Η ακρίβεια των τροφίμων

Τις τελευταίες μέρες όλοι μιλάμε για την ακρίβεια που έχει χαρακτηριστικά καταιγίδας. Άλλοι λένε ότι για αυτό το κύμα ακρίβειας φταίει το πιο ακριβό πετρέλαιο, άλλοι μιλάνε για τον καιρό (καύσωνας) και την επίδρασή του στην αγροτική παραγωγή και άλλοι (στην κυβέρνηση κυρίως) (παρα)μιλάνε για τα υψηλά επίπεδα ρυθμού ανάπτυξης και άρα τιμών του καταναλωτή.

Χωρίς να θέλουμε να επιβεβαιώσουμε ή να απορρίψουμε τα λεγόμενα όλων αυτών, ας μιλήσουμε για τον τομέα των τροφίμων, ένα τομέα στον οποίο διδάσκω ως μέλος ΔΕΠ επί 23 συναπτά έτη.

Η ακρίβεια, κατά την άποψή μας, στα τρόφιμα είναι το συνδυαστικό αποτέλεσμα τριών παραμέτρων. Ας τα δούμε.

 

1. Ολιγοπώλιο σε διεθνές επίπεδο

2. Ανύπαρκτη Επιτροπή Ανταγωνισμού στην Ελλάδα

3. Έλλειψη σοβαρού καταναλωτικού κινήματος στην Ελλάδα.

 

Στο πρώτο σημείο, πρέπει να δούμε πόσες μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες λειτουργούν σε διεθνές επίπεδο. Υπάρχουν κολοσσοί (π.χ. Ferrero, General Mills, Grupo Bimbo, Kellogg’s, Kraft Foods, Mars, Nestlé, PepsiCo, the Coca-Cola Company και Unilever) που κατέχουν πλήθος εταιρείων και άρα εν δυνάμει ελέγχουν τις τιμές σε πλήθος τροφίμων. Mια απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο αρκεί για να δούμε πόσες εταιρείες λειτουργούν κάτω από την ομπρέλα της Unilever. Συνεπώς, θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν σε διεθνές επίπεδο οι μεγάλοι κολοσσοί στον τομέα των τροφίμων λειτουργούν υπό καθεστώς πλήρους ανταγωνισμού. Στις 9 Οκτωβρίου 2018, μάθαμε ότι πρόστιμο συνολικού ύψους 27.561.704,7 ευρώ επέβαλε η Ολομέλεια της Επιτροπής Ανταγωνισμού στην εταιρεία Ελαΐς – Unilever, μετά από αυτεπάγγελτη έρευνα για παράβαση των άρθρων 1 και 2 του ν. 703/1977 (πλέον άρθρων 1 και 2 ν. 3959/2011), σχετικά με τις συμφωνίες συνεργασίας της εταιρείας με το λιανεμπόριο και το χονδρεμπόριο για τη διάθεση των προϊόντων μαργαρίνης. Άρα;

Στο δεύτερο σημείο, θα πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί η θέση της Επιτροπής Ανταγωνισμού είναι πολιτική θέση, δηλαδή η εκάστοτε κυβέρνηση μπορεί να επιλέγει πρόσωπο της δικής της επιλογής (και επιρροής;) για την θέση αυτή. Κατά την γνώμη μας, αυτή η θέση θα πρέπει να είναι πολυετής και να δίνεται σε άνθρωπο της αγοράς και γνώστη των τεχνοκρατικών και ανταγωνιστικών πρακτικών.

Στο τρίτο σημείο, πρέπει να αποδεχθούμε ότι το να ζητάμε να υπάρξει σοβαρό καταναλωτικό κίνημα στην χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας ίσως να είναι ουτοπικό αλλά μόνο αν υπάρξει μια σοβαρή, ανεξάρτητη και δυναμική οργάνωση καταναλωτών, τότε μόνο ο καταναλωτής (δηλαδή όλοι εμείς!) θα μπορέσει να εφαρμόσει πρακτικά πίεση σε εταιρείες που πουλάνε ανεξήγητα ακριβά τρόφιμα.

Αυτά τα τρία στοιχεία θα πρέπει να μας απασχολήσουν αν θέλουμε να ασχοληθούμε σοβαρά με τα αίτια της ακρίβειας στον τομέα των τροφίμων.

Τέλος, για να υπάρξει άμεσα μια ανακούφιση των καταναλωτών θα πρέπει να μηδενιστεί ο ΦΠΑ σε τρόφιμα πρώτης ανάγκης. Και ούτε εδώ δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό, ας δούμε τα ποσοστά ΦΠΑ σε άλλες χώρες της ΕΕ και ας τους μιμηθούμε μειώνοντας τον ΦΠΑ. Απλά και άμεσα. Και μετά, ας δούμε τα παραπάνω τρία σημεία.

* Ο Γιάννης Ζαμπετάκης είναι Πρόεδρος Βιολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Λίμερικ, Ιρλανδία
([email protected], @yanzabet)

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr