Η Λίνα Μενδώνη και η παρέα του Υπουργείου Πολιτισμού

Κάθε σύστημα εξουσίας αποσκοπεί στην εδραίωσή του είτε μέσω της υλοποίησης των προγραμματικών του δεσμεύσεων είτε με αναφορές σε συγκεκριμένα ιδεολογικά προτάγματα. Η προσήλωση στις κάθε είδους καρέκλες εξουσίας γίνεται επικίνδυνη όταν δεν συνδέεται με την εφαρμογή πολιτικών αλλά με τη δημιουργία ενός δικτύου πελατειακών σχέσεων το οποίο συνδέεται με δεσμούς συναλλακτικούς. 

Στην περίπτωση του υπουργείου Πολιτισμού μάλλον μιλάμε για τη δεύτερη εκδοχή καθώς η νυν υπουργός όχι μόνο έχει διατελέσει επί πολλά χρόνια γενική γραμματέας αλλά επιπλέον φαίνεται ότι αρέσκεται στη δημιουργία και την εδραίωση ιδιοκτησιακών και παρεΐστικων λογικών στη διαχείριση της εξουσίας, ειδικά στον χώρο της πολιτιστικής κληρονομιάς τον οποίο θεωρεί προνομιακό χώρο δραστηριοποίησής της.

Πολλά λοιπόν από τα πρόσωπα που περιβάλλουν τη Λίνα Μενδώνη επιβιώνουν από το 2000 έως και σήμερα.

• Η –νυν άμισθη– συνεργάτιδά της Νικολέττα Διβάρη-Βαλάκου διατέλεσε επί χρόνια διευθύντρια της πιο νευραλγικής υπηρεσιακής μονάδας του υπουργείου: της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Σε αυτήν τοποθετούνταν πάντοτε χωρίς επιλογή και αξιολόγηση καθώς συμμετείχε ως δοτό μέλος του Υπηρεσιακού Συμβουλίου των Αρχαιολόγων και αυτομάτως «βαφτιζόταν» διευθύντρια. Η νυν διευθύντρια της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Ελενα Κουντούρη κατέλαβε τις θέσεις ευθύνης της μετά το 2007 χωρίς ποτέ να αξιολογηθεί ή να κριθεί, όπως συνέβαινε με τους άλλους συναδέλφους της από το οικείο υπηρεσιακό συμβούλιο.

• Η Βασιλική Παπαγεωργίου, νυν διευθύντρια της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, υπήρξε επί χρόνια συνεργάτιδα του γραφείου της κ. Μενδώνη. Τοποθετήθηκε το 2011 χωρίς αξιολόγηση ή κρίση διευθύντρια της 1ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, ξεπερνώντας και υπερπηδώντας δεκάδες άλλους συναδέλφους της στην επετηρίδα χωρίς να διαθέτει κάποιο «βαρύ» βιογραφικό, όπως συνήθως παρατηρείται στους λοιπούς υπαλλήλους του κλάδου των αρχαιολόγων.

• Η Ευγενία Μπεντερμάχερ-Γερούση είναι άλλη μία έμπιστη της υπουργού. Oι φιλικές σχέσεις των δύο γυναικών ανάγονται στα τέλη της δεκαετίας του ’90 όταν τοποθετείται προϊσταμένη της Γραμματείας του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Το 2000 τη διορίζει προϊσταμένη της Μονάδας Α της τότε Διαχειριστικής Αρχής του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Πολιτισμός». Πλέον είναι διευθύντρια της Διεύθυνσης Εθνικού Αρχείου Μνημείων. Παράλληλα είναι και μέλος της Ομάδας Εργασίας χάραξης πολιτικής του ΥΠΠΟΑ για τον σχεδιασμό του ΕΣΠΑ 2021-2027 (ΑΔΑ: ΨΡΕ74653Π4-8Ι5), Εθνικός συντονιστής της Ελλάδος στην UNESCO (ΑΔΑ: ΨΔ9Θ4653Π4-ΓΓ9), μέλος του ΔΣ του Μουσείου Κανελλοπούλου (ΑΔΑ: Ψ6ΛΝ4653Π4-718), μέλος του ΔΣ του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων (ΑΔΑ Ψ6ΞΨ4653Π4-Ψ6Υ). Σε όλες αυτές τις θέσεις τοποθετήθηκε τους τελευταίους μήνες και προκαλεί σε όλους την απορία πότε και πώς εκτελεί τα καθήκοντά της ως διευθύντριας. Πληροφοριακά να αναφέρουμε ότι η κ. Μπεντρεμάχερ-Γερούση ελέγχεται πειθαρχικά και ποινικά με άλλους υπαλλήλους για την καταστρεπτική πυρκαγιά που κατέκαψε το τέμενος Βαγιαζήτ στο Διδυμότειχο και κατέστρεψε ολοσχερώς τη μοναδικής σπουδαιότητας ξύλινη στέγη του μνημείου.

Τρεις στις επτά κρίσιμες διευθύνσεις λοιπόν οι οποίες συγκροτούν την κεντρική υπηρεσία του υπουργείου, εισηγούνται τα θέματα στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων και το Συμβούλιο Μουσείων, κατευθύνουν και συντονίζουν τις εφορείες αρχαιοτήτων και τα κρατικά μουσεία έχουν καταληφθεί από πιστές και μακροχρόνιες φίλες της υπουργού. Ενα πλέγμα φιλίας που ίσχυε και ισχύει ανεξαρτήτως κυβερνήσεων ως κληροδότημα βέβαια της εποχής του κραταιού σημιτικού ΠΑΣΟΚ.