Οι μαύρες τρύπες μπορούν να “καταπιούν” αστέρες σε λίγες ημέρες

Νέα ευρήματα ήρθαν στο φως για τις “μαύρες τρύπες”. Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Τζόρτζια των ΗΠΑ, φαίνεται ότι μια μαύρη τρύπα μπορεί να καταπιεί μέσα σε λίγες ημέρες αστέρες που παγιδεύονται στο βαρυτικό τους πεδίο.

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως η μαύρη τρύπα χρειάστηκε ελάχιστα 24ωρα για να «καταπιεί» τον αστέρα, έπειτα από σχετική προσομοίωση που έτρεξαν.

Λόγω των τεράστιων βαρυτικών έλξεων που ασκεί μία μαύρη τρύπα, οποιοσδήποτε αστέρας βρεθεί σε απόσταση μικρότερη από μία τιμή γνωστή ως όριο Roche είναι καταδικασμένος να χαθεί για πάντα. Η εξαφάνισή του γίνεται μέσω ενός φαινομένου που ονομάζεται «παλιρροϊκή διάσπαση»: το ισχυρό πεδίο παραμορφώνει τον αστέρα, συμπιέζοντάς τον από τη μία πλευρά και επιμηκύνοντάς τον από την άλλη, ώστε θερμό αέριο από την αστρική ύλη να δημιουργήσει βαθμηδόν έναν δίσκο γύρω από τη μαύρη τρύπα. Στη συνέχεια, η μαύρη τρύπα μπορεί να καταπιεί τα απομεινάρια του άστρου, μέχρι να μην απομείνει τίποτα.

Κατά κανόνα, χρειάζεται να περάσουν μερικά χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί η «παλιρροϊκή διάσπαση» και η πλήρης εξαφάνιση ενός άστρου. Σύμφωνα όμως με την προσομοίωση των Αμερικανών επιστημόνων, όταν ο αστέρας βρεθεί σε απόσταση «αναπνοής» από τη μαύρη τρύπα, τότε ένα φαινόμενο που ονομάζεται σχετικιστική μετάπτωση προκαλεί μια μικρή μεταβολή της αστρικής τροχιάς, με συνέπεια ο σχηματισμός του δίσκου να γίνεται μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας. Από εκεί κι ύστερα, όλα τα απομεινάρια του άστρου θα εξαφανισθούν σε λίγα 24ωρα.

Στον αντίποδα, μία άλλη ομάδα Ιταλών αστρονόμων από το πανεπιστήμιο του Μιλάνο εντόπισε μία μαύρη τρύπα που… απολαμβάνει αργά το «γεύμα» της, «τρώγοντας» μια κουταλιά από τον αστέρα ανά δεκαετία. Η μαύρη τρύπα βρίσκεται στον γαλαξία IC 3599, σε απόσταση 300 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη, ενώ για τη μελέτη τους οι αστρονόμοι βασίσθηκαν σε δεδομένα από τρία διαφορετικά τηλεσκόπια.

Ένα από αυτά ήταν το γερμανικό τηλεσκόπιο διαστημικό Rosat, το οποίο τη δεκαετία του ’90 κατέγραψε μία λάμψη στον γαλαξία η οποία, αν και αρχικά αποδόθηκε στην «παλιρροϊκή διάσπαση» ενός αστέρα από την τοπική μαύρη τρύπα, στην πορεία διαπιστώθηκε πως η έντασή της ήταν μικρότερη από την αναμενόμενη. Παρόμοιες λάμψεις «είδε» στον IC 3599 και το τηλεσκόπιο Chandra της NASA το 2002, όπως και το Swift ακόμη πιο πρόσφατα.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η ομοιότητα των τριών φαινομένων αποκλείει την πιθανότητα να αντιστοιχεί η καθεμία και στην «παλιρροϊκή διάσπαση» ενός διαφορετικού αστέρα. Αντίθετα, υποστηρίζουν, αυτό που συμβαίνει είναι πως υπάρχει ένας αστέρας με τροχιά τέτοιας εκκεντρότητας, που περίπου ανά δεκαετία περνά τόσο κοντά από τη μαύρη τρύπα ώστε αυτή να «τσιμπολογά» ένα μέρος της μάζας του. Οι αστρονόμοι υπολογίζουν πως, με τον ρυθμό… κατανάλωσης της μαύρης τρύπας, το άστρο θα εξαφανισθεί πλήρως σε 10.000 χρόνια.