Όπως αποκάλυψε σήμερα, σε τουρκικό πρακτορείο, ξεναγός της περιοχής, ο τάφος του Διαγόρα και της συζύγου του ήταν τόπος επίσκεψης μουσουλμάνων ντόπιων που νόμιζαν ότι ανήκε σε τάφο μουσουλμάνου Αγίου. Στον τάφο μέχρι τότε οι ντόπιοι έκαναν τάματα. Έκτοτε έγινε στόχος αρχαιοκάπηλων που έχουν επανειλημμένως σκάψει και πάρει ότι πολύτιμο υπήρχε παρά τις τοπικές διαδόσεις ότι όποιος είχε πειράξει τον τάφο ή πέθαινε ή ήταν δυστυχισμένος.
Ο τάφος που είναι ο μοναδικός στην Μικρά Ασία σε μορφή πυραμίδας, στην κορυφή του, σύμφωνα με ντόπιους, είχε αγάλματα του Διαγόρα του Ρόδιου πυγμάχου και της συζύγου του, που εκλάπησαν από αρχαιοκάπηλους όπως και κοσμήματα και αντικείμενα που εντόπιζαν σε παράνομες ανασκαφές.
Το κατά τα άλλα καλά διατηρημένο ταφικό μνημείο φέρει -σύμφωνα με τον ξεναγό- προφητική επιγραφή που λέει ουδείς δειλός να μην βλάψει αυτόν τον τάφο. Η πυραμίδα έχει ύψος έξι και πλάτος τριών μέτρων.
O Διαγόρας ο Ρόδιος ήταν φημισμένος πυγμάχος της αρχαιότητας. Δεν διακρίθηκε μόνο για τις νίκες του αλλά και την οικογένεια του. Τους γιους και τα εγγόνια του, που ακολούθησαν το δρόμο του και έγιναν σπουδαίοι Ολυμπιονίκες. Ο Διαγόρας τους μεταλαμπάδευσε τα αθλητικά ιδεώδη και εκείνοι την ημέρα του ολυμπιακού θριάμβου τους, για να του δείξουν το σεβασμό και την αγάπη τους, τον σήκωσαν στα χέρια και έκαναν μαζί του τον γύρο του θριάμβου στο κατάμεστο στάδιο της Ολυμπίας.
Νίκησε στο αγώνισμα της πυγμαχίας στην 79η Ολυμπιάδα το 464 π.Χ. Την νίκη του εξυμνεί ο Πίνδαρος στον Ζ’ Ολυμπιόνικο. Ο Διαγόρας ήταν επίσης περιοδονίκης (νικητής και των τεσσάρων πανελλήνιων αγώνων).
Σε προχωρημένη ηλικία το 448 π.Χ. ήταν παρών στην Ολυμπία όταν οι γιοί του Δαμάγητος και Ακουσίλαος στέφθηκαν Ολυμπιονίκες. Λέγεται ότι αμέσως μετά την ανακήρυξή τους σε Ολυμπιονίκες, οι γιοί του ανέβασαν τον πατέρα τους στους ώμους τους και τον περιέφεραν θριαμβευτικά στο στάδιο.
Τότε ένας από τους θεατές αναφώνησε Κάτθανε Διαγόρα, ουκ εις Όλυμπον αναβήση (Πέθανε Διαγόρα, μην περιμένεις να ανέβεις και στον Όλυμπο) και ο Διαγόρας εν μέσω των επευφημιών και πλήρους ευδαιμονίας άφησε την τελευταία του πνοή στα χέρια των παιδιών του.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
