Συμβάλλει η ΕΕ στη δίκαιη κατανομή των εμβολίων;

Τα εμβόλια ανεξαρτήτως προέλευσης και φαρμακευτικής εταιρείας βρίσκονται σε διαδικασία αδειοδότησης, όπως και ο αγώνας δρόμου των πλουσίων χωρών του κόσμου για να τα αγοράσουν. Η ΕΕ έχει ήδη υπογράψει συμφωνίες για να εξασφαλίσει δισεκατομμύρια δόσεις, ενώ η Κομισιόν τονίζει συνεχώς ότι δεν φροντίζει μόνο για τον πληθυσμό των κρατών-μελών της, αλλά και για τις φτωχές χώρες του Παγκόσμιου Νότου, τις αναπτυσσόμενες χώρες. «Η Ευρώπη τείνει χείρα βοηθείας …. θα δώσει εκατομμμύρια δόσεις σε φτωχές χώρες» είχε τόνισει η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Μάλιστα η ΕΕ έχει δημιουργήσει και την Covax, μια παγκόσμια πλατφόρμα για τη διανομή εμβολίων, στην οποία έχει συμπεριλάβει 186 κυβερνήσεις, ιδρύματα, επιχειρηματίες και φιλάνθρωπους και την οποία χρηματοδοτεί με 800 εκ. ευρώ. 

«Ρήτρες για χορήγηση εμβολίων σε τρίτες χώρες»

Είναι όμως όλα αυτά αρκετά; Τα χρήματα επαρκούν για την αγορά δόσεων μόλις για 200 εκ. ανθρώπους, σταγόνα εν τω ωκεανώ, σε σχέση με τις υψηλές προσδοκίες της ΕΕ, όπως καταγγέλλει η οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ). Το Covax υποχρηματοδοτείται και εξαρτάται από χορηγίες ιδιωτών, εκτός αυτού οι πλούσιοι εταίροι της πρωτοβουλίας αγοράζουν όλες τις διαθέσιμες ποσότητες, είναι μερικά από τα σημεία κριτικής των ΓΧΣ. Η ΕΕ έχει εξασφαλίσει μέχρι 2 δις δόσεις εμβολίων. Ο Πέτερ Λίζε, ευρωβουλευτής και γιατρός το επάγγελμα, υποστηρίζει ότι η ΕΕ κινείται στο πνεύμα της Covax και θεωρεί ως πλεονέκτημα το ότι «οι συμβάσεις, που έχει κάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις φαρμακευτικές εταιρείες, προβλέπουν ρήτρες σύμφωνα με τις οποίες επιτρέπουν να δώσει εμβόλια και σε τρίτες χώρες, δωρεάν ή σε μια πολύ χαμηλή τιμή».

Ο αντίλογος είναι ότι μια τέτοια ρήτρα επιτείνει την εξάρτηση των υπό ανάπτυξη χωρών από την ΕΕ. «Κι αυτό δεν λύνει το βασικό πρόβλημα της δίκαιης διανομής του εμβολίου» παρατηρεί η Άνε Γιουνγκ, στέλεχος σε θέματα υγείας της οργάνωσης προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων medico international.

Προστασία για όλους

Η Καρίνα Τόιερ, από το Ευρωπαϊκό Κέντρο για Συνταγματικά και Ανθρώπινα Δικαιώματα (ECCHR) θεωρεί σκοπιμότερο να μπορούν οι φτωχές χώρες να παράγουν μόνες τους το εμβόλιο χωρίς να εξαρτώνται από την καλή θέληση ή τις χορηγίες άλλων. Και παραπέμπει στην πνευματική ιδιοκτησία, όπως ορίζεται στη συμφωνία TRIPS για τις εμπορικές πτυχές των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, η οποία επιτρέπει περιορισμούς στα πνευματικά δικαιώματα. Η Άνε Γιουνγκ ωστόσο θεωρεί ότι δικαιοσύνη σε παγκόσμιο επίπεδο σχετικά με τα εμβόλια επιτυγχάνεται καλύτερα μέσω άλλου δρόμου. «Οι Ινδίες και η Νότια Αφρική, χώρες που πλήττονται ισχυρά από τον Covid-19, ζήτησαν να τεθεί εκτός ισχύος η προστασία ευρεσιτεχνίας, τουλάχιστον μέχρις ότου τεθεί υπό έλεγχο η πανδημία, και δια αυτού του τρόπου να είναι εφικτή η παρασκευή του εμβολίου αποκεντρωμένα και σε διάφορους τόπους» υποστηρίζει.

Η Γιούτα Πάουλους, ευρωβουλευτής των Πρασίνων καλεί την ΕΕ να εγκαταλείψει την στάση αποκλεισμού. «Κανείς δεν είναι προστατευμένος, όσο καιρό δεν είναι όλοι προστατευμένοι. Η επιθυμία μας είναι να δείξουμε εμείς στην ΕΕ μεγαλύτερη παγκόσμια αλληλεγγύη». 

Σύνταξη: Αλεξάντερ Γκέμπελ/ARD, Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου

Πηγή: dw.com