Πειθώ και Επίγνωση

Η Πίστη δεν είναι αποτέλεσμα πνευματικής (λογικής) επεξεργασίας δεδομένων, ούτε ηθικής αποτίμησης συμβουλών και παρεναίσεων. Η Χριστιανική Πίστη είναι κατάσταση, δεν μπορεί να Πιστεύει κάποιος χωρίς να έχει αλλάξει (εδώ χωρεί το ερώτημα εάν αυτό σημαίνει ταυτόχρονα, ότι η Πίστη ισοδυναμεί με την Σωτηρία ή εάν μεσολαβεί το Έλεος του Θεού, η απάντηση του οποίου φυσικά δεν μπορεί να προέλθει από συλλογισμό και διάλογο παρά μόνο να αναζητηθεί στα κείμενα της Θείας Αποκάλυψης).

Στα πλαίσια της αντικατάστασης της εκκλησίας του δήμου από την Εκκλησία του Χριστού, ο συλλογισμός έδωσε χώρο στην νηστεία, ο διάλογος στην προσευχή και οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων στην Θεία Λειτουργία (Λατρεία).
Η θεμελιώδης διαφορά ανάμεσα στην εκκλησία του δήμου και στην Εκκλησία του Χριστού είναι το αίτημα της αυτάρκειας για την πρώτη για αυτό και αυτή καταλήγει στην ηθική.
Τα δύο βασικά στοιχεία του δήμου, είναι η ρητορεία και η παιδεία, τα οποία συνδέονται με τον κροίκο της πειθούς στα πλαίσια της διαδικασίας λήψης αποφάσεων. Αντίστοιχα, τα δύο βασικά στοιχεία της Ενορίας είναι Το (άρρητο) Πρόσωπο και η Πίστη με την επίγνωση ως συνδετικό κροίκο.

Ο αγώνας του δήμου έναντι του προσώπου εκφράζεται άμεσα με την πρακτική του εξοστρακισμού αλλά και του κληρωτού των αξιωμάτων, ο αγώνας δε της Ενορίας έναντι της ρητορείας εκφράζεται άμεσα με το μελωδικό της προφοράς των αμετάλλαχτων κειμένων τα οποία δεν υπόκεινται του ατομικού αυτοσχεδιασμού.
Όσο πιο κοντά βρίσκεται η αιτία της λήψης αποφάσεων, στο πρόσωπο του ρήτορα, τόσο πιο πολύ απομακρύνεται ο δήμος από τον εαυτό του (πολιτική αίρεση), όσο πάλι πιο κοντά βρίσκεται η ομολογία της Πίστης, στην κατά γράμμα νόηση κειμένων και διδασκαλιών, τόσο πιο πολύ απομακρύνεται η Ενορία από το Σώμα Του Χριστού (θρησκευτική αίρεση – προτεσταντισμός).
Η λογική της Λατρείας εξαντλείται στην διαχείριση του Άρρητου. Όπως στα μαθηματικά, οι λεγόμενοι μαγικοί (π, χρυσή τομή) αλλά και οι φανταστικοί αριθμοί δεν μπορούνε μεν να διατυπωθούνε ως αριθμοί, παρά μόνο ως αντιστοιχείες – λόγοι των, η δε ύπαρξή των κρίνεται αναγκαία, ενίοτε και ικανή, για να λυθούνε μαθηματικές σχέσεις και να περιγραφεί η (πραγματική) φύση, έτσι και στην Λατρεία, το Άρρητο δεν μπορεί να προφερθεί ως αυτό αλλά μόνο μέσα από την αντιστοιχία του, τον Λόγο (ψαλμοί, εικόνες), είναι δε απαραίτητο για να τελεσθούνε τα Μυστήρια.
Γράφει ο Λούμπεν