρυψη. Όταν παίρνουμε την απόφαση να γίνουμε συγγραφείς ή καλλιτέχνες, το κάνουμε για να αναδείξουμε την αλήθεια. Άρα είναι πολύ λογικό, ως συγγραφέας, να προσπαθώ να την αποκαλύπτω στο έπακρο. Πάντα με τραβούσε η δουλειά που μου φαινόταν ατρόμητη, που απαιτούσε ένα είδος ανυποχώρητου ηρωισμού και με αυτό τον τρόπο προσπαθώ να γράφω.

-Στο τέλος του ταξιδιού σας απελευθερωθήκατε από τα αρνητικά συναισθήματα που αισθανόσασταν πριν. Τι ήταν αυτό που σας βοήθησε περισσότερο στο να το καταφέρετε;

Και όμως, δεν θα έλεγα ότι απελευθερώθηκα εντελώς από τα αρνητικά μου συναισθήματα. Ακόμα αισθάνομαι πολλά από αυτά που αισθανόμουν και πριν. Για παράδειγμα, ακόμα πενθώ για τη μητέρα μου. Η πεζοπορία μού επέτρεψε να μάθω να αποδέχομαι το ό,τι ήταν αλήθεια είναι αλήθεια: ότι ακόμα και όταν κάποιος υποφέρει, είναι ικανός να προχωρήσει μπροστά. Το έκανα αυτό σωματικά, με κάθε βήμα της πεζοπορίας μου. Αυτό, τελικά, με θωράκισε συναισθηματικά και έκανε τη διαφορά.

-Κάποιοι άνθρωποι στη θέση σας, που θα αντιμετώπιζαν τα ίδια θέματα με εσάς, θα ζητούσαν τη βοήθεια κάποιου ειδικού, ας πούμε ενός ψυχολόγου. Εσείς διαλέξατε έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο για να βοηθήσετε τον εαυτό σας. Πιστεύετε ότι πρέπει να ζητάμε λύσεις από τους άλλους ή να τις δημιουργούμε;

Δεν νομίζω ότι η μία από τις δύο προοπτικές είναι η σωστή και η άλλη η λανθασμένη. Πιστεύω και στα δύο. Νομίζω ότι κάποιοι άνθρωποι μπορούν να μας βοηθήσουν στον υπερθετικό βαθμό, προσφέροντάς μας σοφία και γνώση, αλλά τελικά ο μόνος τρόπος που πραγματικά αλλάζουμε και θεραπευόμαστε είναι με το να κάνουμε δουλειά για τον εαυτό μας – ακόμα και οι ψυχολόγοι θα συμφωνούσαν μαζί μου σε αυτό, έτσι τουλάχιστον πιστεύω. Μπορεί να λαμβάνουμε βοήθεια από άλλους, αλλά κανείς δεν μπορεί να κάνει την πραγματική δουλειά για μας. Είμαστε υπεύθυνοι, τελικά, για τη ζωή μας. Εξαρτάται από εμάς να κάνουμε τους εαυτούς μας χαρούμενους.

-Πώς αισθάνεστε να παρακολουθείτε τη ζωή σας στην οθόνη; Κατάφερε η Ρις Γουίδερσπουν να ενσαρκώσει τη Σέριλ Στρέιντ;

Είναι τόσο σουρεαλιστικό όσο φαντάζεστε. Πάντα θα με σοκάρει το γεγονός ότι δημιουργήθηκε μια ταινία από ένα μέρος της ζωής μου. Η Ρις Γουίδερσπουν είναι συγκλονιστική σε αυτόν το ρόλο. Δεν θα μπορούσα να είμαι πιο ευχαριστημένη από την ταινία και ειδικότερα από την τόσο δυνατή και μεστή ερμηνεία της Ρις. Είναι τόσο θαρραλέα και τολμηρή όσο δεν την έχετε δει μέχρι τώρα. Περιμένω με ανυπομονησία να δουν οι θεατές την ταινία! Φυσικά, στην επιτυχία της ταινίας έχει συμβάλει και ο Νικ Χόρνμπι, που ανέλαβε το κτίσιμο του σεναρίου. Ο Νικ είχε διαβάσει το βιβλίο πολλούς μήνες πριν προσληφθεί για να το μεταφέρει στην οθόνη. Με το πού τελείωσε την ανάγνωσή του, μου έγραψε ένα γράμμα θαυμασμού και έτσι επικοινωνούσαμε με email για το βιβλίο, πριν ακόμα το αναλάβει. Ήξερα ότι είχε καταλάβει την ιστορία σε βαθύ επίπεδο και τον εμπιστεύτηκα στο ότι θα τιμούσε αυτό που προσπαθούσα να πω ως συγγραφέας. Όταν έγραψε το σενάριο, μου το έστειλε και μοιράστηκα μαζί του τις σκέψεις μου σχετικά με αυτό, λέγοντάς του τι πίστευα ότι ήταν καλό και πού χρειαζόταν αλλαγές. Ήταν απίστευτα δεκτικός και σεβάστηκε την άποψη και τις σκέψεις μου. Όλοι όσοι ενεπλάκησαν στην ταινία –από  τον Νικ και τη Ρις, μέχρι τον Ζαν-Μαρκ Βαλέ– πραγματικά ενδιαφέρθηκαν για την άποψή μου. Πάντα με λάμβαναν υπόψη και άκουγαν τι είχα να πω.

-Ακόμα πιστεύτε ότι «εάν ο θεός  υπάρχει, είναι μια ανελέητη σκύλα»;

Ακόμα δεν πιστεύω στον θεό με τον τρόπο που οι περισσότεροι άνθρωποι ορίζουν την πίστη στον θεό, αλλά πιστεύω ότι υπάρχει μια θεϊκή δύναμη του καλού μέσα στον καθένα μας και επίσης πιστεύω ότι ένα μέρος από τις ιερές ζωές περιλαμβάνουν βάσανα και απώλεια – οπότε, ναι, ο Θεός  είναι μια ανελέητη σκύλα. Αλλά, επίσης, συγχωρεί. Η ζωή είναι ανελέητη, αλλά ταυτοχρόνως και γεμάτη έλεος. Πιστεύω ότι έχουμε την ικανότητα να επιζήσουμε όλων αυτών.

-Ποιοι συγγραφείς σας επηρέασαν;

Είναι πάρα πολλοί για να τους αναφέρω όλους ονομαστικά, αλλά αυτοί που ήταν πιο σημαντικοί για μένα είναι οι: Άλις Μονρό, Ρέιμοντ Κάρβερ, Έντνα Ο’ Μπράιεν και Μαίρη Γκάιτσκιλ. Επίσης, έχω επηρεαστεί πάρα πολύ από τις σπουδές μου στις αρχαίες ελληνικές τραγωδίες, από τον Αισχύλο, τον Σοφοκλή, τον Ευριπίδη. Τους μελέτησα στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, όπου σπούδαζα αγγλική φιλολογία, και έμεινα έκθαμβη από τη δύναμη των λέξεών τους και το πόσο επίκαιροι είναι ακόμα και σήμερα.

Το μυθιστόρημα «Άγρια» κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Key Books.