Το ενδεχόμενο το σύνολο των ζωντανών οργανισμών στον πλανήτη μας, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, να προέρχεται από τους σπόγγους, εξετάζουν επιστήμονες. Πιστεύουν ότι εκείνοι ήταν που τροφοδότησαν τους ωκεανούς με οξυγόνο επιτρέποντας την εξέλιξη πλασμάτων, τα οποία το χρειάζονται σε αφθονία για να επιβιώσουν.
Η επικρατούσα θεωρία μέχρι σήμερα ήταν ότι μια αύξηση των επιπέδων οξυγόνου στους ωκεανούς πυροδότησε την ανάπτυξη των πρώτων ζώων. Η έκθεση των Τιμ Λέντον από το πανεπιστήμιο του Έξετερ και του Σάιμον Πόλτον από το πανεπιστήμιο του Λιντς στην επιθεώρηση Nature Geoscience φιλοδοξεί να ανατρέψει τα δεδομένα. Οι δύο ερευνητές άντλησαν έμπνευση από την πρόσφατη εργασία συναδέλφων τους στη Δανία και τις ΗΠΑ, οι οποίοι απέδειξαν ότι οι σπόγγοι δεν χρειάζονται υψηλά επίπεδα οξυγόνου για να επιβιώσουν.
«Υπήρχε αρκετό οξυγόνο στα επιφανειακά ύδατα του ωκεανού για πάνω από 1,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν εξελιχθούν τα πρώτα ζώα, όμως τα σκοτεινά βάθη του ωκεανού στερούνταν οξυγόνου», αναφέρει σε γραπτή ανακοίνωση ο καθ. Λέντον. «Εμείς υποστηρίζουμε ότι η εξέλιξη των πρώτων ζώων ενδέχεται να έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην ευρεία οξυγόνωση στα βάθη του ωκεανού, κάτι που με τη σειρά του ίσως ευνόησε την εξέλιξη πιο περίπλοκων, ευέλικτων ζώων.»
Οι σπόγγοι τρέφονται αντλώντας νερό στο σώμα τους και «φιλτράροντας» σωματίδια οργανικής ύλης από το νερό, με αποτέλεσμα να βοηθούν στην οξυγόνωση του περιβάλλοντός τους. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, πριν από εκατομμύρια χρόνια, τα σωματίδια αυτά θα περιλάμβαναν νεκρά μικρόβια που αποσυντίθενται και καταναλώνουν οξυγόνο. Έτσι, φαίνεται πως ελλείψει αυτών των μικροβίων τα επίπεδα οξυγόνου αυξήθηκαν, επιτρέποντας την ανάπτυξη πιο περίπλοκων οργανισμών, όπως των πρώτων θηρευτών.
«Η έρευνα παρουσιάζει έναν εύλογο μηχανισμό οξυγόνωσης του ωκεανού, χωρίς την προϋπόθεση της αύξησης του ατμοσφαιρικού οξυγόνου, συνεπώς θέτει υπό αμφισβήτηση τη διαδεδομένη πεποίθηση της μεγάλης αύξησης του ατμοσφαιρικού οξυγόνου», λέει ο καθ. Πόλτον. «Πολύ απλά όμως δεν έχουμε ακόμη όλες τις απαντήσεις, οι οποίες θα μας επέτρεπαν να κατανοήσουμε πώς ο πλανήτης μας εξελίχθηκε στη σημερινή του κατάσταση.»
