Βοσνία: 25 χρόνια από τη γενοκτονία στη Σρεμπρένιτσα

Σρεμπρένιτσα: λέξη ντροπή για την πολιτισμένη Ευρώπη και τον βαλκανικό χώρο ειδικότερα. Για τους Έλληνες που εκείνη την εποχή φορούσαν σέρβικες παρωπίδες, η λέξη – γλωσσοδέτης, που σημαίνει «Μικρό Ορυχείο», ίσως να μην σημαίνει και πολλά πράγματα.

Στην πόλη, όμως, αυτή της Ανατολικής Βοσνίας συντελέστηκε το 1995 η μεγαλύτερη σφαγή που γνώρισε η ήπειρός μας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στις 11 Ιουλίου, οι δυνάμεις των Σερβοβοσνίων, υπό τον στρατηγό Ράτκο Μλάντιτς και την πολιτική κάλυψη του Ράντοβαν Κάρατζιτς και του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, ολοκλήρωσαν τη σφαγή 8.000 αρρένων αμάχων μουσουλμάνων σε μία περιοχή που κυριαρχούσε το σερβικό στοιχείο.

Τηρουμένων των αναλογιών, η θηριωδία αυτή μας φέρνει στο νου τις κατοχικές σφαγές των Γερμανών στο Δίστομο και τα Καλάβρυτα. Η Σρεμπρένιτσα έγινε το σύμβολο της ντροπής, όχι μόνο για το μέγεθος του μακελειού, αλλά και για το ότι συνέβη σε μία πόλη που ήταν υπό την απόλυτη προστασία των Ηνωμένων Εθνών.

Οι 100 ολλανδοί κυανόκρανοι που επόπτευαν την περιοχή αποδείχθηκαν ανεπαρκείς ποσοτικά και ποιοτικά, ενώ η βοήθεια που τους είχε υποσχεθεί ο ΟΗΕ ήλθε μετά το τέλος της Σφαγής. Έτσι, οι δυνάμεις των Σερβοβοσνίων αφέθηκαν ανενόχλητες να επιτελέσουν και να ολοκληρώσουν το «θεάρεστο» εθνοκαθαρτήριο έργο τους.

Σύμφωνα με αναφορά ολλανδικού ινστιτούτου, στις σφαγές πήραν μέρος και 12 Έλληνες. Ανήκαν στην Ελληνική Φρουρά Εθελοντών και ήταν είτε μέλη της νεοναζιστικής οργάνωσης «Χρυσή Αυγή» ή μισθοφόροι. Μάλιστα, ο Ράτκο Μλάντιτς τους ζήτησε να υψώσουν την ελληνική σημαία στην καθημαγμένη Σρεμπρένιτσα, ενώ ο Ράντοβαν Κάρατζιτς τους παρασημοφόρησε. Οι έλληνες εθελοντές στη Βοσνία πίστευαν, όπως και η πλειονότητα των συμπατριωτών μας, ότι αγωνίζονταν για ιερό σκοπό, υπερασπιζόμενοι την Ευρώπη και τον Χριστιανισμό από τη λαίλαπα του Ισλαμισμού.

Το θέμα ξεχάστηκε με το πέρασμα των χρόνων, ώσπου το επανέφερε στο προσκήνιο το 2005 ο ανεξάρτητος βουλευτής Ανδρέας Ανδριανόπουλος με επερώτησή του στη Βουλή. Ο αρμόδιος υπουργός Δικαιοσύνης, Αναστάσης Παπαληγούρας, διέταξε έρευνα, που βρίσκεται σε εξέλιξη. Η πτώση της Σρεμπρένιτσα σήμανε και την αντίστροφη μέτρηση στη βοσνιακή σύγκρουση. Η ταπείνωση των δυνάμεων του ΟΗΕ ανάγκασε τη διεθνή κοινότητα να πάρει σκληρά μέτρα και να βομβαρδίσει σερβοβοσνιακές περιοχές.

Ακολούθησε η συνθήκη του Ντέιτον, που έφερε την ηρεμία, αλλά δεν έλυσε το βοσνιακό ζήτημα. Η πολυπολιτισμική Βοσνία χωρίσθηκε σε κροατομουσουλμανικό και σερβοβοσνιακό τομέα και ακόμη και σήμερα χρειάζεται τις οικονομικές ενέσεις της διεθνούς κοινότητας για να διατηρήσει τη βιωσιμότητά της.

Ο πρωτεργάτης της Σφαγής στρατηγός Ράτκο Μλάντιτς και ο πολιτικός του προϊστάμενος Ράντοβαν Κάρατζιτς συνελήφθησαν μετά από χρόνια φυγοδικίας και δικάζονται στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, ενώ ο μέντοράς τους Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς δεν βρίσκεται πια στη ζωή. Μόνο δύο χαμηλόβαθμοι σερβοβόσνιοι αξιωματικοί έχουν καταδικασθεί σε ποινές πρόσκαιρης κάθειρξης γι’ αυτό το διαρκές έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.

Οι Μουσουλμάνοι της Βοσνίας τιμούν σήμερα τους νεκρούς της γενοκτονίας της Σρεμπρένιτσα, της χειρότερης σφαγής που διαπράχθηκε σε ευρωπαϊκό έδαφος μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με μια τελετή μνήμης στην οποία αναμένεται περιορισμένη προσέλευση λόγω της κρίσης του νέου κορονοϊού.

Οι επίσημες εκδηλώσεις το πρωί θα ακολουθηθούν από τον ενταφιασμό των σορών 9 θυμάτων της σφαγής που αναγνωρίστηκαν κατά τη διάρκεια αυτού του μήνα.

Οι σοροί θα ενταφιαστούν στο κοιμητήριο του Κέντρου Μνήμης της Γενοκτονίας στο Ποτοτσάρι, ένα χωριό κοντά στην Σρεμπρένιτσα, όπου είχε τη βάση της κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου της Βοσνίας (1992-95) η δύναμη προστασίας του ΟΗΕ.

Διαβάστε περισσότερα εδώ