"Η Διαδρομή": Το οδοιπορικό των προσφύγων μέσα από 235 εικόνες

Η έκδοση αποτελεί συνέχεια της ομότιτλης έκθεσης φωτογραφίας που διοργάνωσε τον περασμένο Μάιο η Υπηρεσία Ασύλου στην Αθήνα και η οποία αναμένεται να ταξιδέψει τους επόμενους μήνες στο Παρίσι, το Λονδίνο, το Κέμπριτζ, καθώς και σε πολλές ελληνικές πόλεις. 

Φωτογραφίες παρουσιάζουν οι Μίλος Μπικάνσκι, Ανδρέας Μπονέτι, Λουίζα Γκουλιαμάκη, Γιάννης Λιάκος, Δημήτρης Μπούρας, Μενέλαος Μυρίλλας, Νίκος Παλαιολόγος, Αννα Παντελιά, Φώτης Πλέγας, Ορέστης Σεφέρογλου και Γιάννης Κολεσίδης.

«Έντεκα φωτογράφοι, με έντεκα ζεύγη μάτια και χέρια, προσπαθούν να απαντήσουν με πάθος στο ερώτημα “Ποιος είναι ο πρόσφυγας”, ποιο είναι τελικά το πρόσωπο αυτό που φεύγει από την πατρίδα του αναζητώντας καταφύγιο και ασφάλεια σε μια ξένη χώρα», επισημαίνει ο φωτορεπόρτερ Δημήτρης Μπούρας, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. 

Όπως εξηγεί ο ίδιος, «η ιδέα για την έκδοση αυτή ξεκίνησε από την έκθεση, ωστόσο παρουσιάζουμε όχι απλά ένα λεύκωμα κατάλογο της έκθεσης, αλλά προχωράμε ένα βήμα παραπέρα και αφηγούμαστε το τι συνέβη στο προσφυγικό μετά την έκθεση». 

Ο κ. Μπούρας χαρακτηρίζει το βιβλίο «μια αυτοέκδοση των συμμετεχόντων φωτογράφων, χωρίς οικονομικό όφελος» και συνεχίζει: «Πάνω στην έννοια πρόσφυγας επενδύουν και κεφαλοποιούν επιχειρηματικοί όμιλοι, Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, πολιτικοί, καλλιτέχνες. Εμείς δεν θέλαμε να κεφαλοποιήσουμε με την έκδοση αυτή, αλλά να συμμετάσχουμε στη συζήτηση. Το βιβλίο δεν είναι ιστορικό, ούτε προσφέρουμε συμπεράσματα. Αναδεικνύουμε το θέμα και προσφέρουμε στοιχεία που ενισχύουν τη βιβλιογραφία μέσα από την καταγραφή. Έτσι το βιβλίο δρα σαν έναυσμα για να κάνει ο αναγνώστης περαιτέρω έρευνα και να εξάγει τα δικά του συμπεράσματα». 

Τα έσοδα από την πώλησή του θα διατεθούν για την ενίσχυση των δράσεων της «Μετάδρασης» για τα ασυνόδευτα παιδιά στην Ελλάδα.

Οι 160 σελίδες του βιβλίου διαρθρώνονται σε τρεις ενότητες. Στην πρώτη, επιχειρείται η «μύηση» του αναγνώστη στο θέμα, μέσα από εισαγωγικά κείμενα. Την έκδοση προλογίζουν ο παγκοσμίου εμβέλειας φωτορεπόρτερ, Ντέρεκ Χάντσον, ο δημοσιογράφος και παραγωγός του Αλ Τζαζίρα, Πάτρικ Στρίκλαντ και η διευθύντρια της Υπηρεσίας Ασύλου, Μαρία Σταυροπούλου. 

«Υποστηρίζεται ότι οι φωτογραφίες δεν ψεύδονται, ωστόσο υπάρχει πολλή διαμάχη για τις εικόνες που τροποποιούνται ηλεκτρονικά για να διαστρεβλώσουν ειπωμένες αλήθειες. Και πάλι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια δύσκολη αβεβαιότητα που ήταν σπάνια πριν έρθει η ψηφιακή εποχή. Ναι, αναμφισβήτητα, εικόνες περικόπτονταν για να αποκλείσουν στοιχεία που έλεγαν μια άλλη ιστορία, από αυτή που σκόπευε να πει ο φωτογράφος» επισημαίνει ο κ. Χάντσον και προσθέτει: «Ωστόσο, οι φωτογραφίες στις σελίδες αυτού του βιβλίου δεν ψεύδονται. Οι φωτογράφοι που τράβηξαν αυτές τις εικόνες είναι φωτορεπόρτερ με ανησυχίες και η πεποίθησή τους να πουν την ιστορία των προσφύγων είναι απολύτως σαφής». 

Η δομή της δεύτερης ενότητας ακολουθεί τη διαδρομή της έκθεσης παρουσιάζοντας τις φωτογραφίες που εκτέθηκαν ανά δημιουργό. 

Το τρίτο κεφάλαιο με τίτλο «The Aftermath?» αποτιμά την περίοδο μετά τη διοργάνωση της έκθεσης, μια περίοδο με πολλές εξελίξεις, τις οποίες έφερε η Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας. Η ενότητα αυτή διανθίζεται με πρόσφατες φωτογραφίες, με αποκορύφωμα στιγμιότυπα από την εκκένωση της Ειδομένης και την αλλαγή της φυσιογνωμίας της περιοχής μετά το συγκεκριμένο συμβάν.