Τα Γλυπτά στην Απόφαση του ΟΗΕ για την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών

Με επιτυχία στέφθηκε η ελληνική πρωτοβουλία σχετικά με την Απόφαση «Επιστροφή ή Απόδοση Πολιτιστικών Αγαθών στις χώρες προέλευσης», η οποία περιλαμβάνει και ρητή αναφορά στην επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, καθώς υιοθετήθηκε ομόφωνα από την Ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.

Η αποδοχή της ήταν ευρύτατη καθώς συγκηδεμονεύτηκε από συνολικά 74 κράτη, μεταξύ των οποίων πολλά από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σημαντικός αριθμός κρατών της Λατινικής Αμερικής, καθώς και αρκετά αραβικά και αφρικανικά κράτη.

Πρόκειται για μία πρωτοβουλία που ενισχύει την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσης, καθώς και την προσπάθεια προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς. Πρόκειται για δύο διαστάσεις που είναι ιδιαίτερα επίκαιρες και κρίσιμες σήμερα, καθώς αφενός η Μέση Ανατολή πλήττεται καθημερινά από καταστροφή έργων και μνημείων πανανθρώπινης πολιτιστικής κληρονομιάς, και αφετέρου είναι γνωστή η διασύνδεση του λαθρεμπορίου πολιτιστικών αγαθών με τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Απόφαση, η οποία υποβάλλεται από τη χώρα μας ανά τριετία, διαμορφώθηκε, στο τελικό κείμενό της, μετά από συστηματικές διαβουλεύσεις με τη διαμεσολάβηση της Ελλάδας κατόπιν σχετικών οδηγιών του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά καταδεικνύοντας ότι η Ελλάδα, ως κοιτίδα γνώσης και πολιτισμού, βρίσκεται πάντα στην πρωτοπορία για την προάσπιση της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς προωθώντας ανάλογες πρωτοβουλίες.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η ειδική μνεία που γίνεται στην Απόφαση για την κινητοποίηση των κρατών-μελών ως προς την επιστροφή κλαπέντων πολιτιστικών θησαυρών με ρητή αναφορά στην επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα.

Μια άλλη, εξίσου σημαντική, διάσταση της Απόφασης, είναι η καταδίκη της καταστροφής μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς σε περιοχές ένοπλων συρράξεων, συμπεριλαμβανομένων των υπό κατοχή εδαφών, καθώς και της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών από ένοπλες τρομοκρατικές ομάδες, όπως ο ISIS.