Τζορτζ Όργουελ: "Κάνουμε το μυαλό να δουλεύει σωστά πριν το ανατινάξουμε"

Σε αντίθεση με τα έργα επιστημονικής φαντασίας που χάνουν σχετικά γρήγορα τη δυναμική τους, το βιβλίο του Οργουελ εξακολουθεί να λειτουργεί σαν προειδοποίηση για τον κόσμο που ζούμε. Τι κόσμος άραγε μας περιμένει;

Με αφορμή την επέτειο από την έκδοση του βιβλίου, θυμόμαστε πέντε χαρακτηριστικά αποσπάσματα.

1. Θυμάσαι, συνέχισε, που έγραψες στο ημερολόγιό σου “Ελευθερία είναι η ελευθερία να λες ότι δύο και δύο ίσον τέσσερα”; Ο Ο’Μπράιαν σήκωσε το αριστερό του χέρι, με την πλάτη του γυρισμένη στον Γουίνστον, με τα τέσσερα δάκτυλα εκτεταμένα και τον αντίχειρα κρυμμένο.

-Πόσα δάκτυλα είναι αυτά, Γουίνστον;

-Τέσσερα.

-Κι αν το Κόμμα πει ότι δεν είναι τέσσερα, αλλά πέντε, τότε πόσα είναι;

-Τέσσερα.

Η λέξη τέλειωσε με μια κραυγή πόνου.

2. Ο Πόλεμος είναι ειρήνη. Η ελευθερία είναι σκλαβιά. Η άγνοια είναι δύναμη.

Ο πόλεμος κατ’ ουσίαν είναι η καταστροφή, όχι απαραίτητα της ανθρώπινης ζωής, αλλά των προϊόντων του ανθρώπινου μόχθου. Ο πόλεμος είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορούν να καταστραφούν, να διαλυθούν στη στρατόσφαιρα ή να βυθιστούν στα βάθη της θάλασσας υλικά, που αλλιώς θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να κάνουν τις μάζες να ζουν πιο άνετα και κατά συνέπεια να σκέφτονται περισσότερο απ’ όσο είναι επιθυμητό.

3.Οι μάζες δεν επαναστατούν ποτέ από μόνες τους και δεν επαναστατούν ποτέ μόνο και μόνο γιατί καταπιέζονται. Μάλιστα, όσο δεν τους επιτρέπεται να έχουν μέτρο σύγκρισης, ούτε καν παίρνουν είδηση πως καταπιέζονται.

4.Πάντα, σε κάθε στιγμή, θα υπάρχει η αγαλλίαση της νίκης, η συγκίνηση να ποδοπατάς έναν ανήμπορο εχθρό. Αν θέλεις μια εικόνα του μέλλοντος, φαντάσου μια μπότα να πατάει το πρόσωπο ενός ανθρώπου — για πάντα.

5. Δεν μας ικανοποιεί η παθητική υπακοή, ούτε καν η απόλυτη υποταγή. Όταν τελικά θα παραδοθείς σε εμάς, αυτό θα πρέπει να γίνει με τη δική σου ελεύθερη βούληση. Δεν καταστρέφουμε τους αντιρρησίες επειδή μας αντιστέκονται –όσο κάποιος μας αντιστέκεται δεν τον καταστρέφουμε. Τον μεταπείθουμε, ελέγχουμε τη σκέψη του, τον μετασχηματίζουμε. Καίμε κάθε κακό και κάθε ψευδαίσθηση που υπάρχει μέσα του, τον φέρνουμε στη δική μας πλευρά, όχι μόνο εμφανισιακά, αλλά γενικότερα –σωματικά και ψυχικά. Τον κάνουμε έναν από μας πριν τον σκοτώσουμε. Είναι ανυπόφορη για μας η ύπαρξη έστω και μιας λανθασμένης σκέψης, οπουδήποτε στον κόσμο, όσο μυστική και αδύναμη αν είναι αυτή. Ακόμα και τη στιγμή του θανάτου δεν μπορούμε να επιτρέψουμε την παραμικρή απόκλιση… κάνουμε το μυαλό να δουλεύει σωστά πριν το ανατινάξουμε».