#Ι can’t breathe: H αλληλεγγύη όπλο των αθλητών

«Όσο μεγάλωνα τι νομίζετε ότι έβλεπα; Ο Χριστός είναι λευκός. Ο σούπερ μαν είναι λευκός. Ο πρόεδρος είναι λευκός. Οι άγγελοι είναι λευκοί. Ο Άγιος Βασίλης είναι λευκός. Αυτή είναι η χειρότερη πλύση εγκεφάλου. Είναι το μεγαλύτερο ψέμα που έχει ειπωθεί ποτέ σε παιδιά. Κάθε χρόνο αγοράζεις δώρα στα παιδιά σου και τα αφήνεις να νομίζουν ότι τους τα φέρνει ένας λευκός ηλικιωμένος με ροζ μάγουλα. Τα κάνεις να πιστεύουν πως όλα τα καλά πράγματα δεν μπορεί παρά να έρχονται από κάποιον λευκό». Tα παραπάνω λόγια ανήκουν στον Μοχάμεντ Άλι, έναν πυγμάχο που πέρασε στη σφαίρα του μύθου όχι μόνο για τις ικανότητές του μέσα στο ρινγκ, αλλά και για τη στάση και τα λόγια του έξω από αυτά. Όσο ο επαγγελματισμός αλλάζει το DNA του αθλητισμού, τόσο λιγότεροι είναι οι εκπρόσωποί του που μιλούν για κοινωνικά ζητήματα. Η δολοφονία του Φλόιντ από αστυνομικό όμως ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.

Το ποδόσφαιρο στα βήματα του Κάπερνικ

Όταν στις 26 Αυγούστου του 2016 ο Αφροαμερικανός παίκτης του NFL, Κόλιν Κάπερνικ, επέλεξε να εκφράσει τη διαμαρτυρία του για την εκτεταμένη αστυνομική βία και τον συστημικό ρατσισμό μένοντας σκυμμένος κατά την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου, μάλλον δεν περίμενε ότι η κίνησή του θα πάρει τόσο μεγάλη έκταση. Ο Κάπερνικ συγκέντρωσε φανατικούς υποστηρικτές, όπως ο Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ, αλλά και πολέμιους. Ανάμεσά τους ήταν και ο Ντόναλντ Τραμπ. Τέσσερα χρόνια μετά ο Τραμπ ετοιμάζεται να κατεβάσει τον στρατό για την διάλυση των διαδηλώσεων που προκάλεσε η αστυνομική καταστολή. Και η κίνηση του Κάπερνικ βρίσκει ανταπόκριση σε όλον τον κόσμο.

Η εικόνα με τους παίκτες της Λίβερπουλ να γονατίζουν στο κέντρο του γηπέδου έκανε το γύρο του πλανήτη. Στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης του συλλόγου συνοδεύτηκε με τη φράση #BlackLivesMatter, η οποία έχει κατακλύσει τις τελευταίες μέρες το παγκόσμιο διαδίκτυο. Ο αρχηγός Τζόρνταν Χέντερσον και παίκτες παγκόσμιας κλάσης όπως ο Βίρχιλ Φαν Ντάικ και ο Τρεντ Αλεξάντερ Άρνολντ «ανέβασαν» τη φωτογραφία στους λογαριασμούς τους. Πέραν του πολύ δυνατού μηνύματος, η Λίβερπουλ ανήκει σε αμερικανική εταιρεία, η οποία επίσης έχει το πλειοψηφικό πακέτο των Μπόστον Ρεντ Σοξ. Επομένως, η κίνηση αποκτά μεγαλύτερη σημασία.

The entire squad knelt in Anfield’s centre circle ahead of today’s training session in a powerful show of support for the #BlackLivesMatter movement.

Unity is strength: https://t.co/2BN18U4jIY pic.twitter.com/oVE5RgNMmh

— Liverpool FC (at ) (@LFC) June 1, 2020

Πριν το γονάτισμα των «Κόκκινων» του Μέρσεϊσαϊντ, οι κινήσεις ποδοσφαιρικής αλληλεγγύης ξεκίνησαν από τα γήπεδα της Γερμανίας. Ο Τζέιντον Σάντσο της Ντόρτμουντ σκόραρε απέναντι στην Πάντερμπορν και αποκάλυψε ένα μπλουζάκι που έγραφε «δικαιοσύνη για τον Τζορτζ Φλόιντ», για να δεχθεί την κίτρινη κάρτα του διαιτητή. Ανάλογο μήνυμα αποκάλυψε και ο συμπαίκτης του, Ασράφ Χακίμι. Ο Μάρκους Τουράμ, γιος του Λίλιαν Τουράμ, σκόραρε στο ματς της Γκλάντμπαχ με την Ουνιόν Βερολίνου και γονάτισε όπως ο Κάπερνικ. Έμεινε για πέντε δευτερόλεπτα στη στάση αυτή, πριν σηκωθεί. Ο επίσημος λογαριασμός της ομάδας του στο twitter δημοσίευσε τη φωτογραφία με λεζάντα: «Δεν χρειάζεται εξήγηση». «Έστειλε ένα μήνυμα κατά του ρατσισμού, το οποίο φυσικά όλοι υποστηρίζουμε. Πιστεύω ότι ο καθένας πρέπει να σκέφτεται όπως εκείνος», δήλωσε ο προπονητής του, Μάρκο Ρόζε.

Ο Γουέστον ΜακΚένι, Αμερικανός αμυντικός της Σάλκε, φόρεσε ένα περιβραχιόνιο που έγραφε «δικαιοσύνη για τον Τζορτζ». «Αισθάνθηκα ότι είναι υποχρέωση και καθήκον μου, κυρίως από τη στιγμή που είμαι Αμερικανός και βλέπω την κατάσταση στη χώρα μου. Θεώρησα ότι ήταν η καλύτερη πλατφόρμα για να ευαισθητοποιήσω τον κόσμο», δήλωσε στη συνέχεια, για να προσθέσει:  «Υπάρχουν υπερβολικά πολλές κοινωνικές αδικίες και υπερβολικά πολλά περιστατικά αστυνομικής βίας όταν λένε “ήταν ατύχημα”. Ένα ατύχημα συμβαίνει μία-δύο φορές, αλλά όταν κάτι γίνεται τόσες πολλές φορές όπως συνέβη τώρα, δεν μπορούμε πια να το παραβλέπουμε». Η Γερμανική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία πήρε επίσης θέση κατά του ρατσισμού, ξεκαθαρίζοντας πως η κίτρινη κάρτα στον Σάντσο δόθηκε επειδή έβγαλε τη φανέλα του κι όχι εξαιτίας της μπλούζας που φορούσε. «Είναι απαράδεκτο όταν οι άνθρωποι υφίστανται διακρίσεις λόγω του χρώματος του δέρματός τους», είπε ο πρόεδρος Φριτζ Κέλερ. Προσωπικότητες από άλλα αθλήματα, όπως ο Βρετανός πιλότος της Formula 1 Λούις Χάμιλτον και η τενίστρια Σερένα Γουίλιαμς, δήλωσαν επίσης το «παρών».

O Σάντζεϊ Μπαντζάρι, πρόεδρος του αγγλικού αντιρατσιστικού οργανισμού Kick it Out, προέτρεψε κάθε ποδοσφαιριστή να ακολουθήσει τη στάση τους. «Κάθε ποδοσφαιριστής πρέπει να το κάνει. Οι ίδιες οι ομάδες θα έπρεπε να το κάνουν. Είδατε τον πανηγυρισμό του Έρλινγκ Χάαλαντ μετά το πρώτο ματς, όταν όλοι στη Μπορούσια Ντόρτμουντ πανηγύρισαν κρατώντας αποστάσεις. Μπορούσαν όλοι να γονατίσουν. Δεν έχει να κάνει με τους μαύρους ή τους μιγάδες. Μας αφορά όλους. Ο ρατσισμός διαβρώνει την κοινωνία και βγαίνουμε όλοι πληγωμένοι. Ο καθένας θα έπρεπε να δείχνει την αλληλεγγύη και την απέχθειά του γι’ αυτό. Θα ήθελα να ενθαρρύνω τους παίκτες να διαμαρτυρηθούν αν το θέλουν, αλλά να το κάνουν με τρόπο που δεν τους εκθέτει σε αχρείαστες ποινές».

Στην έδρα του Τραμπ

Τα ποδοσφαιρικά μηνύματα ήταν εκείνα που άγγιξαν περισσότερο την ευρωπαϊκή πλευρά, όμως το κίνημα που έχει αναπτυχθεί στις ΗΠΑ είναι περισσότερο εντυπωσιακό. Μεγαλύτερη ίσως διάσταση από όλες, πήρε η τοποθέτηση του Μάικλ Τζόρνταν, του παγκόσμιου θρύλου του ΝΒΑ, ο οποίος στο παρελθόν έχει «κατηγορηθεί» για το ότι δεν παίρνει θέση στα φλέγοντα ζητήματα. «Είμαι βαθιά λυπημένος, πονάω πραγματικά και είμαι θυμωμένος. Βλέπω και αισθάνομαι τον πόνο του καθενός, την προσβολή και την αγανάκτηση. Στέκομαι στο πλευρό όσων καταδικάζουν τον βαθιά ριζωμένο ρατσισμό και τη βία σε ανθρώπους λόγω του χρώματος. Έχουμε περάσει αρκετά», είπε χαρακτηριστικά, ζητώντας πίεση για τη δημιουργία μιας συστημικής αλλαγής. «Για μία φορά μην το κάνεις. Μην προσποιείσαι ότι δεν υπάρχει πρόβλημα στην Αμερική. Μην γυρίζεις την πλάτη σου στον ρατσισμό. Μη δέχεσαι να παίρνουν τις αθώες ζωές. Μην ψάχνεις άλλες δικαιολογίες. Μη θεωρείς ότι αυτό δεν σε αγγίζει. Μην καθίσεις σιωπηλός. Μην πιστεύεις ότι δεν μπορείς να γίνεις μέλος αυτής της αλλαγής. Ας γίνουμε όλοι μέλη αυτής της αλλαγής», έγραψε από την πλευρά του ο Έλληνας σταρ και περσινός MVP, Γιάννης Αντετοκούνμπο. Aπό τους πρώτους που αντέδρασαν ήταν και σούπερσταρ ΛεΜπρον Τζέιμς, ενώ η Ένωση Προπονητών του ΝΒΑ το πήγε ένα βήμα παρακάτω και ίδρυσε ειδική επιτροπή, επιφορτισμένη με την πρόταση λύσεων για την αντιμετώπιση του ρατσισμού και της φυλετικής αδικίας.

Οι τοποθετήσεις μέσω Social Media των παικτών του ΝΒΑ και των άλλων αμερικανικών αθλημάτων πήραν τη μορφή χιονοστιβάδας. Aρκετοί ήταν εκείνοι που δεν αρκέστηκαν σε μία τοποθέτηση, αλλά πήδηξαν τα οδοφράγματα και πήραν μέρος στις διαδηλώσεις. Ο Τζέιλεν Μπράουν των Σέλτικς οδήγησε 15 ώρες από τη Βοστώνη στην Ατλάντα για να συμμετέχει στη διαδήλωση της πόλης. Δίπλα του βρέθηκε και ο Μάλκολμ Μπρόγκντον των Ιντιάνα Πέισερς, ο οποίος δήλωσε πως ο παππούς του που έκανε πορεία δίπλα στον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ θα ήταν περήφανος. Ο κυνηγημένος από τον Ερτογάν Ενές Καντέρ, οδήγησε επίσης 20 ώρες για να βρεθεί στην πρώτη γραμμή των διαμαρτυριών. Ονόματα παγκόσμιας κλάσης, όπως ο Τομ Μπρέιντι, βγήκαν μπροστά και στήριξαν την μακροσκελή ανακοίνωση της Ένωσης Παικτών ζητώντας από το κράτος να σταματήσει την ασυλία στους αστυνομικούς που κάνουν κατάχρηση εξουσίας.

Ακόμα και διοικητικοί ηγέτες, όπως ο πρόεδρος των Τορόντο Ράπτορς, Μασάι Ουτζίρι, πήραν θέση. Ο Εκτελεστικός Διευθυντής των Σαν Φραντσίσκο 49ερς ανακοίνωσε ότι θα δωρίσει ένα εκατομμύρια δολάρια σε οργανισμούς που δίνουν μια ευκαιρία σε παιδιά από τα γκέτο, τιμώντας με αυτόν τον τρόπο τη μνήμη του Φλόιντ. Κοινή ανακοίνωση επέλεξαν και οι παίκτριες του ΝΒΑ γυναικών, συνδυάζοντας το μήνυμα με φωτογραφίες παικτριών που ζητούν αλλαγή στις ΗΠΑ.

Oι «φωνές» των αθλητών αυξάνονται συνεχώς, δείχνοντας τον δρόμο.