Το ελληνικό Σύνταγμα και η περίπτωση της Χρυσής Αυγής

Υπάρχουν δύο πράγματα που οφείλει να κάνει ένα κράτος δικαίου για να καταστείλει την λειτουργία μιας εγκληματικής οργάνωσης που καταχράται τα προνόμια του πολιτικού κόμματος. Εμείς κάναμε μόνο το δεύτερο.

Πριν φτάσει η Δημοκρατία στην κατασταλτική λύση της ποινικής καταδίκης της ηγετικής ομάδας, όφειλε να είχε κανόνες που θα απαγόρευαν σε αυτή την συμμορία να περιβληθεί τον μανδύα της κοινοβουλευτικής ομάδας. Υπάρχει δηλαδή κι ένα αρχικό στάδιο, αυτό της απαγόρευσης του κόμματος και της μη ανακήρυξης του εκλογικού συνδυασμού.

Είναι γνωστή η νομική φιλολογία ότι δήθεν το Σύνταγμα της Ελλάδας δεν επιτρέπει την απαγόρευση πολιτικού κόμματος και ότι η ιδέα συζητήθηκε στην συντακτική βουλή του 1975 και απορρίφθηκε. Αυτό που απορρίφθηκε ήταν μια διάταξη που προβλέπει την απαγόρευση, όπως στον Θεμελιώδη Νόμο της Γερμανίας, στο γερμανικό Σύνταγμα.

Το Ελληνικό Σύνταγμα δεν περιέχει λοιπόν διάταξη απαγόρευσης, ορίζει όμως στο άρθρο 29: “Έλληνες πολίτες που έχουν το εκλογικό δικαίωμα μπορούν ελεύθερα να ιδρύουν και να συμμετέχουν σε πολιτικά κόμματα, που η οργάνωση και η δράση τους εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος“.

Το πώς θα διασφαλιστεί ότι τα κόμματα θα εξυπηρετούν με την οργάνωση και την δράση τους την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος είναι μια σειρά προϋποθέσεων που οφείλει να ορίσει ο κοινός νομοθέτης. Η “άποψη” ότι επειδή οι βουλευτές του 1975 απέρριψαν την γερμανική διάταξη “κλείδωσαν” για πάντα το νόημα και την εφαρμογή του άρθρου 29 είναι ξεπερασμένη, όπως οι originalists του Σκαλία που λένε ότι ο Τζωρτζ Ουάσινγκτον και οι σύντροφοί του όταν έγραφαν το Σύνταγμα των ΗΠΑ δεν είχε κατά νου τους γκέι γάμους. Φυσικά και δεν τους είχε, αλλά το Σύνταγμα αφορά το μέλλον κι όχι το παρελθόν. Οι βουλευτές του 1975 δεν ήθελαν να βάλουν στο Σύνταγμα γερμανικές απαγορεύσεις κομμάτων γιατί η μέριμνά τους εκείνη την εποχή ήταν η νομιμοποίηση του ΚΚΕ. Αυτή ήταν η ιστορική αιτία για την οποία το Σύνταγμά μας δεν έχει την γερμανική διάταξη.

Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι τελείωσε εκεί η εφαρμογή του άρθρου 29, ούτε βέβαια ότι το άρθρο αυτό είναι ένα ευχολόγιο και ότι δεν σημαίνει τίποτε. Από το 1975, λοιπόν, τί έχει μεσολαβήσει; Μα η πλουσιότατη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που έχει κρίνει επί τόσες δεκαετίες υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί ένα ευρωπαϊκό κράτος έγκυρα να θεσπίσει τις συντεταγμένες απαγόρευσης πολιτικού κόμματος. Πλουσιότατο σώμα δικαστικών αποφάσεων που ορίζουν τί επιτρέπει και τί απαγορεύει το ατομικό και συλλογικό δικαίωμα συμμετοχής σε σε καθολικές εκλογές για την ανάδειξη νομοθετικού σώματος, το οποίο ως άρθρο 3, προβλέπεται στο Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Ε.Σ.Δ.Α. Άλλωστε, ελλείψει Συνταγματικού Δικαστηρίου στην Ελλάδα, το μόνο δικαιοδοτικό όργανο που μπορεί να κρίνει αν μια ελληνική νομοθετική απαγόρευση πολιτικού κόμματος είναι συμβατή με τα ευρωπαϊκά πρότυπα είναι το Ε.Δ.Δ.Α., το οποίο στην τελική δεν θα κρίνει με βάση το άρθρο 29 του Συντάγματος, αλλά με το άρθρο 3 του ΠΠΠ και με βάση την νομολογία του επ’ αυτού.

Η εκλογική νομοθεσία περιλαμβάνει μερικές αδρές διατάξεις για απαγορεύσεις ανακήρυξης εκλογικών συνδυασμών. Δεν είναι όμως πλήρης ώστε να προβλέψουν μια σοβαρή διαδικασία απαγόρευσης πολιτικού κόμματος. Περιορίζονται σε τυπικότητες και σε εξόφθαλμες περιπτώσεις που μπορεί να αποφύγει και ο τελευταίος επιτήδειος.

Εξακολουθεί λοιπόν να υπάρχει το κενό δικαίου ως προς το πρώτο πράγμα που οφείλει να κάνει η Ελληνική Δημοκρατία.Εάν είχε κάνει αυτό το πρώτο πράγμα, ίσως να μην χρειαζόταν καν να υποχρεωθεί να φτάσει στο δεύτερο.

Πηγή: Twitter

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr