eSports: Οι επόμενοι Μέσι και Ρονάλντο "εκκολάπτονται" πάνω από πληκτρολόγια και οθόνες

Του Νίκου Σπυρόπουλου

Η βιομηχανία των video games είναι αδιαμφισβήτητα μια από τις μεγαλύτερες και ισχυρότερες παγκοσμίως. Με τζίρο που ανέρχεται κάθε χρόνο σε δισεκατομμύρια ευρώ και τείνει να ακολουθεί ανοδική πορεία χρόνο με το χρόνο, κατάφερε να φέρει στο προσκήνιο τα eSports, δηλαδή τον ηλεκτρονικό αθλητισμό. Αν και δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ακριβώς ως αθλητισμός –με τον όρο τουλάχιστον που έχουμε στο μυαλό μας–, έχουν οπαδούς σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Όπως υπολογίζεται, περισσότεροι από 134 εκατομμύρια θεατές παρακολουθούν τους αγώνες, ενώ σύμφωνα με στατιστικές μελέτες, πιστεύεται ότι μέχρι το 2017 θα ανέρχονται σε 335 εκατομμύρια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της ανερχόμενης δύναμης των eSports αποτελεί η είσοδός τους στο ESPN, το μεγαλύτερο τηλεοπτικό αθλητικό κανάλι στον κόσμο. Μάλιστα, τεράστια εμπορικά σήματα, όπως η Coca-Cola, η Intel, η Samsung και η Nissan, έχουν εξασφαλίσει μια θέση ανάμεσα στους επίσημους χορηγούς των eSports. 

Η γραμμή, που χωρίζει την επιτυχία και τη δόξα από τον εγκλεισμό σε κέντρο απεξάρτησης από τα video games, είναι λεπτή. Οι επαγγελματίες gamers μπορούν να γίνουν οι νέοι celebrities της εποχής μας. Θα τα καταφέρουν;

Η δεξαμενή που υπάρχει για να αντλήσουν διαφημιστικό κοινό είναι μεγαλύτερη ακόμα και από αυτές του πρωταθλήματος του αμερικάνικου ποδοσφαίρου, των τελικών του NBA και του Champions League. Ολοένα και περισσότερες θα είναι οι μάρκες, που σιγά-σιγά θα εισέρχονται στο χώρο του ηλεκτρονικού αθλητισμού και θα αρχίσουν να επενδύουν σε αυτόν. Από μια τέτοια εξέλιξη, όμως, δεν θα μπορούσε να λείπει και το στοίχημα.

Το gaming αλλά και τα eSports έχουν κατακτήσει φυσικά και το YouTube. Πάντα βρίσκονται ανάμεσα στις πρώτες θεματικές κατηγορίες με τα περισσότερα views. Άλλωστε, υπάρχουν πάρα πολλοί χρήστες, που «τρέχουν» κανάλια σχετικά με video games, τα οποία μάλιστα τους αποφέρουν διόλου ευκαταφρόνητες αποδοχές. Τρανταχτό παράδειγμα ο σουηδός σούπερ σταρ του YouTube, PewDiePie, κατά κόσμον Felix Arvid Ulf Kjellberg. Στα 26 του χρόνια είχε κατορθώσει να έχει περισσότερους από 37 εκατομμύρια subscribers στο κανάλι του. Τα έσοδά του το 2013 άγγιξαν κάτι παραπάνω από 4 εκατ. ευρώ.

Η φρενίτιδα του LoL

Τα eSports εξελίσσονται με ραγδαίους ρυθμούς σε παγκόσμιο επίπεδο. ΗΠΑ, Κίνα και Κορέα διαθέτουν από τις πιο ισχυρές παρουσίες στο χώρο. Το παιχνίδι, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται μακράν στην κορυφή, είναι το League of Legends, γνωστό με τη συντομογραφία LoL. «Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία, το παιχνίδι παίζεται από 67 εκατομμύρια παίκτες μηνιαίως, 27 εκατομμύρια παίκτες κάθε μέρα και μέχρι 7,5 εκατομμύρια ταυτόχρονα», δηλώνει στο Hot Doc ο Αναστάσιος Κωνσταντόπουλος, εκπρόσωπος της Ελληνικής Κοινότητας του LoL στην Riot Games, εταιρία η οποία λάνσαρε το 2009 το εν λόγω διαδικτυακό βιντεοπαιχνίδι. «Τα eSports είναι ένα μεγάλο κομμάτι της Riot και έχουμε μεγάλο πάθος για αυτά. Είμαστε περήφανοι, που έχουμε πρωταθλήματα επαγγελματιών παικτών σε όλο τον κόσμο, αλλά ταυτόχρονα σκεφτόμαστε και το ερασιτεχνικό επίπεδο των eSports», συμπληρώνει.

Όπως μας αναφέρει έλληνας παίκτης του LoL, με το ψευδώνυμο dannisagr , «πρόκειται για ένα online βιντεοπαιχνίδι. Ανήκει στα MOBA (Multiplayer online battle arena) και παίζεται με δυο ομάδες από 5 παίκτες. Ο κάθε παίκτης έχει συγκεκριμένο ρόλο στο χάρτη του παιχνιδιού καθώς και στόχους. Νικήτρια ομάδα ανακηρύσσεται όποια καταφέρει να πάρει τη βάση του αντιπάλου». «Μου αρέσει να παίζω στον ελεύθερο χρόνο μου. Είναι ενδιαφέρον παιχνίδι. Παίζουμε και παρέα με φίλους», σχολιάζει.

«Κάθε χρόνο διοργανώνονται πρωταθλήματα σε διάφορα “regions”, όπως στην Ευρώπη, την Αμερική, την Κίνα και την Κορέα. Γίνονται δύο “splits” σε κάθε περιοχή. Άνοιξη και καλοκαίρι. Οι ομάδες μαζεύουν πόντους, ώστε να περάσουν στο παγκόσμιο πρωτάθλημα. Κάθε χρόνο ο τελικός γίνεται σε άλλη χώρα. Με αυτόν τον τρόπο η Riot προσπαθεί να τονώσει όλα τα regions», αναφέρει στο Hot Doc ο Βασίλης Αποστόλου, eSports director στην εταιρία Inspot αλλά και manager της ελληνικής επαγγελματικής ομάδας DD (Different Dimension). «Ο φετινός τελικός θα γίνει στο Βερολίνο, στο Mercedes Benz Arena. Βρισκόμαστε στη season 5».

Το LoL στην Ελλάδα

Σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντόπουλο, «το League of Legends είναι ένα από τα πιο δημοφιλή παιχνίδια για PC στην Ελλάδα, και μια από τις πιο δημοφιλείς επιλογές στα ίντερνετ καφέ». Την ίδια άποψη εκφράζει και ο κ. Αποστόλου. «Είναι σίγουρα το πιο δημοφιλές παιχνίδι στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή. Όλοι το ξέρουν. Το βλέπουμε άλλωστε και μέσα από τα καταστήματά μας. Το 75% με 80% του κόσμου παίζει LoL». «Το ενδιαφέρον των ελλήνων gamers δείχνει να αυξάνεται διαρκώς, όπως φαίνεται από τη συμμετοχή τους στις πρωτοβουλίες μας σαν εταιρία είτε μέσω προγραμμάτων των συνεργατών μας», συμπληρώνει ο υπεύθυνος της Riot, Αναστάσιος Κωνσταντόπουλος.

To 2014, υπό την αιγίδα της Riot, πραγματοποιήθηκε το ελληνικό πρωτάθλημα, Greek Legends, το οποίο παρακολούθησαν πάνω από 9.000 παίκτες ζωντανά, και δεκάδες χιλιάδες από το σπίτι τους μέσω streaming.

Επάγγελμα… Gamer

Δόξα, λεφτά, πανάκριβα αυτοκίνητα και όμορφες γυναίκες συνθέτουν μια ονειρώδη και αξιοζήλευτη εικόνα γύρω από τον επαγγελματία… gamer. Ό,τι μέχρι πρότινος αποτελούσαν χαρακτηριστικά ενός ροκ σταρ ή ενός αθλητή, συντροφεύουν πλέον τη ζωή ενός gamer. Όσο γρήγορα όμως ένας παίκτης ανεβαίνει στο βάθρο, τόσο γρηγορότερα μπορεί να πέσει. Ο χώρος των eSports έχει αλλάξει άρδην, έπειτα από τις τεράστιες επενδύσεις της Κίνας στην αγορά. «Οι κινεζικές ομάδες έχουν αρχίσει να αγοράζουν πρωτοκλασάτους gamers από την Κορέα», λέει ο κ. Αποστόλου. Οι κορεάτες επαγγελματίες αθλητές βρίσκονται στην κορυφή των eSports, απολαμβάνοντας παχυλούς μισθούς και συμβόλαια χιλιάδων ευρώ. «Αν είσαι ένας υποσχόμενος παίκτης, που θέλει να γίνει επαγγελματίας, θέλουμε να προσφέρουμε μια ξεκάθαρη πορεία, από τοπικά σε εθνικά και πανευρωπαϊκά τουρνουά και επαγγελματικό επίπεδο gaming», αναφέρει ο υπεύθυνος της Riot. Στη Νότια Κορέα υπάρχουν δύο τηλεοπτικά κανάλια με πρόγραμμα αποκλειστικά αφιερωμένο στα eSports.

Πέρα από τις εξαιρετικές υποδομές που διαθέτει η Κορέα, το gaming αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας της. Κάτι το οποίο δεν μπορεί να υποστηρίξει κάποιος για την Ελλάδα. «Τα eSports στη χώρα μας δεν είναι διαδεδομένα. Τα τουρνουά, που γίνονται, διοργανώνονται συνήθως από ιδιωτικές επιχειρήσεις και διάφορα ίντερνετ καφέ. Η απήχηση βέβαια του κόσμου είναι μεγάλη», αναφέρει ο παρουσιαστής της διαδικτυακής εκπομπής για video games «Next Player», Κωνσταντίνος Κουτσούμπας.

Από το δωμάτιο στο… στάδιο

Ο 23χρονος Κωνσταντίνος Τζωρτζίου, γνωστός στο κοινό του LoL με το ψευδώνυμο Forg1ven, κατάφερε να κάνει το χόμπι του επάγγελμα. Ο Κωνσταντίνος αγωνίζεται εδώ και 3 χρόνια σε επαγγελματικό επίπεδο στο competitive gaming. Είναι μέλος της ομάδας Gambit Gaming, η οποία διεκδικεί μια θέση στο φετινό παγκόσμιο πρωτάθλημα. 

Το 2013 κατάφερε να φτάσει στην κορυφή της Ευρώπης στην ατομική βαθμολογία στα παιχνίδια κατάταξης (Challenger), κάτι το οποίο δεν έχει καταφέρει κανένας άλλος έλληνας gamer. «Κάνεις το χόμπι σου επάγγελμα. Δεν είναι όπως τα παρουσιάζουν μερικοί. Τουλάχιστον στην Ευρώπη. Πολλοί πιστεύουν ότι ζεις το όνειρό σου, οδηγείς υπερπολυτελή αμάξια, ζεις σε βίλες κλπ. Δεν είναι τόσο ονειρικό όμως. Είμαι ικανοποιημένος με όσα έχω κάνει. Απλά, όσο περνάνε τα χρόνια, αλλάζει η ψυχοσύνθεσή σου», υπογραμμίζει ο Κωνσταντίνος.

Η καθημερινότητα ενός gamer είναι πολύ δύσκολη. «Είναι ζόρικο να είσαι επαγγελματίας. Η καθημερινότητα είναι πιεστική. Δεν σου μένει χρόνος για κοινωνική ζωή. Ζεις σε μια ξένη χώρα. Δεν έχεις γνωριμίες. Εγώ προσπαθώ να τα συνδυάσω και τα δυο». Πίσω από το φανταχτερό «φαίνεσθαι» κρύβεται ένα τραγικό «είναι».

Στην Κορέα, παρά το γεγονός ότι οι gamers απολαμβάνουν υψηλές αμοιβές, «προπονούνται» κατά μέσο όρο 15 με 16 ώρες την ημέρα, κάτι το οποίο μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σ’ ένα πνευματικό «burnout». Όπως σημειώνει ο Forg1ven, η ομάδα του –που ζει σε κοινό σπίτι στη Γερμανία– προπονείται από την Κυριακή μέχρι την Τετάρτη, από τις 3 το μεσημέρι έως και τις 10 το βράδυ, με μισή ώρα περίπου διάλειμμα για φαγητό και ξεκούραση. Πέμπτη και Παρασκευή, αγωνίζονται στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα.

«Τα χρήματα είναι περισσότερα από μια δουλειά τώρα στην Ελλάδα. Βέβαια, για τον κόπο που κάνεις και καταβάλλεις καθημερινά, δεν είναι πολλά. Δεν είναι όμως και λίγα. Θεωρώ ότι εάν δεν υπάρχει κίνητρο να συνεχίζεις να παίζεις το παιχνίδι, τότε αποχωρείς», συμπληρώνει ο Κωνσταντίνος. Όπως συνεχίζει, «υπάρχουν ομάδες στην Ευρώπη που είναι παραφωνίες. Δεν πληρώνουν και υπάρχουν προβλήματα».

Στην Ελλάδα η ενασχόληση με το competitive gaming είναι πολύ δύσκολη. Οι ευκαιρίες είναι περιορισμένες. Οι υποδομές δεν είναι ίδιες με αυτές του εξωτερικού. «Κάθε χρόνο το gaming μεγαλώνει στην Ελλάδα. Υπάρχει διάθεση. Γίνονται κάποιες επενδύσεις. Τα ευρωπαϊκά επίπεδα είναι πολύ δύσκολο να πιαστούν», τονίζει ο Βασίλης Αποστόλου. «Δεν υπάρχει τόση υποστήριξη στους παίκτες στην Ελλάδα, όμως γίνονται θετικές ενέργειες», υπογραμμίζει ο Κωνσταντίνος Κουτσούμπας. «Είναι δύσκολο να γίνεις επαγγελματίας στην Ελλάδα. Εγώ έκανα τα πάντα», δηλώνει ο Warrior Lady, κατά κόσμον Χριστόφορος, επαγγελματίας παίκτης και αρχηγός της ελληνικής ομάδας DD.

«Όταν δεν μιλούσα στον έξω κόσμο, δεν πληγωνόμουν. Πέρασα όλη την κοινωνική μου ζωή στο gaming. Στο παιχνίδι ήμουν αρχηγός. Στην πραγματικότητα έλεγα ψέματα και ξεγελούσα τους γονείς μου για να μην ξέρουν»

Ισορροπώντας σε τεντωμένο σκοινί

Η κορεατική κυβέρνηση συμπεριέλαβε τα video games ως εθισμό, στην ίδια κατηγορία με το αλκοόλ και το τσιγάρο. Απαγόρευσε σε ανήλικους να είναι online μετά τις 12 το βράδυ. Τα κέντρα απεξάρτησης από το διαδίκτυο και τα video games είναι γεμάτα. Στις ΗΠΑ αρκετοί γονείς απευθύνονται στα κέντρα για να «σώσουν» τα παιδιά τους. «Όταν δεν μιλούσα στον έξω κόσμο, δεν πληγωνόμουν. Πέρασα όλη την κοινωνική μου ζωή στο gaming. Στο παιχνίδι ήμουν αρχηγός. Στην πραγματικότητα έλεγα ψέματα και ξεγελούσα τους γονείς μου για να μην ξέρουν. Δεν υπήρχε τίποτα το δημιουργικό στη ζωή μου. Έκανα ό,τι χρειαζόταν για να μπορώ να γυρίσω στο παιχνίδι», λέει ο Τέιλορ. Νοσηλεύθηκε στο reStart, κέντρο απεξάρτησης στην πολιτεία της Ουάσιγκτον. «Είμαι κλειστός σαν άνθρωπος. Περνάω καλά παίζοντας video games. Δεν μένει πολύς χρόνος», τονίζει στο Hot Doc ο Χριστόφορος. Η κοινωνική ζωή ενός επαγγελματία gamer είναι περιορισμένη.

«Έχει περάσει το παραμύθι ότι εάν είσαι καλός παίκτης του LoL, τότε θα βγάλεις χρήματα και θα αποκτήσεις φήμη και δόξα. Αυτό έχει περάσει στα παιδιά που παίζουν. Δημιουργείται όμως τεράστιο πρόβλημα. Πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι ο χρόνος τους είναι σημαντικός», σχολιάζει ο Γιώργος Κορμάς, υπεύθυνος της γραμμής βοήθειας ελληνικού κέντρου ασφάλειας διαδικτύου. «Δημιουργείται τεράστιο πρόβλημα για τα παιδιά. Μπαίνουν στη διαδικασία του να γίνουν επαγγελματίες και να βγάλουν λεφτά από εκεί. Αποτέλεσμα όμως είναι να μην αναπτύσσουν βασικές δεξιότητες, που μπορεί να αποκτήσει ένα παιδί στις ηλικίες αυτές».

«Το LoL δημιουργεί σημαντικά προβλήματα», συνεχίζει, «είναι στα ελληνικά, επιτρέπει σε παιδιά ακόμη και του δημοτικού να παίζουν. Δημιουργεί γενιές παικτών, με αποτέλεσμα να αμελούν άλλες δραστηριότητες. Σταματούν να έχουν ενδιαφέρον όχι μόνο για το σχολείο αλλά και για τον αθλητισμό. Δημιουργείται ένταση στην οικογένεια, καθώς δεν είναι εύκολη η αντιμετώπιση από τους γονείς. Υπάρχει διαταραγμένο οικογενειακό περιβάλλον. Εάν συνεχιστεί για καιρό, το παιχνίδι γίνεται αυτοσκοπός για το παιδί. Χάνει παρέες, φίλους. Ξενυχτά τα βράδια. Κινδυνεύει να περιθωριοποιηθεί. Γίνεται ένα παιδί που αρχίζει να αποσύρεται από τον πραγματικό κόσμο».

Σύμφωνα με τον κ. Κορμά, ένα παιδί στα 14χρόνια του έχει «σπαταλήσει» περίπου 1 χρόνο συνολικά από τη ζωή του παίζοντας LoL. Το έντονο πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στα αστικά κέντρα, ενώ και η οικονομική κρίση έχει επιδεινώσει το πρόβλημα. Ένας καφές, μια βόλτα κοστίζει. Το ίντερνετ έρχεται σχεδόν δωρεάν. Ποιες είναι οι ευθύνες των μεγάλων εταιριών; Ποιες οι ευθύνες των ψηφιακά αναλφάβητων γονιών; Ποιες των ίδιων των παιδιών, αλλά και της τεράστιας βιομηχανίας;

Το ρεπορτάζ δημοσιεύτηκε στο τεύχος 80 του HOTDOC