Κατατέθηκε για διαβούλευση το νομοσχέδιο του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής για την ιθαγένεια των μεταναστών δεύτερης γενιάς έπειτα από δυόμισι χρόνια από την κατάργηση του νόμου Ραγκούση από την κυβέρνηση Σαμαρά. Το νομοσχέδιο εισάγει τη φοίτηση στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ως ουσιαστικό κριτήριο χορήγησης ιθαγένειας, σε συνδυασμό με τα τυπικά κριτήρια του χρόνου νόμιμης διαμονής, και επιχειρεί να καλύψει το νομικό κενό που δημιούργησε η κατάργηση του νόμου Ραγκούση τον Νοέμβριο του 2012, ενόψει της δημοσίευσης της απόφασης του ΣτΕ που τον έκρινε κατά πλειοψηφία αντισυνταγματικό.
Η απόφαση δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο του 2013 και προέβλεπε πως τα «τυπικά κριτήρια, όπως είναι η νόμιμη παραμονή στη χώρα και η διάρκεια αυτής [θα πρέπει να συνδυάζονται] και με ουσιαστικά κριτήρια, ούτως ώστε να τεκμηριώνεται ο γνήσιος δεσμός του αλλοδαπού προς την ελληνική κοινωνία, δηλαδή η ενσωμάτωσή του».
Την ελληνική ιθαγένεια δικαιούνται όσα παιδιά μεταναστών εμπίπτουν σε τρεις κατηγορίες (οι δύο πρώτες περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο που είχε ετοιμάσει το υπουργείο Εσωτερικών της προηγούμενης κυβέρνησης ενώ η τρίτη εισάγεται για πρώτη φορά):
Έχουν απολυτήριο Λυκείου και πτυχίο ΑΕΙ ή ΤΕΙ.
Έχουν ολοκληρώσει την εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση ή έχουν πάει Γυμνάσιο και Λύκειο (ο νόμος Ραγκούση προέβλεπε μόνο έξι χρόνια σχολείο).
Έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα, έχουν εγγραφεί στην Α΄ Δημοτικού, συνεχίζουν να φοιτούν στο σχολείο όταν κάνουν την αίτηση για την ιθαγένεια και, επιπλέον, ο ένας γονιός διαμένει νόμιμα στην Ελλάδα πέντε χρόνια πριν από τη γέννηση του παιδιού (ή συνεχόμενα δέκα χρόνια, αν το παιδί γεννήθηκε πριν κλείσει πενταετία ο γονιός στη χώρα), ενώ και οι δύο γονείς μένουν νόμιμα στην Ελλάδα τη στιγμή της αίτησης για την ιθαγένεια.
Ενώ ο νόμος Ραγκούση προέβλεπε πενταετή νόμιμη διαμονή των δύο γονέων και ιθαγένεια με τη γέννηση του παιδιού, ο νέος νόμος χορηγεί ιθαγένεια στην ηλικία των έξι ετών, όταν το παιδί έχει τελειώσει ένα χρόνο νηπιαγωγείο και έχει εγγραφεί στο Δημοτικό.
Σύμφωνα με το υπουργείο, είναι σημαντικό να αποκτάται η ιθαγένεια των μεταναστών δεύτερης γενιάς στην παιδική ηλικία, γιατί τότε διαμορφώνεται η κοινωνική συνείδηση και η εθνική ταυτότητα.
