Σε πρόσφατη επιστολή του προς το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, ο Παναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος ζήτησε την τοποθέτηση σταυρού, ισχυριζόμενος ότι “αλλιώς μπερδεύονται οι επισκέπτες και οι Χριστιανοί Θεσσαλονικείς”, και πως “βλέποντας μόνο το μιναρέ θεωρούν ότι πάντα ήταν μουσουλμανικός χώρος λατρείας.”
Το μνημείο, που χτίστηκε τον 4ο μ.Χ. αιώνα με προορισμό να είναι μαυσωλείο του Αυτοκράτορα Γαλέριου ή ρωμαϊκός ναός, και του οποίου τα παλαιοχριστιανικά ψηφιδωτά αποτελούν Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, είναι το μόνο που διατηρεί τον μιναρέ ανάμεσα σε όλα όσα κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής περιόδου χρησιμοποιήθηκαν ως τζαμιά.
Στην πραγματικότητα, εξωτερικά το μνημείο διαθέτει αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά και από τις τρεις ιστορικές του περιόδους: την ρωμαϊκή, με την πομπική οδό από το ανάκτορο δια μέσου της Αψίδας του Γαλερίου και την κυλινδρική κατασκευή του, τυπική των μαυσωλείων των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, την χριστιανική με το πρόσθετο ιερό στην ανατολική πλευρά, τη μεταφορά της εισόδου δυτικά και την οθωμανική με ό,τι έχει απομείνει από τον αποκεφαλισμένο από σεισμό μιναρέ, που δεν φέρει πλέον το μουσουλμανικό σύμβολο της ημισελήνου. Άλλωστε η μνημειακή αξία της Ροτόντας έγκειται στο πώς αποτυπώνει την ιστορική της διαδρομή και την πληθώρα των χρήσεων που εξυπηρέτησε στους αιώνες. Η συσκότιση γύρω από την ιστορία και το χαρακτήρα του μνημείου προκαλείται από τη διαχρονική στρατηγική της εκκλησίας να διεκδικεί κατά αποκλειστικότητα τον χώρο και να αλλοιώνει με μόνιμες κατασκευές τη μορφή του ως μνημείο.
Εμείς, οι υπογράφουσες και οι υπογράφοντες, φίλες και φίλοι της Ροτόντας ζητάμε την προστασία του μνημείου και της ιστορίας του. Καταγγέλλουμε τις προσπάθειες να δημιουργηθούν τετελεσμένα με πολιτική πίεση, με παράνομες πράξεις και με τη διαστρέβλωση δικαστικών αποφάσεων. Σε μια εποχή που ο φανατισμός έχει οδηγήσει στη θρησκευτική οικειοποίηση οικουμενικών μνημείων, όπως στην περίπτωση της Αγιασοφιάς, ζητάμε από την Ελληνική Πολιτεία να επιδείξει τον αρμόζοντα σεβασμό και η Ροτόντα να αποτελέσει ένα θετικό παράδειγμα διαχείρισης της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
*Το σχετικό ψήφισμα για τη Ροτόντα στο Avvaz.org ΕΔΩ
