Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ, περισσότερο από ποτέ. Για πρώτη φορά αντιμέτωπο με τον εαυτό του. Το χαρισματικό παιδί της εξουσίας, είναι πια ένας μεσήλικας με πολιτική κλιμακτήριο. Αναπολεί τον έρωτα με την κοινωνία που χάθηκε, δείχνει να οργίζεται για όσα άφησε να περάσουν, αλλά ελπίζει κρυφά σε μια δεύτερη νεότητα.
Για πρώτη φορά το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται μπροστά στο μη-ΠΑΣΟΚ. Στην ανάγκη να γίνει κάτι άλλο ή πολλά άλλα. Η προσωπολατρία που οδήγησε το ΠΑΣΟΚ επιτυχώς ως την δεκαετία του 2000, χάνεται μαζί με την ευημερία με την οποία ταυτίστηκε. Δεν έχει τίποτα να αγιοποιήσει, τίποτα να πιστέψει και κυρίως τίποτα να υποσχεθεί. Μοιραία θα επανακαθοριστεί.
Αυτό που συμβαίνει τον τελευταίο μήνα στο κόμμα του Ανδρέα Παπανδρέου μπορεί να μην προήλθε από πολιτική ανησυχία και ιδεολογική ανάλυση, αλλά ίσως οδηγηθεί σε αυτά μέσα από μια ανάγκη απλής επιβίωσης.
Η αναταραχή στο ΠΑΣΟΚ είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων. Της γενικότερης κρίσης, της φυσικής γήρανσης, της έλλειψης θεσμικών δικλίδων που θα έφερναν την ανανέωση, της εξουσίας και σίγουρα φιλοδοξιών.
Αυτοί που θα γκρεμίσουν το ΠΑΣΟΚ αύριο, ίσως να μην είναι ιδεολογικοί πρόσκοποι. Ίσως κινηθούν από τα πιο ταπεινά κίνητρα της προσωπικής φιλοδοξίας. Αλλά ίσως μοιραία, κινητοποιήσουν εξελίξεις που ως σήμερα δεν ενεργοποίησαν τα βαριά χαρτιά της πολιτικής.
Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ, έτοιμο να πάει αλλού. Αφού επιδοθεί ίσως σε αυτοκριτική, κλάματα και πιθανόν σε κανιβαλισμό. Μαζί με το ΠΑΣΟΚ θα συμπαρασυρθούν όλα τα κόμματα της μεταπολίτευσης. Η εσωκομματική βία μπορεί να γίνει η μαμή της κομματικής ιστορίας.
Τα κόμματα δεν μπορούν να λειτουργήσουν όπως παλιά. Δεν πρόκειται για κάποια κομματική μεγαλοψυχία, αλλά για μια θλιβερή πραγματικότητα που θα αναγκαστούν να αποδεχθούν. Το ΠΑΣΟΚ μάλλον θα βρεθεί πρώτο σε αυτή την μέγκενη της ανάγκης.
Οι εξελίξεις που ξεκινάνε θα έχουν ως παίκτες τους πάντες. Ξεθωριασμένες πολιτικές προσωπικότητες, πολιτικούς με επάγγελμα ΠΑΣΟΚ, ανησυχούντες, φιλόδοξους σωτήρες, ανόητους φαφλατάδες, μεγαλοσχήμονες της άγνοιας, πολιτικά ώριμους. Το ερώτημα δεν είναι ποιος θα νικήσει αυτή τη φορά για να δηλώσει αμέσως μετά «το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ», αλλά πως για πρώτη φορά τα πράγματα μπορεί να πάνε αλλού.
