Τόσο πλούσιο είναι το έργο που άφησε πίσω του, που είναι δύσκολο να διαλέξει κανείς ένα μικρό απόσπασμα για την επέτειο του θανάτου του. Ας σταθούμε λοιπόν στην αμφιβολία…
«Ευλογημένη να ‘ναι η αμφιβολία! Σας συμβουλεύω να τιμάτε χαρούμενα και προσεχτικά εκείνον που το λόγο σας εξετάζει σαν κάλπικη μονέδα! Άμποτε να ‘σαστε συνετοί και να μη δίνετε το λόγο σας με σιγουριά πάρα πολλή».
Να οι αστόχαστοι που ποτέ δεν αμφιβάλλουν. Η χώνεψη τους είναι άψογη, κι η κρίση τους αλάθευτη. Δεν πιστεύουν στα γεγονότα, πιστεύουν μόνο στον εαυτό τους. Αν χρειαστεί πρέπει αυτούς τα γεγονότα να πιστέψουν. Είναι απέραντα υπομονετικοί -με τον εαυτό τους.
Τα επιχειρήματα τ’ακούνε με αυτί σπιούνου. Στους αστόχαστους που ποτέ δεν αμφιβάλλουν, συνταιριάζουν οι στοχαστικοί που ποτέ δεν ορούνε. Τούτοι αμφιβάλλουν όχι για να πάρουν μιαν απόφαση, αλλά για να μην πάρουν απόφαση καμιά.
Τα κεφάλια τους τα χρησιμοποιούνε μόνο για να τα κουνάνε. Με σκοτισμένο πρόσωπο ειδοποιούν τούς επιβάτες των καραβιών που βουλιάζουν, πως το νερό είν’ επικίνδυνο. Κάτω απ’ του δήμιου το μπαλτά αναρωτιούνται αν δεν είναι άνθρωπος κι αυτός. Μουρμουρίζουν σκεφτικά πως «το θέμα δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμα», και πηγαίνουνε να πέσουν. Μοναδική τους δράση, ο δισταγμός. Αγαπητή τους φράση: «Δεν είναι ακόμα ώριμο για συζήτηση».
Γι’ αυτό, αν παινεύεις την αμφιβολία μην παινέψεις την αμφιβολία που καταντάει απελπισία! Τι ωφελεί η αμφιβολία εκείνον που δε μπορεί ν’ αποφασίσει; Μπορεί να πράξει λάθος όποιος δε γυρεύει πολλούς λόγους για να δράσει. Μα οποίος πάρα πολλούς γυρεύει, μένει άπραγος την ώρα του κινδύνου. Εσύ, που είσαι αρχηγός, μην ξεχνάς πως έγινες ό,τι είσαι, επειδή είχες αμφιβάλει γι’ άλλους αρχηγούς! Άσε λοιπόν αυτούς που οδηγείς ν’ αμφιβάλλουν κι εκείνοι».
Αποσπάσματα από το βιβλίο του Μπέρτολτ Μπρέχτ: Εγκώμιο στην αμφιβολία, Μετάφραση: Μάριος Πλωρίτης, Εκδ. Θεμέλιο.
