Ο Μπίσμαρκ, ο Φάινμαν και οι ελέφαντες πίσω από τις τριανταφυλλιές

Η ρήση αυτή που αποδίδεται στον Μπίσμαρκ, έχει την έννοια ότι ο «καθηγητής» για να «αποφασίσει» χρειάζεται data, κι άλλα data, και μετά άλλα data, κοκ.

Διστάζει, αργοπορεί να λάβει την απόφαση, γιατί γνωρίζει ότι μια «απόφαση» δεν μπορεί να είναι ποτέ σωστή ή λάθος, ή αυτό που είναι σωστό σήμερα, είναι λάθος αύριο και αντίστροφα. Η θέση του επιστήμονα, του κατά Μπίσμαρκ «καθηγητή»,  απαιτεί  τον μέγιστο δυνατό αριθμό δεδομένων. Που και πάλι δεν αρκούν. Και δεν θα αρκούν ποτε. Τουλάχιστον για τους αξιοπρεπείς επιστήμονες.

Αντίθετα η πολιτική απαιτεί γρήγορες, άμεσες, αποφάσεις που έχουν μόνο ένα σκοπό. Να εξυπηρετήσουν τα κοινωνικά συμφέροντα και  το πολιτικο-ιδεολογικο αφήγημα της κάθε πολιτικής παράταξης. Στην πολιτική δεν υπάρχουν καθολικότητες. Στη πολιτική δεν χωρούν αντικειμενικότητες και πολύ περισσότερο διαψευσιμότητες. Στην πολιτική όποιο κοινωνικό στρώμα ευνοηθεί, θα ευνοηθεί εις βάρος κάποιου άλλου και αντίστροφα.

Από τις αλήστου μνήμης εποχές, όπου οι «ειδικοί», οι «εμπειρογνώμονες», οι «τεχνοκράτες»  μας συνιστούσαν τα ευλογημένα μνημόνια.

Από τις εποχές που ο Τόμσεν, η Βελκουλέσκου, ο Παπαδήμος και οι θλιβεροί χειροκροτητές τους, ρητόρευαν δεν είναι που γίνεσαι φτωχός, είναι που δεν έχεις εντρυφήσει στο τι είναι το ΑΕΠ.

Από τις εποχές  που «μελέτες» μας «αποδείκνυαν» ότι αν η  Πολιτεία δώσει ένα επίδομα στον κοινωνικά αδύναμο, ποτίζει τα «λεφτόδεντρα» και τον εξωθεί στην ακολασία της τεμπελιάς. Μέχρι σήμερα…

Θα μου πεις τα οικονομικά είναι πιο ευκολοχώνευτα από τη Μοριακή Βιολογία. Δίκιο θα έχεις. Και έτσι εδώ, το πιο εύπεπτο παραμύθι-ανέκδοτο είναι να κρυφτεί η πολιτική πίσω από την «επιστήμη». Ένας υπέροχος συνδυασμός του Πρίγκιπα που σώζει τη Χιονάτη και των  ελεφάντων που κρύβονται πίσω από μια τριανταφυλλιά, απλώς γιατί έχουν το ίδιο χρώμα.

Επιστήμη, βέβαια, είναι αυτή που παράγει αντικειμενική και διαψεύσιμη γνώση. Γνώση που υπόκειται σε δημόσια διαδικασία ελέγχου. Αυτή δηλαδή που ανήκει  στη δημόσια σφαίρα της κοινωνικής ζωής.

Η επιστήμη απαιτεί το κοινό να μην δεκτικό και παθητικό, να μην ραίνει με ανθοπέταλα, να διατυπώνει ενεργά τη κρίση του, για την ουσία της άποψης που κοινοποιείται.

Επιστήμη δεν είναι να ρητορεύεις ότι δεν υπάρχουν μελέτες που να «αποδεικνύουν» ότι η μετάληψη-είτε αφορά τη θεια κοινωνία, είτε το παγωτό φράουλα- από το ιδιο κουτάλι δεν μεταδίδει τον ιο. Η μεταφυσική είναι ψευδοεπιστήμη του κερατά. Είναι εξόχως πολιτική η «επιστημονική» συναίνεση  ότι  ο κάθε πιστός μπορεί να  γλείφει τα σάλια του διπλανού του, αλλά ο ιός δεν μεταδίδεται γιατι εκείνη την ωρα προσεύχεται.
Αν σοκάρει ο όρος ψευδοεπιστήμη, μπορείτε εναλλακτικά να το πειτε πολιτική. Δεν κρύβονται οι ελέφαντες πίσω από τις τριανταφυλλιές «ειδικοι» μου.

Δεν θα αποφανθώ εγω αν ο Richard Feynman ήταν ο μεγαλύτερος επιστήμονας του 20ου αιώνα. Αλλά ήταν σίγουρα ενας από τους πιο λαμπρούς δάσκαλους της επιστήμης. Και στη μνημειώδη ομιλία του, το 1966,  στη National Science Teachers Association έδωσε τον πλέον επικό ορισμό της επιστήμης. «Επιστήμη είναι η πίστη στην άγνοια των ειδικών»

Όλα τα υπόλοιπα είναι… πολιτική.

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr