"Ο λαβύρινθος του Πάνα" του Γκιγιέρμο ντελ Τόρο επιστρέφει στους κινηματογράφους

Το 1944, μετά την επικράτηση του Φράνκο, ένα μικρό κορίτσι ταξιδεύει στην ύπαιθρο της βόρειας Ισπανίας με τη μητέρα του προκειμένου να συναντηθούν με τον πατριό του. Το κορίτσι ζει σ’ ένα φανταστικό κόσμο που έχει δημιουργήσει και δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα. Το φασιστικό καθεστώς είναι στο απόγειό του στη μεταπολεμική Ισπανία, κι εκείνη επιλέγει να κρυφτεί στον δικό της μύθο.

Η πρώτη μεγάλη επιτυχία του Γκιγιέρμο Nτελ Τόρο, φετινού θριαμβευτή των Όσκαρ με την ταινία «Η Μορφή του Νερού», επιστρέφει στη μεγάλη οθόνη μετά από πολλά χρόνια για να μας μαγέψει και πάλι. Η ταινία είχε προταθεί για έξι βραβεία Όσκαρ (μεταξύ των οποίων και Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας για το Μεξικό) και τελικά κέρδισε τρία: Καλύτερης Φωτογραφίας, Καλύτερου Σχεδιασμού Παραγωγής και Καλύτερου Μακιγιάζ.

Σημείωμα του Σκηνοθέτη

«Ο Λαβύρινθος του Πάνα» διαδραματίζεται την εποχή του Φράνκο, μετά τον εμφύλιο, οπότε έχει να κάνει με τον φασισμό. Όχι άμεσα μα έμμεσα, κάπως κωδικοποιημένα, γιατί προτιμώ τις ταινίες που απαιτούν σκέψη από τη μεριά του θεατή. Για μένα, ο φασισμός αντιπροσωπεύει τον υπέρτατο τρόμο και, γι’ αυτόν το λόγο, αποτελεί ιδανικό θέμα για ένα παραμύθι για ενήλικες. Το πραγματικό τέρας της ταινίας είναι ο Λοχαγός Βιντάλ κι όχι τα τέρατα που ζουν στον λαβύρινθο.

Ο Ισπανός ζωγράφος Γκόγια ασκούσε πάντα μεγάλη επίδραση πάνω μου, ειδικά οι «μαύροι πίνακές» του οι οποίοι είναι, κατά τη γνώμη μου, και οι πιο εντυπωσιακοί. Για παράδειγμα, ο πίνακας με τον Κρόνο που καταβροχθίζει τον γιο του υπήρξε η κυριότερη πηγή έμπνευσης για τον Χλωμό Άντρα, έναν από τους βασικούς χαρακτήρες του λαβύρινθου.

Μαζί με τον Εουχένιο Καμπαγέρο, τον υπεύθυνο για τον σχεδιασμό παραγωγής, φτιάξαμε τα πάντα: από τη μικρότερη γωνιά μέχρι ολόκληρη κρεβατοκάμαρα. Συνολικά, κατασκευάσαμε 34 διαφορετικά σκηνικά, το ένα πιο λεπτομερές από το άλλο. Ο Εουχένιο έκανε καταπληκτική δουλειά!

Για να απαθανατίσω σωστά τον συγκεκριμένο «κόσμο», ήταν απαραίτητο να δώσουμε μεγάλη προσοχή στον φωτισμό της ταινίας. Με τον Γκιγιέρμο Ναβάρο, τον διευθυντή φωτογραφίας και παλιό μου φίλο, καταλαβαινόμαστε στην εντέλεια. Ξέραμε ότι έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε το σκοτάδι προκειμένου να δημιουργήσουμε την αίσθηση του κακού που παραμονεύει στις σκιές. Έπρεπε, επίσης, να απεικονίσουμε τον πραγματικό κόσμο και τον φανταστικό με διαφορετικό τρόπο. Ο πρώτος έπρεπε να είναι κρύος, γεμάτος ευθείες και διαγώνιες γραμμές, ενώ ο δεύτερος έπρεπε να είναι πολύ πιο ζεστός, χρυσαφένιος και γεμάτος καμπύλες.

Για τον Φαύνο, ήθελα να χρησιμοποιήσω οργανικά υλικά: το κάτω μέρος του σώματός του να είναι καλυμμένο με φύλλα και κλαδιά σαν να είναι πραγματικά μέρος της φύσης. Δημιουργήσαμε μία καινούρια τεχνική ειδικών εφέ: προκειμένου να φαίνεται όσο το δυνατόν πιο «αληθινός» όλα έγιναν στα γυρίσματα με την βοήθεια animatronics και, ουσιαστικά, δεν χρησιμοποιήσαμε καθόλου ψηφιακά εφέ.

Όταν ο Νταβίντ Μαρτί ολοκλήρωσε το σχέδιο του Χλωμού Άντρα φτιάχνοντας την προτομή του, το πρόσωπό του μου φάνηκε πολύ ανθρώπινο. Τότε, σχεδίασα ένα «κενό» πρόσωπο και ζήτησα από τον Νταβίντ να αφαιρέσει όλα τα χαρακτηριστικά από το υπέροχο γλυπτό του. Τοποθέτησα τα μάτια στις παλάμες του Χλωμού Άντρα, τις οποίες θα άνοιγε μπροστά στο πρόσωπό του όπως το παγόνι ανοίγει τα φτερά του, κι έτσι γεννήθηκε το πιο σουρεαλιστικό τέρας. Ανεξάρτητα από όλα τα ειδικά εφέ που χρησιμοποιήσαμε, αυτά τα δύο πλάσματα δε θα έκαναν ποτέ την ίδια εντύπωση χωρίς την ερμηνεία του φίλου μου, του Νταγκ Τζόουνς, ενός επαγγελματία μίμου που είχε παίξει στο “Hellboy”.

Πάντα προτιμούσα οι ταινίες μου να μην ανήκουν μόνο σ’ ένα κινηματογραφικό είδος. Για παράδειγμα, να συνδυάζεται ο τρόμος με ένα ιστορικό υπόβαθρο. Για μένα, «Ο Λαβύρινθος του Πάνα» είναι ένα δράμα με μυθολογικά και παραμυθένια στοιχεία που εκτυλίσσεται σε συνθήκες πολέμου. Πάνω απ’ όλα, η ταινία βασίζεται σε μια πολύ συγκινητική, δραματική ιστορία. Μια ιστορία που θέτει πανανθρώπινα ερωτήματα τα οποία, θέλω να πιστεύω ότι μας αφορούν όλους.