Τσίπρας: Τα 3 σημεία για το «χθες» που ξεχώρισαν στο κείμενο για τη Μεταπολίτευση – Πού βρισκόμαστε «σήμερα»

Στη δική του αποτίμηση για τα 50 χρόνια της Μεταπολίτευσης προχώρησε ο Αλέξης Τσίπρας μέσα από ένα πλούσιο άρθρο που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου του.

Ο πρώην πρωθυπουργός και πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ με αναστοχαστική ματιά πήρε θέση για τις πολιτικές τομές που συνέβησαν στη χώρα, για την πρώτη φορά Αριστερά, το δημοψήφισμα αλλά και για την την πολιτική κατάσταση.

«Μισός αιώνας Μεταπολίτευση – Επιτεύγματα και χαμένες ευκαιρίες», τιτλοφορείται το άρθρο του Αλέξη Τσίπρα και σε αυτό ξεχωρίζουν τρία σημεία από την ανάλυση που κάνει ο πρώην πρωθυπουργός για τα πολιτικά γεγονότα των τελευταίων ετών. Η μεγάλη αλλαγή του 1981 και η προσωπικότητα του Ανδρέα Παπανδρέου, η εμπειρία από τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και το ερώτημα τι ακριβώς συνέβη στο δημοψήφισμα του 2015

«Ο μεγάλος ασθενής τη περίοδο της διακυβέρνησης Μητσοτάκη δεν είναι η οικονομία αλλά η θεσμική λειτουργία της Δημοκρατίας» σημειώνει χαρακτηριστικά ο Αλέξης Τσίπρας ερχόμενος στο σήμερα ενώ για την κατάσταση του πολιτικού συστήματος και τη συγκυριά που βιώνουμε σχολιάζει:

«Η πρωτοφανής αποχή στις πρόσφατες ευρωπαϊκές εκλογές που άγγιξε το 60%, ήρθε να επιβεβαιώσει τους παραπάνω φόβους. Οι πολίτες γυρίζουν την πλάτη στο σύνολο του πολιτικού συστήματος. Το έλλειμα αξιοπιστίας μεταφράζεται σε έλλειμα εμπιστοσύνης και συμμετοχής.

Οι προσδοκίες χαμηλότερες από ποτέ και η απογοήτευση υψηλότερη από ποτέ, σε ένα σύστημα που για πρώτη φορά στα πενήντα χρόνια έχει πάψει να ισορροπεί, καθώς ο κατακερματισμός των προοδευτικών δυνάμεων στην αντιπολίτευση αφήνει την κυβέρνηση ουσιαστικά δίχως αντιπολιτευτικό πόλο.

Από την πλημμυρίδα συμμετοχής στα κοινά και στις εκλογικές διαδικασίες της αρχής της μεταπολίτευσης, την υπερπολιτικοποίηση και τον πολωμένο δικομματισμό, φτάσαμε σήμερα στην αδιαφορία, την αποχή και σε ένα ανισόρροπο σύστημα ενός κόμματος εξουσίας, δίχως ισχυρή αντιπολίτευση».

Αλέξης Τσίπρας: Τα κυρία σημεία από το άρθρο του

Ο πρώην πρωθυπουργός αφιερώνει ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στη «μεγάλη αλλαγή» του 1981. «Ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε την πολιτική ευφυία και την αδιαμφισβήτητη ικανότητα, να εκφράσει το μεγάλο λαϊκό κύμα της αλλαγής, αλλά και την τύχη, να κυβερνά τα πρώτα χρόνια ουσιαστικά δίχως αντίπαλο, και σε μια περίοδο θετικού οικονομικού κύκλου για την Ελλάδα και την Ευρώπη», αναφέρει χαρακτηριστικά, σημειώνοντας όμως ότι «αυτό που δεν επιχείρησε και δεν κατάφερε, ήταν να θέσει τις βάσεις για την αλλαγή του παραγωγικού υποδείγματος. Η χώρα συνέχισε στην πεπατημένη της δεκαετίας του εξήντα, που αργά ή γρήγορα άρχισε να εξαντλείται».

Αναφερόμενος στην περίοδο της χρεοκοπίας, ο πρώην πρωθυπουργός τονίζει ότι «πολλοί είπαν ότι οδηγηθήκαμε στη μεγάλη κρίση και τη χρεοκοπία το 2009, εξαιτίας της αποτυχίας της μεταπολίτευσης, των αξιών και της κουλτούρας της.

»Θέλησαν να μεταβιβάσουν την ευθύνη από το πολιτικό σύστημα και τις κυβερνήσεις του, στους πολίτες που έμαθαν να διεκδικούν μια καλύτερη ζωή και να έχουν υψηλότερες προσδοκίες. Ήθελαν, είπαν, να ζουν πάνω από τις δυνατότητές τους. Άρα, αν υπάρχει ευθύνη, αυτή είναι συλλογική, γιατί «μαζί τα φάγαμε».

»Πρόκειται για μια σκόπιμη και άτεχνη απόπειρα μετάθεσης ευθυνών από το πολιτικό προσωπικό και τα κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα και την οδήγησαν στη χρεοκοπία, στους πολίτες που ψήφισαν και στήριξαν αυτό το πολιτικό προσωπικό κι αυτά τα κόμματα. Οι λαοί έχουν αναμφίβολα ευθύνη για τις επιλογές τους, αλλά τις επιλογές που κάθε φορά «μπαίνουν στο τραπέζι» τις διαμορφώνουν οι πολιτικές δυνάμεις και κυρίως αυτές που βρίσκονται σε θέσεις κυβερνητικής ευθύνης».

Η κυβέρνηση της Αριστεράς

Εκτενής αναφορά γίνεται επίσης στην «κρίσιμη, οριακή» όπως τη χαρακτηρίζει χρονιά του 2015. «Δεν υπάρχει βέβαια αμφιβολία, ότι σε συνθήκες ασφυκτικής πίεσης μέσα κι έξω από τη χώρα, oι «παιδικές ασθένειες» που κουβαλούσε μαζί του ο ΣΥΡΙΖΑ όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση, δεν ήταν ο καλύτερος πολιτικός σύμβουλος. Η πολλές φορές υπερβολική ρητορική, η επιλογή να μπει ο πήχης ψηλά, δίνοντας την εντύπωση μιας περίπου εύκολης λύσης στα σύνθετα προβλήματα που αντιμετώπιζε η χώρα, η εδραία τότε πεποίθηση ότι το δίκιο της Ελλάδας είναι τόσο εξόφθαλμο ώστε δεν μπορεί παρά να επικρατήσει, οδήγησαν σε κινήσεις που αποδείχτηκαν τουλάχιστον αναποτελεσματικές, και σε κάποιο βαθμό παρόξυναν την απροκάλυπτη εχθρότητα της συντηρητικής Ευρώπης για την Ελλάδα και τη νέα της κυβέρνηση. Το μάθημα από το πρώτο εξάμηνο ήταν σκληρό. Οι καλές προθέσεις και η αποφασιστικότητα από μόνες τους δεν αρκούν, οφείλουν να συνοδεύονται από το ρεαλισμό και τη σωστή εκτίμηση του συσχετισμού των δυνάμεων προκειμένου να αποδώσουν.

»Το 2015, η Αριστερά μέσω του ΣΥΡΙΖΑ ήρθε για πρώτη φορά στη διακυβέρνηση της χώρας με ένα αφήγημα απελευθερωτικό, λυτρωτικό κατά κάποιο τρόπο, για την έξοδο από την κρίση, που ήταν όμως από κάποιες απόψεις απλοϊκό και έμοιαζε να υποβαθμίζει τις πραγματικές ευθύνες και αιτίες της κρίσης. Ένα αφήγημα που επέρριπτε τις ευθύνες περισσότερο στους Ευρωπαίους εταίρους και λιγότερο στις ελληνικές κυβερνήσεις», τονίζει μεταξύ άλλων.

Το δημοψήφισμα του 2015

Στο κείμενο του, ο Αλέξης Τσίπρας μιλά ανοιχτά και για την περίοδο του δημοψηφίσματος, δίνοντας, ίσως για πρώτη φορά, τόσο σαφείς απαντήσεις για το διακύβευμα, τις προκλήσεις, αλλά και την «κωλοτούμπα» που όπως εξηγεί «ήταν ένας δύσκολος ελιγμός».

Όπως αανφέρει, «η κορύφωση της κρίσης με το δημοψήφισμα τον Ιούλη του 15 δημιούργησε μια άνευ προηγουμένου δραματοποίηση, που έδωσε όμως τη δυνατότητα σε όλες τις πλευρές να κάνουν ένα βήμα πίσω. Στην ηγεσία της ΕΕ να αναμετρηθεί με τις ηθικές και πολιτικές της ευθύνες από μια πιθανή άτακτη χρεοκοπία χώρας του ευρώ και από την -για πρώτη φορά- αμφισβήτηση στην πράξη της συνοχής της ευρωζώνης. Αυτή η κορύφωση έκανε τελικά εφικτό να αμβλυνθούν οι αντιρρήσεις σειράς χωρών και να τεθεί επιτέλους πάνω στο τραπέζι ένα πρόγραμμα με επαρκή χρηματοδότηση, αρχή μέση και τέλος. Ένα πρόγραμμα που μπορούσε να καλύψει όλες τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας, κυρίως όμως ένα πρόγραμμα με ορίζοντα την αναγκαία αναδιάρθρωση του χρέους που ήταν το κλειδί για την επάνοδο της Ελλάδας στις αγορές. Και βεβαίως ένα πρόγραμμα με μία διαφορετική λογική, με ηπιότερη δημοσιονομική προσαρμογή, που έφερνε πρώτα τις μεταρρυθμίσεις και μετά τη προσαρμογή.